Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ لَمْ یَكُ مُغَیِّرًا نِّعْمَةً اَنْعَمَهَا عَلٰی قَوْمٍ حَتّٰی یُغَیِّرُوْا مَا بِاَنْفُسِهِمْ ۙ— وَاَنَّ اللّٰهَ سَمِیْعٌ عَلِیْمٌ ۟ۙ
එම බිහිසුණු දඬුවමට හේතුව සැබැවින්ම අල්ලාහ් යම් සමූහයකට ඔහු අබියසින් යම් ආශිර්වාදයක් පිරිනැමූ විට දේව විශ්වාසය, ස්ථාවරභාවය, ආශිර්වාදයට කෘතඥ වීම යනාදි වශයෙන් එහි දැහැමි තත්ත්වයේ සිට අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කිරීම, ඔහුට පිටුපෑම, ඔහුගේ ආශිර්වාද හෙළා දැකීම යනාදි වශයෙන් එහි නපුරු තත්ත්වයට ඔවුන් විසින්ම වෙනස් කර ගන්නා තෙක්, ඒවා ඔවුන්ගෙන් ඉවත් කරන්නේ නැත. තවද සැබැවින්ම අල්ලාහ් තම ගැත්තන්ගේ ප්රකාශ වලට මැනවින් සවන් දෙන්නාය. එමෙන්ම ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ මැනවින් දන්නාය. ඉන් කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
كَدَاْبِ اٰلِ فِرْعَوْنَ ۙ— وَالَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِ رَبِّهِمْ فَاَهْلَكْنٰهُمْ بِذُنُوْبِهِمْ وَاَغْرَقْنَاۤ اٰلَ فِرْعَوْنَ ۚ— وَكُلٌّ كَانُوْا ظٰلِمِیْنَ ۟
මෙම දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ කරුණ, ඔවුනට පෙර වූ ෆිර්අවුන් හා බොරුකාර සමූහයන් මෙන්, අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් අතර සිටි අයගේ කරුණ හා සමානය. ඔවුහු තම පරමාධිපතිගේ වදන් බොරු කළෝය. ඔවුන් ඔහුට කළ පාපකම් හේතුවෙන් අල්ලාහ් ඔවුන් විනාශ කර දැමීය. ෆිර්අවුන්ගේ සේනාව මුහුදේ ගිල්වා විනාශ කළේය. ෆිර්අවුන්ගේ සේනාව හා ඔවුනට පෙර විසූ සමූහයා අතුරින් සියලු දෙනාම පාහේ අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කොට, ඔහුට ගුණමකු වීම හේතුවෙන් අපරාධකරුවන් වූහ. ඔවුහු අල්ලාහ්ගේ එම දඬුවම පිළිතුරු වශයෙන් ඉල්ලා සිටියෝය. ඒවිට ඔහු එය ඔවුන් මත පතිත කළේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّ شَرَّ الدَّوَآبِّ عِنْدَ اللّٰهِ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟ۖۚ
මිිකත සැරිසරන වඩාත් නපුරුතම ජීවයා වනුයේ අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් ප්රතික්ෂේප කළවුන්ය. ඔවුන් වෙත සියලුම සාධක පැමිණිය ද ඔවුන් ප්රතික්ෂේපයේ දැඩි ව සිටි බැවින් ඔවුහු විශ්වාස නොකරති. මග පෙන්වනු ලබන බුද්ධිය, ශ්රවණය හා බැල්ම යනාදී මාධ්යයන් බිද වැටී ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَلَّذِیْنَ عٰهَدْتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ یَنْقُضُوْنَ عَهْدَهُمْ فِیْ كُلِّ مَرَّةٍ وَّهُمْ لَا یَتَّقُوْنَ ۟
බනූ කුරෙය්ළා ගෝත්රිකයින් මෙන් ඔවුන් සමග ගිවිසුම් හා ප්රතිඥාවන් ගත් පසු, ඒ සෑම ප්රතිඥාවක්ම ගත් සෑම වාරයකම ඔවුහු ඒවා බිඳ දමති. ඔවුහු අල්ලාහ්ට බිය නොවුහ. ඔවුන්ගේ පොරොන්දු ඉටු නොකළහ. ඔවුන් මත ගනු ලැබූ ප්රතිඥාවන් අනුගමනය නොකළහ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَاِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِی الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَذَّكَّرُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! තම ප්රතිඥාවන් කඩ කරන්නන් ඔබ යුද්ධයේ දී මුණ ගැසුණේ නම්, ඔවුන්ගේ තත්තවයට පාඩමක් වනු පිණිස ඒ ගැන සෙසු අයට ඇසෙන තරමට දැඩි ලෙස ඔවුනට තරවටු කරනු. එවිට ඔවුහු ඔබ ඝාතනය කිරීමටත්, ඔබට එරෙහි ව ඔබේ සතුරන් පෙළ ගැස්වීමටත් බිය වනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیَانَةً فَانْۢبِذْ اِلَیْهِمْ عَلٰی سَوَآءٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یُحِبُّ الْخَآىِٕنِیْنَ ۟۠
අහෝ දූතය! නුඹ ගිවිසුම් කළ පිරිසකගෙන් යම් වංචාවක් හෝ ගිවිසුම් උල්ලංඝනය කිරීමක් මූලික වශයෙන් නුඹට මතු වනු ඇතැයි නුඹ බිය වන්නෙහි නම්, ඒ ගැන දැනුමෙහි නුඹ සමග ඔවුන් ද සමාන වන තෙක් ඔවුන්ගේ ගිවිසුම හෙළා දකින බව ඔවුනට දන්වා සිටින්න. ඔවුනට දන්වා සිටීමට පෙර ඔබ ඔවුන් ඉක්මවා නොයන්න. ඔවුනට දන්වා සිටීමට පෙර ඉක්මවා කටයුතු කිරීම වංචාවකි. අල්ලාහ් වංචා කරන්නන් ප්රිය කරන්නේ නැත. ඔහු ඔවුන් ගැන කෝප වන්නේය. එහෙයින් ඔබද වංචාකිරීමෙන් ප්රවේශම් වන්න.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا سَبَقُوْا ؕ— اِنَّهُمْ لَا یُعْجِزُوْنَ ۟
ප්රතික්ෂේප කළවුන් සැබැවින්ම තමන් අල්ලාහ්ගේ දඬුවමින් ගැල වී ඇති බව හෝ එයින් මිදුණු බව හෝ නොසිතිය යුතුයි. සැබැවින්ම ඔවුහු ඔහුගෙන් මිදෙන්නේ නැත. ඔහුගේ දඬුවමින් ගැලවෙන්නේ ද නැත. එය ඔවුනට අත් වන්නේමය. ඔවුන් සමගම සේන්දු වන්නේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاَعِدُّوْا لَهُمْ مَّا اسْتَطَعْتُمْ مِّنْ قُوَّةٍ وَّمِنْ رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُوْنَ بِهٖ عَدُوَّ اللّٰهِ وَعَدُوَّكُمْ وَاٰخَرِیْنَ مِنْ دُوْنِهِمْ ۚ— لَا تَعْلَمُوْنَهُمْ ۚ— اَللّٰهُ یَعْلَمُهُمْ ؕ— وَمَا تُنْفِقُوْا مِنْ شَیْءٍ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ یُوَفَّ اِلَیْكُمْ وَاَنْتُمْ لَا تُظْلَمُوْنَ ۟
අහෝ විශ්වාස කළවුනි! දුනු ඊතල් වැනි යුද ආම්පන්න සහ භට පිරිස්, නුඹලාට සූදානම් කළ හැකි උපරිමයෙන් සූදානම් කර ගනු. එමෙන්ම තම වාරය එන තෙක් අපේක්ෂාවෙන් සිටින දේව ප්රතික්ෂේපකයින් අතරින් අල්ලාහ්ගේ සතුරන් හා නුඹලාගේ සතුරන් බිය වද්දන, එමෙන්ම නුඹලා නොහඳුනන නුඹලාට රහසිගත ව සතුරුකම් පාන වෙනත් පිරිසක් එමගින් නුඹලා බියවද්දන අශ්වයින් ද අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ රඳවා ගනිමින් සූදානම් වනු. ඔවුන් ගැන දන්නා, අල්ලාහ් වන ඔහු පමණය. ඔවුන්ගේ සිත් තුළ සඟවා සිටින දෑ ද ඔහු දනී. නුඹ සුළුවෙන් හෝ අධික ව හෝ යම් වියදමක් කර ඇත්නම් අල්ලාහ් නුඹලාට එය මෙලොවෙහි නැවත ලබා දෙනු ඇත. මතු ලොවෙහි ද කිසිදු අඩුවකින් තොරව නුඹලාට පූර්ණ ලෙස කුසල් පිරිනමනු ඇත. එහෙයින් ඔහුගේ මාර්ගයේ වියදම් කිරීමට යුහුසුලු වනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِنْ جَنَحُوْا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَی اللّٰهِ ؕ— اِنَّهٗ هُوَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ ۟
නුඹලා සමග සටන් වැදීම අතහැර දමා සමාදානය වෙත ඔවුන් නැඹුරු වන්නේ නම්, අහෝ දූතය! ඔබ ද ඒ වෙත නැඹුරු වනු. ඔවුන් සමග ගිවිසුම් ඇති කර ගනු. අල්ලාහ් මත ස්ථාවර ව සිටිනු. ඔහු ව තරයේ විශ්වාස කරනු. එවිට කිසිවිටෙක ඔහු ඔබ ව පහත් කරන්නේ නැත. සැබැවින්ම ඔහු ඔවුන්ගේ ප්රකාශ වලට සවන් දෙන්නාය. ඔවුන්ගේ චේතනාවන් හා ඔවන්ගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ මැනවින් දන්නාය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• من فوائد العقوبات والحدود المرتبة على المعاصي أنها سبب لازدجار من لم يعمل المعاصي، كما أنها زجر لمن عملها ألا يعاودها.
•පාපයට දඬුවම් හා දණ්ඩ නීතිය පෙළගස්වා තිබීමේ ප්රතිලාභය නම් එය පාපය නොකළ අයට සමෘද්ධිය සඳහා හේතුවක් වන අතර ඒවා සිදු කරන්නන් හට නැවත නොකිරීමට අණ කරයි.
• من أخلاق المؤمنين الوفاء بالعهد مع المعاهدين، إلا إن وُجِدت منهم الخيانة المحققة.
•ඔබ ගිවිසුම් ඇති කර ගත් අය අතර තහවුරු කරන ලද වංචාවක් දුටුවේ නම් මිස ඔවුන් සමග වූ ගිවිසුම ඉටු කිරීම දේව විශ්වාස කරන්නන්ගේ ආචාර ධර්ම අතරින් එකකි.
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. - Ishakiro ry'ibisobanuro
Yasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.