Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
قُلْ لَّنْ یَّنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ اِنْ فَرَرْتُمْ مِّنَ الْمَوْتِ اَوِ الْقَتْلِ وَاِذًا لَّا تُمَتَّعُوْنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟
අහෝ දූතය! ඔවුනට නුඹ මෙසේ පවසනු. "මිය යෑමට හෝ සටන් කිරීමට හෝ බියෙන් යුද පිටියෙන් නුඹලා පළා ගියේ නම්, එය නුඹලාට ප්රයෝජනවත් නොවනු ඇත. සැබැවින්ම ආයු කාලය නිර්ණය කරනු ලැබූවකි. නුඹලා එසේ පලා ගියෙහු නම් නුඹලාගේ ආයුකාලයට පරීක්ෂණයක් නොවනු ඇත. එවිට සැබැවින්ම නුඹලා මෙලොව ජීවිතයේ ස්වල්ප කාලයක් මිස භුක්ති නොවිඳිනු ඇත."
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلْ مَنْ ذَا الَّذِیْ یَعْصِمُكُمْ مِّنَ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَ بِكُمْ سُوْٓءًا اَوْ اَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً ؕ— وَلَا یَجِدُوْنَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟
අහෝ දූතය! නුඹ ඔවුන්ගෙන් මෙසේ විමසනු. ‘මරණය හෝ ඝාතනය වැනි නුඹලා පිළිකුල් කරන යමක් නුඹලා අත් විඳින්නට අල්ලාහ් අභිමත කළේ නම් හෝ සාමය, යහපත වැනි නුඹලා බලාපොරොත්තු වන යමක් නුඹලා අත් විඳින්නට අල්ලාහ් අභිමත කළේ නම් හෝ එය අල්ලාහ්ගෙන් නුඹලාට වළක්වාලනුයේ කවුරුන් ද? නුඹලාට එය වළක්වන කිසිවෙකු හෝ නැත.' කුහකයින්හට ඔවුන්ගේ කටයුතු භාර ව කටයුතු කරන්නෙකු ලෙස අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිවකු නැත. ඔවුන් සතු අල්ලාහ්ගේ දඬුවමින් ඔවුන් වළක්වන්නට ද කිසිදු උදව්කරුවකු ඔවුනට නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَدْ یَعْلَمُ اللّٰهُ الْمُعَوِّقِیْنَ مِنْكُمْ وَالْقَآىِٕلِیْنَ لِاِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ اِلَیْنَا ۚ— وَلَا یَاْتُوْنَ الْبَاْسَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟ۙ
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා සමග එක් ව සටන් කිරීමේදී නුඹලා අතර සිටින සෙසු ජනයා අධෛර්යට පත් කරන්නන් පිළිබඳ අල්ලාහ් දනී. ඔවුහු තම සහෝදරයින්ට ‘අප වෙත එනු. ඔහු සමග එක්ව නුඹලා සටන් නො කරනු. එවිට නුඹලා ඝාතනය කරනු නො ලබනු ඇත. එසේ නොවී නම් සැබැවින්ම නුඹලා ඝාතනය කරනු ලබනු ඇතැයි අපි බියවෙමු. මෙම කඩාකප්පල්කාරීන් සටනට නොපැමිණෙන අතර ඔවුන්ගෙන් සුළු පිරිසක් හැර එයට සහභාගී වන්නේ ද නැත. ඔවුන් එසේ සිදු කරනුයේ අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන්ට ජය ලබා දෙනු පණිස නොව, තමන්ගේ විළි වසා ගැනීම සඳහාය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَشِحَّةً عَلَیْكُمْ ۖۚ— فَاِذَا جَآءَ الْخَوْفُ رَاَیْتَهُمْ یَنْظُرُوْنَ اِلَیْكَ تَدُوْرُ اَعْیُنُهُمْ كَالَّذِیْ یُغْشٰی عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ ۚ— فَاِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوْكُمْ بِاَلْسِنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَی الْخَیْرِ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَمْ یُؤْمِنُوْا فَاَحْبَطَ اللّٰهُ اَعْمَالَهُمْ ؕ— وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَی اللّٰهِ یَسِیْرًا ۟
දේව විශ්වාසී ජනයිනි! එය ඔවුන්ගේ ධනය සම්බන්ධයෙන් පවතින නුඹලා කෙරෙහි වූ මසුරුකම හේතුවෙනි. ඒවා වියදම් කරමින් නුඹලාට ඔවුහු උපකාර නොකරති. එමෙන්ම ඔවුන් ඔවුන් ගැනම මසුරු වෙති. නුඹලා සමග එක් ව සටන් නොකරති. ඔවුන්ගේ හිතමිතුරන් ගැන ද මසුරු වෙති. එහෙයින් නුඹලා සමග හිතවත්කම් නොපානු ඇත. අහෝ දූතය! සතුරන් හමු වන අවස්ථාවේ ඔවුනට බිය පැමිණි විට මරණ මංචකයේ තම ඇස් දෙක කැරකෙමින් තිබෙන රෝගියකු මෙන් බියෙන් ඔවුන්ගේ ඇස් කැරකෙමින් තිබෙනු නුඹ දකිනු ඇත. ඔවුන්ගෙන් බිය පහ වී ඔවුන් සන්සුන් තත්ත්වයට පත් වූ විට ඔවුන් චතුර ලෙස කතා කරමින් නුඹලාට වේදනා ගෙන දෙති. තණ්හාවෙන් යුතු ව යුද්ධයේ අතහැර දමා ගිය වස්තුව ගැන සොයති. මෙම ගුණාංගවලින් යුත් ඇත්තන් සැබෑ ලෙස විශ්වාස නොකළෝය. ඔවුන්ගේ ක්රියාවන්වල ප්රතිඵල අල්ලාහ් නිෂ්ඵල කළේය. එසේ නිෂ්ඵල කිරීම අල්ලාහ්ට පහසු කාර්යයක් විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یَحْسَبُوْنَ الْاَحْزَابَ لَمْ یَذْهَبُوْا ۚ— وَاِنْ یَّاْتِ الْاَحْزَابُ یَوَدُّوْا لَوْ اَنَّهُمْ بَادُوْنَ فِی الْاَعْرَابِ یَسْاَلُوْنَ عَنْ اَنْۢبَآىِٕكُمْ ؕ— وَلَوْ كَانُوْا فِیْكُمْ مَّا قٰتَلُوْۤا اِلَّا قَلِیْلًا ۟۠
මෙම බියගුල්ලෝ සැබැවින්ම අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් හා දේව විශ්වාසීන්ට එරෙහිව පවතින යුද්ධයේ කලහකාරී සේනාංක දේව විශ්වාසීන් වෙත සේන්දු වන තෙක්ම ඔවුන් ඔවුන්ගෙන් ඉවත්ව නොයන බව සිතති. නැවත වතාවක් එම සේනාංක පැමිණෙන්නට අවස්ථාවක් ඇති වූ විට එම කුහකයෝ සැබැවින්ම ගැමි අරාබිවරුන් සමග මදීනාවෙන් පිටතට ගොස් -නුඹලාගේ සතුරන් නුඹලා සමග සටන් කළ පසු නුඹලාට අත් වූයේ කුමක් දැයි විමසා නුඹලාගේ තොරතුරු දැනගන්නට ප්රිය කරති. අහෝ දේව විශ්වාසී ජනයිනි! ඔවුන් නුඹලා සමග සිටියේ නම් ස්වල්ප දෙනෙකු හැර නුඹලා සමග එක්ව සටන් නොවදිනු ඇත. එහෙයින් නුඹලා ඔවුන් ගැන ගැටලුවක් ඇති කර නොගන්න. ඔවුන් ගැන දුක් නොවන්න.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِیْ رَسُوْلِ اللّٰهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَنْ كَانَ یَرْجُوا اللّٰهَ وَالْیَوْمَ الْاٰخِرَ وَذَكَرَ اللّٰهَ كَثِیْرًا ۟ؕ
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ප්රකාශ කළ දෑහි, එතුමාණන් ඒ අනුව ක්රියාත්ම කළ දෑහි හා එතුමාණන් කටයුතු කළ දෑහි අලංකාර ආදර්ශයක් නුඹලාට විය. එතුමාගේ ගෞරවනීය ප්රාණය පරදුවට තබා යුද්ධය සඳහා යුහුසුළුව සූදානම් වූහ. එසේ තිබියදී එතුමාගේ ජීවිතයට වඩා නුඹලාගේ ජීවිත ගැන නුඹලා මසුරු වනුයේ කෙසේ ද? අල්ලාහ්ගේ කුසල් බලාපොරොත්තුවෙන් හා අවසන් දිනය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි, ඒ සඳහා කටයුතු කරන, අල්ලාහ්ව අධික ලෙස මෙනෙහි කරන්නන් මිස අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ගැන වෙනත් කිසිවකු කණස්සලු වන්නේ නැත. අවසන් දිනය ගැන බලාපොරොත්තු නොවන, අල්ලාහ්ව අධික ලෙස මෙනෙහි නොකරන අය වනාහි, සැබැවින්ම ඔවුන් අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ගැන දුක් නොවනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَمَّا رَاَ الْمُؤْمِنُوْنَ الْاَحْزَابَ ۙ— قَالُوْا هٰذَا مَا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ وَصَدَقَ اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ ؗ— وَمَا زَادَهُمْ اِلَّاۤ اِیْمَانًا وَّتَسْلِیْمًا ۟ؕ
දේව විශ්වාසීන් සමග යුද වදින්නට එක්රැස් වූ සේනාංකයන් ඔවුන් දෑසින් ම දුටු කල්හි ඔවුහු, "අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් අපට ප්රතිඥා දුන් පරීක්ෂණය, විභාගය, උදව්ව උපකාරය මෙයයි. මෙහිදී අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් සත්යය පවසා ඇත. එය තහවුරු විය." යැයි පවසා සිටියහ. සේනාවන් තම දෑසින් දැකීම අල්ලාහ් පිළිබඳ විශ්වාසය හා ඔහුට අවනත වීම මිස වෙනත් කිසිවක් ඔවුනට වර්ධනය කළේ නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• الآجال محددة؛ لا يُقَرِّبُها قتال، ولا يُبْعِدُها هروب منه.
•ආයු කාලයන් නිර්ණය කරනු ලැබ ඇත. යුද්ධ කිරීම එය සමීප කරවන්නේ නැත. එමෙන්ම එයින් පලා යෑම එයින් දුරස් කරන්නේ ද නැත.
• التثبيط عن الجهاد في سبيل الله شأن المنافقين دائمًا.
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. - Ishakiro ry'ibisobanuro
Yasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.