Ibisobanuro by'amagambo Isura Anam’lu - Ibisobanuro mu rurimi rw'igiPashto - Sarfaraz. - ububiko bwa qor'an yejejwe

نمل

Umurongo: 1

طٰسٓ ۫— تِلْكَ اٰیٰتُ الْقُرْاٰنِ وَكِتَابٍ مُّبِیْنٍ ۟ۙ

طس. دا د قران او څرګندوونکي کتاب ایاتونه دي.

Umurongo: 2

هُدًی وَّبُشْرٰی لِلْمُؤْمِنِیْنَ ۟ۙ

د مؤمنانو لپاره لارښوونه او زیری دی.

Umurongo: 3

الَّذِیْنَ یُقِیْمُوْنَ الصَّلٰوةَ وَیُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ یُوْقِنُوْنَ ۟

د هغو لپاره چې لمونځ ودروي، زکات ورکوي او په اخرت پوره باور لري.

Umurongo: 4

اِنَّ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ زَیَّنَّا لَهُمْ اَعْمَالَهُمْ فَهُمْ یَعْمَهُوْنَ ۟ؕ

له شک نه وتلې ده چې مونږ هغو خلکو ته د هغوی کړنې ښایسته کړې دي چې په اخرت ایمان نه لري. نو ځکه لالهانده او سرګردان وي.

Umurongo: 5

اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ لَهُمْ سُوْٓءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ هُمُ الْاَخْسَرُوْنَ ۟

او همدا خلک دي چې بد عذاب يي په برخه او په اخرت کې به خورا زیانمن وي.

Umurongo: 6

وَاِنَّكَ لَتُلَقَّی الْقُرْاٰنَ مِنْ لَّدُنْ حَكِیْمٍ عَلِیْمٍ ۟

او ای محمده! په رښتیا چې تاته د قران د یوه حکیم او علیم ذات له لورې درکول کیږي.

Umurongo: 7

اِذْ قَالَ مُوْسٰی لِاَهْلِهٖۤ اِنِّیْۤ اٰنَسْتُ نَارًا ؕ— سَاٰتِیْكُمْ مِّنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ اٰتِیْكُمْ بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَّعَلَّكُمْ تَصْطَلُوْنَ ۟

او هغه وخت یاد کړه چې موسی خپلې کډې ته وویل: ما اور ولید. زه به ډير ژر تاسې ته له هغه ځای نه کوم خبر راوړم او یا به بله لمبه راوړم چې ځان پرې ګرم کړئ.

Umurongo: 8

فَلَمَّا جَآءَهَا نُوْدِیَ اَنْ بُوْرِكَ مَنْ فِی النَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَا ؕ— وَسُبْحٰنَ اللّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟

نو چې هلته ورغی غږ وشو: مبارک دی هغه چې په اور کې [۱۶] دی او هغه چې په چاپیریال کې يې دی. او پاک دی الله چې رب د ټولو موجوداتو دی.

[۱۶] ځینو مفسیرینو هغه چې په اور کې دي ملایک وايي او چې په چاپیریال کې يي دی موسی ښوولی او ځینو نورو يي عکس خبره کړې ده( فتح القدیر).

Umurongo: 9

یٰمُوْسٰۤی اِنَّهٗۤ اَنَا اللّٰهُ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟ۙ

ای موسی! زه الله یم، پر هر څه برلاسی او د حکمت څښتن.

Umurongo: 10

وَاَلْقِ عَصَاكَ ؕ— فَلَمَّا رَاٰهَا تَهْتَزُّ كَاَنَّهَا جَآنٌّ وَّلّٰی مُدْبِرًا وَّلَمْ یُعَقِّبْ ؕ— یٰمُوْسٰی لَا تَخَفْ ۫— اِنِّیْ لَا یَخَافُ لَدَیَّ الْمُرْسَلُوْنَ ۟ۗۖ

او وغورزوه خپله امسا، نو چې ويي لیده د تیز مار په شان خوزیږي شا يې واړه وله، وتښتید او شا ته يې ونه کتل. ای موسی! مه ډاریږه! زما په وړاندې پیغمبران نه ډاریږي.

Umurongo: 11

اِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًا بَعْدَ سُوْٓءٍ فَاِنِّیْ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟

مګر یوازې هغه څوک باید وډار شي چې تیر يې کړی وي، خو که هغه هم له بدۍ وروسته نیکي خپله کړي نو زه بښونکی مهربان یم.

Umurongo: 12

وَاَدْخِلْ یَدَكَ فِیْ جَیْبِكَ تَخْرُجْ بَیْضَآءَ مِنْ غَیْرِ سُوْٓءٍ ۫— فِیْ تِسْعِ اٰیٰتٍ اِلٰی فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهٖ ؕ— اِنَّهُمْ كَانُوْا قَوْمًا فٰسِقِیْنَ ۟

او خپل لاس په خپل ګریوان کې ننه باسه بې له کوم عیبه به تک سپین راووځي. دا د هغو نهو نښو څخه ده چې فرعون او د هغه قوم ته څرګندیږي. بې له شکه چې هغوی ورانکاري خلک دي.

Umurongo: 13

فَلَمَّا جَآءَتْهُمْ اٰیٰتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوْا هٰذَا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟ۚ

نو کله چې زمونږ څرګندې او روښانه نښې هغوی ته راغلې نو ويې ویل چې: دا ښکاره جادو دی.

Umurongo: 14

وَجَحَدُوْا بِهَا وَاسْتَیْقَنَتْهَاۤ اَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَّعُلُوًّا ؕ— فَانْظُرْ كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِیْنَ ۟۠

نو د ظلم او غرور له کبله يې ترې انکار وکړ سره له دې چې زړونه يي ښه پرې باوري شوي وو نو وګوره چې د مفسدانو پای څنګه وه؟

Umurongo: 15

وَلَقَدْ اٰتَیْنَا دَاوٗدَ وَسُلَیْمٰنَ عِلْمًا ۚ— وَقَالَا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِیْ فَضَّلَنَا عَلٰی كَثِیْرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟

او مونږ داود او سلیمان ته پوهه ورکړې وه. دواړو وویل: ټولې ستاینې هغه الله ته دي چې مونږ يي په خپلو ډیرو مؤمنو بنده ګانو غوره کړي یو.

Umurongo: 16

وَوَرِثَ سُلَیْمٰنُ دَاوٗدَ وَقَالَ یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّیْرِ وَاُوْتِیْنَا مِنْ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— اِنَّ هٰذَا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِیْنُ ۟

او سلیمان او د داود وارث شو او ویې ویل: ای خلکو! مونږ ته د مارغانو خبرې ښوول شوي او مونږ ته هر څه راکړای شوي دي. په رښتیا چې همدا ډير ښکاره غوره والی دی.

Umurongo: 17

وَحُشِرَ لِسُلَیْمٰنَ جُنُوْدُهٗ مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ وَالطَّیْرِ فَهُمْ یُوْزَعُوْنَ ۟

او سلیمان ته د پیریانو، انسانانو، او مارغانو لښکرې راټولې او هغوی ښه په نظم او دسپلین ساتلي شوي وو.

Umurongo: 18

حَتّٰۤی اِذَاۤ اَتَوْا عَلٰی وَادِ النَّمْلِ ۙ— قَالَتْ نَمْلَةٌ یّٰۤاَیُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوْا مَسٰكِنَكُمْ ۚ— لَا یَحْطِمَنَّكُمْ سُلَیْمٰنُ وَجُنُوْدُهٗ ۙ— وَهُمْ لَا یَشْعُرُوْنَ ۟

تر دې چې کله هغوی د میږیانو پر یوه کنده تیریدل نو مشر میږي وویل: ای میږیانو! خپلو کورونو ته ننه ووځئ هسې نه چې سلیمان او د هغه لښکر مو په ناخبرۍ کې چیت کړي.

Umurongo: 19

فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِّنْ قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ اَوْزِعْنِیْۤ اَنْ اَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِیْۤ اَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلٰی وَالِدَیَّ وَاَنْ اَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضٰىهُ وَاَدْخِلْنِیْ بِرَحْمَتِكَ فِیْ عِبَادِكَ الصّٰلِحِیْنَ ۟

سلیمان د هغه پر خبره په خندا او ویې ویل: ای زما ربه! ما ته ښوونه وکړه چې زه ستا د هغو لورینو شکر پر ځای کړم چې پر ما او زما پر مور او پلار دې کړي دي او توان راکړه چې هغه ښه کړنه وکړم چې ته يي خوښوي او د خپلې مهربانۍ له مخې مې په خپلو نیکو بنده ګانو کې داخل کړه.

Umurongo: 20

وَتَفَقَّدَ الطَّیْرَ فَقَالَ مَا لِیَ لَاۤ اَرَی الْهُدْهُدَ ۖؗ— اَمْ كَانَ مِنَ الْغَآىِٕبِیْنَ ۟

او د مارغانو پلټنه يې وکړه نو ویې ویل: څه دي چې ملا چرګک نه وینم؟ ایا هغه ورک شوی دی؟

Umurongo: 21

لَاُعَذِّبَنَّهٗ عَذَابًا شَدِیْدًا اَوْ لَاَاذْبَحَنَّهٗۤ اَوْ لَیَاْتِیَنِّیْ بِسُلْطٰنٍ مُّبِیْنٍ ۟

زه به هغه ته سخته سزا ورکړم او یا به يي حلا کړم، او یا خو به ما ته یو ښکاره دلیل راوړي.

Umurongo: 22

فَمَكَثَ غَیْرَ بَعِیْدٍ فَقَالَ اَحَطْتُّ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهٖ وَجِئْتُكَ مِنْ سَبَاٍ بِنَبَاٍ یَّقِیْنٍ ۟

له لږ درنګ وروسته ملاچرګک راغی او ویې ویل: ما داسې څه معلوم کړل چې لا تر اوسه تاسې ته نه دي څرګند.او تاسط ته مې له سباء نه یوه پخه خبره راوړې ده.

Umurongo: 23

اِنِّیْ وَجَدْتُّ امْرَاَةً تَمْلِكُهُمْ وَاُوْتِیَتْ مِنْ كُلِّ شَیْءٍ وَّلَهَا عَرْشٌ عَظِیْمٌ ۟

ما ولیده چې د ښار واکمنه یوه ښځه ده چې هر څه ښه پوره ورکړای شوي او د خورا لوی تخت څښتنه ده.

Umurongo: 24

وَجَدْتُّهَا وَقَوْمَهَا یَسْجُدُوْنَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطٰنُ اَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِیْلِ فَهُمْ لَا یَهْتَدُوْنَ ۟ۙ

ما ولیده چې هغه او قوم يي پرته له الله نه لمر ته سجده کوي او شیطان يي کړنې ورته ښایسته کړي، او له سمې لارې يي اړولي دي نو ځکه لار نه مومي.

Umurongo: 25

اَلَّا یَسْجُدُوْا لِلّٰهِ الَّذِیْ یُخْرِجُ الْخَبْءَ فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَیَعْلَمُ مَا تُخْفُوْنَ وَمَا تُعْلِنُوْنَ ۟

هغه الله ته سجده نه کوي چې د اسمانونو او ځمکې پټ څیزونه راوباسي او په هغه څه ډیر ښه پوهیږي چې تاسې يې پټوئ، او یا يي ښکاره کوئ.

Umurongo: 26

اَللّٰهُ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیْمِ ۟

الله یو دی بل معبود ورسره نشته، د لوی عرش څښتن دی.

Umurongo: 27

قَالَ سَنَنْظُرُ اَصَدَقْتَ اَمْ كُنْتَ مِنَ الْكٰذِبِیْنَ ۟

سلیمان وویل: اوس به مونږ وګورو چې تا رښتیا ویلي او که له درواغجنو څخه يې؟

Umurongo: 28

اِذْهَبْ بِّكِتٰبِیْ هٰذَا فَاَلْقِهْ اِلَیْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ مَاذَا یَرْجِعُوْنَ ۟

زما دا لیک یوسه! هغوی ته يي وروغورځوه! بیا ترې په څنګ، او وګوره چې د هغوی غبرګون څه دی؟

Umurongo: 29

قَالَتْ یٰۤاَیُّهَا الْمَلَؤُا اِنِّیْۤ اُلْقِیَ اِلَیَّ كِتٰبٌ كَرِیْمٌ ۟

ملکې وویل: ای د قوم مشرانو! ما ته یو مهم او پیاوړی لیک راغورځول شوی دی.

Umurongo: 30

اِنَّهٗ مِنْ سُلَیْمٰنَ وَاِنَّهٗ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیْمِ ۟ۙ

هغه د سلیمان له لورې دی او لیکلې يي دي چې: بسم الله الرحمن الرحیم.

Umurongo: 31

اَلَّا تَعْلُوْا عَلَیَّ وَاْتُوْنِیْ مُسْلِمِیْنَ ۟۠

پر ما ځانونه لوړ مه ګڼئ او غاړه راته کیږدئ.

Umurongo: 32

قَالَتْ یٰۤاَیُّهَا الْمَلَؤُا اَفْتُوْنِیْ فِیْۤ اَمْرِیْ ۚ— مَا كُنْتُ قَاطِعَةً اَمْرًا حَتّٰی تَشْهَدُوْنِ ۟

ملکې وویل: ای د قوم مشرانو! په دې هلکه ما ته مشوره راکړئ ـ زه له تاسې پرته هیڅ پریکړه نه کوم.

Umurongo: 33

قَالُوْا نَحْنُ اُولُوْا قُوَّةٍ وَّاُولُوْا بَاْسٍ شَدِیْدٍ ۙ۬— وَّالْاَمْرُ اِلَیْكِ فَانْظُرِیْ مَاذَا تَاْمُرِیْنَ ۟

هغوی ځواب ورکړ: مونږ د زور او تورې خلک یو، واک ستاسې په لاس کې دی، وګوره چې مونږ ته څه امر کوې.

Umurongo: 34

قَالَتْ اِنَّ الْمُلُوْكَ اِذَا دَخَلُوْا قَرْیَةً اَفْسَدُوْهَا وَجَعَلُوْۤا اَعِزَّةَ اَهْلِهَاۤ اَذِلَّةً ۚ— وَكَذٰلِكَ یَفْعَلُوْنَ ۟

ملکې وویل: پاچایان چې کله هم په زور کلي ته ننوځي، نو ورانوي ي او عزتمن خلک يي سپکوي. هو! همدا يي کړنه وي.

Umurongo: 35

وَاِنِّیْ مُرْسِلَةٌ اِلَیْهِمْ بِهَدِیَّةٍ فَنٰظِرَةٌ بِمَ یَرْجِعُ الْمُرْسَلُوْنَ ۟

او زه اوس هغوی ته هدیه لیږم ګورم چې زما استازي يي څه ځواب راوړي.

Umurongo: 36

فَلَمَّا جَآءَ سُلَیْمٰنَ قَالَ اَتُمِدُّوْنَنِ بِمَالٍ ؗ— فَمَاۤ اٰتٰىنِ اللّٰهُ خَیْرٌ مِّمَّاۤ اٰتٰىكُمْ ۚ— بَلْ اَنْتُمْ بِهَدِیَّتِكُمْ تَفْرَحُوْنَ ۟

کله چې استازی سلیمان ته راغی نو سلیمان ورته وویل: ایا تاسې غواړئ چې په مال زما مرسته وکړئ خو هغه چې الله ما ته راکړي دي، له هغه څه نه ډیر غوره دي چې تاسې ته [۱۷] يي درکړي دي. او دا تاسې يي چې په خپلو سوغاتونو خوښي څرګندوئ.

[۱۷] الله پآک چې ماته کوم دولت، پوهه، حکمت او پیغمبري راکړې ده. ستاسې له هر څه نه غوره ده( تفسیر الماوردی).

Umurongo: 37

اِرْجِعْ اِلَیْهِمْ فَلَنَاْتِیَنَّهُمْ بِجُنُوْدٍ لَّا قِبَلَ لَهُمْ بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِّنْهَاۤ اَذِلَّةً وَّهُمْ صٰغِرُوْنَ ۟

ای استازیه! بیرته ورشه، ډير ژر به مونږ د ماتې نه خوړونکي لښکر سره هلته ورشو، او خورا سپک، ورک به يې له ښار نه وشړو.

Umurongo: 38

قَالَ یٰۤاَیُّهَا الْمَلَؤُا اَیُّكُمْ یَاْتِیْنِیْ بِعَرْشِهَا قَبْلَ اَنْ یَّاْتُوْنِیْ مُسْلِمِیْنَ ۟

سلیمان وویل: ای درباریانو! څوک به د بلقیس تخت مخکې له دې راوړي چې هغوی غاړه ایښوونکي ماته راشي؟

Umurongo: 39

قَالَ عِفْرِیْتٌ مِّنَ الْجِنِّ اَنَا اٰتِیْكَ بِهٖ قَبْلَ اَنْ تَقُوْمَ مِنْ مَّقَامِكَ ۚ— وَاِنِّیْ عَلَیْهِ لَقَوِیٌّ اَمِیْنٌ ۟

یوه چالاک او پیاوړي پیري وویل: زه به يي درته وړاندې له دې راورسوم چې تاسې له خپل دربار نه پورته شئ. او زه پرې ښه پیاوړی او ښه امانت ګر یم.

Umurongo: 40

قَالَ الَّذِیْ عِنْدَهٗ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتٰبِ اَنَا اٰتِیْكَ بِهٖ قَبْلَ اَنْ یَّرْتَدَّ اِلَیْكَ طَرْفُكَ ؕ— فَلَمَّا رَاٰهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهٗ قَالَ هٰذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّیْ ۫— لِیَبْلُوَنِیْۤ ءَاَشْكُرُ اَمْ اَكْفُرُ ؕ— وَمَنْ شَكَرَ فَاِنَّمَا یَشْكُرُ لِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ رَبِّیْ غَنِیٌّ كَرِیْمٌ ۟

له کوم سړي سره چې د کتاب علم و هغه وویل: زه به ي د سترګو په رپ کې درته راوړم. څنګه چې سلیمان همغه تخت له خپل ځان سره ایښوول شوی ولید نو ويې ویل: دا زما د رب فضل دی. تر څو ما وازمايې چې شکر کوم او که ناشکري. او هر څوک چې شکر کوي نو ګټه يې خپله ده. او څوک چې ناشکري کوي نو بې له شکه چې زما رب له هر څه بې پروا او د کرم والا دی.

Umurongo: 41

قَالَ نَكِّرُوْا لَهَا عَرْشَهَا نَنْظُرْ اَتَهْتَدِیْۤ اَمْ تَكُوْنُ مِنَ الَّذِیْنَ لَا یَهْتَدُوْنَ ۟

سلیمان وویل تخت يې ورته نا اشنا کړئ، وګورو چې په خبره پوهیږي او که له هغو کسانو څخه ده چې په هیڅ يې سر نه خلاصیږي.

Umurongo: 42

فَلَمَّا جَآءَتْ قِیْلَ اَهٰكَذَا عَرْشُكِ ؕ— قَالَتْ كَاَنَّهٗ هُوَ ۚ— وَاُوْتِیْنَا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِیْنَ ۟

کله چې بلقیس راغله، چا ورته وویل: ایا ستا تخت همدا وړ دی؟ هغې وویل: دا خو کله همغه چې وي. او مونږ ته لا پخوا خبره څرګنده شوې، او مونږ غاړه ایښې وه.

Umurongo: 43

وَصَدَّهَا مَا كَانَتْ تَّعْبُدُ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— اِنَّهَا كَانَتْ مِنْ قَوْمٍ كٰفِرِیْنَ ۟

او هغو بوتانو چې هغې يې پرته له الله عبادت کاو له روغ دین نه منع کړې وه. ځکه چې هغه د یو کافر قوم عړې وه.

Umurongo: 44

قِیْلَ لَهَا ادْخُلِی الصَّرْحَ ۚ— فَلَمَّا رَاَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَّكَشَفَتْ عَنْ سَاقَیْهَا ؕ— قَالَ اِنَّهٗ صَرْحٌ مُّمَرَّدٌ مِّنْ قَوَارِیْرَ ؕ۬— قَالَتْ رَبِّ اِنِّیْ ظَلَمْتُ نَفْسِیْ وَاَسْلَمْتُ مَعَ سُلَیْمٰنَ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟۠

هغې ته وویل شو چې ماڼۍ ته ننه وځه ـ هغي چې وکتل نو ګمان يي وکړ چې د اوبو حوض دی او د ښکته کیدلو لپاره يي پونډۍ لوڅي کړې. سلیمان ورته وویل: دا د ښیښې روڼ هوار فرش دی. هغې وویل: پروردګاره! ما له ځان سره تیر کړی، اوس مې له سلیمان سره هغه الله ته غاړه ایښې ده چې د ټول عالم رب دی.

Umurongo: 45

وَلَقَدْ اَرْسَلْنَاۤ اِلٰی ثَمُوْدَ اَخَاهُمْ صٰلِحًا اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ فَاِذَا هُمْ فَرِیْقٰنِ یَخْتَصِمُوْنَ ۟

او مونږ ثمودیانو ته د هغوی ورور صالح له دې پیغام سره ولیږه چې د یو الله عبادت وکړئ. خو هغوی دوه دښمنې ډلې شوي[۱۸].

[۱۸] یو يي مؤمنه بله کافره یا يوې ډلې صالح ومنلو او بلې ډلې ونه منلو( تفسیر الماوردی).

Umurongo: 46

قَالَ یٰقَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُوْنَ بِالسَّیِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ ۚ— لَوْلَا تَسْتَغْفِرُوْنَ اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ ۟

صالح وویل: ای زما قومه! ولې د بدۍ په لور ځغلۍ او نیکۍ ته مو شا کړې؟ او ولې له الله نه بښنه نه غواړئ؟ ښايې چې پر تاسې رحم وشي.

Umurongo: 47

قَالُوا اطَّیَّرْنَا بِكَ وَبِمَنْ مَّعَكَ ؕ— قَالَ طٰٓىِٕرُكُمْ عِنْدَ اللّٰهِ بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُوْنَ ۟

هغوی ځواب ورکړ چې: مونږ ته او ستا ملګري په بد فال نیولي یاست. صالح وویل: بده ورځ مو د الله له لورې ده. او اصلي خبره همدا ده چې پر تاسې ازموینه کیږي.

Umurongo: 48

وَكَانَ فِی الْمَدِیْنَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ یُّفْسِدُوْنَ فِی الْاَرْضِ وَلَا یُصْلِحُوْنَ ۟

او په ښار کې نهه ډلې وې چې په ځمکه کې يې ورانی کاو[۱۹] او هیڅ روغ کار يې نه کاو.

[۱۹] رهط هغې ډلې ته وايي چې له لسو نه لږ او دریو نه ډیر وي لته د نهو سړیو تعبیر په نهو ډلو ځکه شوی دی چې هر یو سړي د یوې ډلې په شان له شر نه ډک وو( البحر المحیط فی التفسیر).

Umurongo: 49

قَالُوْا تَقَاسَمُوْا بِاللّٰهِ لَنُبَیِّتَنَّهٗ وَاَهْلَهٗ ثُمَّ لَنَقُوْلَنَّ لِوَلِیِّهٖ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ اَهْلِهٖ وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ ۟

وئي ویل: د الله په نوم سره ژمنه وکړئ چې د شپې له لورې به پر هغه او د هغه په کورنۍ یرغل کوو او بیا به يي د قوم مشرته وایو چې مونږ يي د کورنۍ په هلاکولو کې برخه من نه وو. او مونږ بیخي رښتیا وايو.

Umurongo: 50

وَمَكَرُوْا مَكْرًا وَّمَكَرْنَا مَكْرًا وَّهُمْ لَا یَشْعُرُوْنَ ۟

هغوی یوه دسیسه جوړه او مونږ يي هم تدبیر ونیو او هغوی ترې خبر نه وو.

Umurongo: 51

فَانْظُرْ كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ ۙ— اَنَّا دَمَّرْنٰهُمْ وَقَوْمَهُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟

وګوره چې د هغوی د دسیسې پای څه شوه؟ مونږ هغوی او د هغوی ټول قوم هلاک کړل.

Umurongo: 52

فَتِلْكَ بُیُوْتُهُمْ خَاوِیَةً بِمَا ظَلَمُوْا ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟

نو دا دی د ظلم له کبله يي کورونه تش او وران پراته دي. او په رښتیا چې د پوهیدونکي قوم لپاره دا یو لوی دلیل دی.

Umurongo: 53

وَاَنْجَیْنَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَكَانُوْا یَتَّقُوْنَ ۟

او مونږ مؤمنانو او هغو کسانو ته نجات ورکړ چې له بدۍ يې ځانونه وژغورل.

Umurongo: 54

وَلُوْطًا اِذْ قَالَ لِقَوْمِهٖۤ اَتَاْتُوْنَ الْفَاحِشَةَ وَاَنْتُمْ تُبْصِرُوْنَ ۟

او دلوط کیسه یاده کړه چې هغه خپل قوم ته وویل: ایا تاسې په رڼو سترګو بدۍ ته وړاندې کیږئ.

Umurongo: 55

اَىِٕنَّكُمْ لَتَاْتُوْنَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّنْ دُوْنِ النِّسَآءِ ؕ— بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُوْنَ ۟

ایا تاسې ښځې پریږدئ او د شهوت پوره کولو لپاره سړیو ته ورځئ. هو! تاسې د خورا ناپوهۍ کار کوئ.

Umurongo: 56

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهٖۤ اِلَّاۤ اَنْ قَالُوْۤا اَخْرِجُوْۤا اٰلَ لُوْطٍ مِّنْ قَرْیَتِكُمْ ۚ— اِنَّهُمْ اُنَاسٌ یَّتَطَهَّرُوْنَ ۟

د قوم ځواب يې پرته له دې بل نه و چې ویل يي لوط کورنۍ له خپل کلي نه وباسئ! ځکه چې خپل ځانونه ډير پاکان نیسي.

Umurongo: 57

فَاَنْجَیْنٰهُ وَاَهْلَهٗۤ اِلَّا امْرَاَتَهٗ ؗ— قَدَّرْنٰهَا مِنَ الْغٰبِرِیْنَ ۟

نو مونږ هغه او کورنۍ ته نجات ورکړ خو یوازې د هغه ښځه وه چې مونږ به بیرته پاتې کیدونکو کې ټاکلې وه.

Umurongo: 58

وَاَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ مَّطَرًا ۚ— فَسَآءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِیْنَ ۟۠

او پر هغوی مو ورښت ووراوو. د ډارول شوو خلکو ورښت خورا ډیر بد وو.

Umurongo: 59

قُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ وَسَلٰمٌ عَلٰی عِبَادِهِ الَّذِیْنَ اصْطَفٰی ؕ— ءٰٓاللّٰهُ خَیْرٌ اَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟

ای محمده! ووایه ټولې ستاینې د یو الله دي. او پر هغو بندګانو يي سلام دی چې هغه غوره کړي دي. ایا الله غوره دی او ک هغه چې هغوی يي له الله سره شریک نیسي؟

Umurongo: 60

اَمَّنْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَاَنْزَلَ لَكُمْ مِّنَ السَّمَآءِ مَآءً ۚ— فَاَنْۢبَتْنَا بِهٖ حَدَآىِٕقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ ۚ— مَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُنْۢبِتُوْا شَجَرَهَا ؕ— ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ؕ— بَلْ هُمْ قَوْمٌ یَّعْدِلُوْنَ ۟ؕ

څوک دی هغه ذات چې اسمانونه او ځمکه يې پیدا کړې؟ له بره نه يې ستاسې لپاره اوبه راښکته کړي؟ مونږ په همدغو اوبو ښایسته باغونه را زرغون کړي. چې د یوې ونې رازرغونول يې هم ستاسې په توان نه و. او له الله سره بل خدای شته؟ نه: بلکې هغوی له روغې لارې کاږه روان دي.

Umurongo: 61

اَمَّنْ جَعَلَ الْاَرْضَ قَرَارًا وَّجَعَلَ خِلٰلَهَاۤ اَنْهٰرًا وَّجَعَلَ لَهَا رَوَاسِیَ وَجَعَلَ بَیْنَ الْبَحْرَیْنِ حَاجِزًا ؕ— ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ؕ— بَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟ؕ

څوک دی هغه ذات چې ځمکه يې ارام ځای وګرځوله؟ سیندونه يې پکې وبیول؟ د غرونو میخونه يې پکې ټک وهل؟ او د دوه سیندونو په مینځ کې يې پرده راوسته؟ ایا له الله سره بل خدای شته؟ بلکې د هغوی ډیر خلک ناپوهان دي.

Umurongo: 62

اَمَّنْ یُّجِیْبُ الْمُضْطَرَّ اِذَا دَعَاهُ وَیَكْشِفُ السُّوْٓءَ وَیَجْعَلُكُمْ خُلَفَآءَ الْاَرْضِ ؕ— ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تَذَكَّرُوْنَ ۟ؕ

او څوک دی هغه ذات چې د اړمن سوال مني؟ کړاو لرې کوي؟ او تاسې د ځمکې خلیفه ګان ګرځوي؟ ایا له الله سره بل خدای شته؟ تاسې ډیر لږ پند اخلئ.

Umurongo: 63

اَمَّنْ یَّهْدِیْكُمْ فِیْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَنْ یُّرْسِلُ الرِّیٰحَ بُشْرًاۢ بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهٖ ؕ— ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ؕ— تَعٰلَی اللّٰهُ عَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟ؕ

څوک دی هغه ذات چې د وچې او سمندر په تیارو کې تاسې ته لار ښايې؟ او څوک دی چې له خپل رحمت نه وړاندې زیري ورکوونکي بادونه لیږي؟ ایا له الله سره بل خدای شته؟ الله له هغه څه نه ډیر لوړ دی چې هغوی يې ورسره شریکوي.

Umurongo: 64

اَمَّنْ یَّبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیْدُهٗ وَمَنْ یَّرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَآءِ وَالْاَرْضِ ؕ— ءَاِلٰهٌ مَّعَ اللّٰهِ ؕ— قُلْ هَاتُوْا بُرْهَانَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟

څوک دی هغه ذات چې د پیدایښت پیل کوي؟ او بیا يې تکراروي؟ او څوک دی چې تاسې ته له اسمان او ځمکې نه روزي درکوي؟ ایا له الله سره بل خدای شته؟ ووایه! که تاسې رښتینې يې نو دلیل مو را وړاندې کړئ!

Umurongo: 65

قُلْ لَّا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ الْغَیْبَ اِلَّا اللّٰهُ ؕ— وَمَا یَشْعُرُوْنَ اَیَّانَ یُبْعَثُوْنَ ۟

ای محمده! ووایه چې: د اسمانونو او ځمکې په پټو څیزونو پرته له الله بل هیڅوک نه پوهیږي او په دې هم نه پوهیږي چې دوی کله ژوندي راپورته کیږي.

Umurongo: 66

بَلِ ادّٰرَكَ عِلْمُهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ ۫— بَلْ هُمْ فِیْ شَكٍّ مِّنْهَا ۫— بَلْ هُمْ مِّنْهَا عَمُوْنَ ۟۠

بلکې د اخرت په هکله هغوی بیخي ناپوه، بلکې شکمن، او بلکې ړانده دي.

Umurongo: 67

وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا ءَاِذَا كُنَّا تُرٰبًا وَّاٰبَآؤُنَاۤ اَىِٕنَّا لَمُخْرَجُوْنَ ۟

او کافران وايې: چې مونږ او زمونږ پلرونه خاورې شو نو بیا به هم له قبرونو نه راوویستل شو؟

Umurongo: 68

لَقَدْ وُعِدْنَا هٰذَا نَحْنُ وَاٰبَآؤُنَا مِنْ قَبْلُ ۙ— اِنْ هٰذَاۤ اِلَّاۤ اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ ۟

په رښتیا چې دا یوه تشه وعده ده چې له مونږ او زمونږ له پخوانیو پلرونو سره شوې ده، پرته له زړو کیسو نور څه نه دي.

Umurongo: 69

قُلْ سِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَانْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِیْنَ ۟

ای محمده! ووایه چې په ځمکه کې وګرځي، نو وګورئ چې د مجرمانو پای څه وه؟

Umurongo: 70

وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِیْ ضَیْقٍ مِّمَّا یَمْكُرُوْنَ ۟

او ای محمده! بر هغوی مه غمجن کیږه، او نه يې له ټکیو او دسیسو نه زړه تنګی شې.

Umurongo: 71

وَیَقُوْلُوْنَ مَتٰی هٰذَا الْوَعْدُ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟

او هغوی وايې دا وعده کله ده ؟ که تاسې رښتینې یاست؟

Umurongo: 72

قُلْ عَسٰۤی اَنْ یَّكُوْنَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِیْ تَسْتَعْجِلُوْنَ ۟

ووایه نژدې ده چې ځینې هغه څه چې تاسې يې په منډه غواړئ په تاسې پسې وي.

Umurongo: 73

وَاِنَّ رَبَّكَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَشْكُرُوْنَ ۟

او له شک نه وتلې ده چې ستا رب پر انسانانو ډیر مهربان دی، خو اکثره يې ناشکره دي.

Umurongo: 74

وَاِنَّ رَبَّكَ لَیَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُوْرُهُمْ وَمَا یُعْلِنُوْنَ ۟

او په دې کې شک نشته چې ستا رب ته هغه ښه معلوم دي چې هغوی يې په زړونو کې پټوي او یا يي څرګندوي.

Umurongo: 75

وَمَا مِنْ غَآىِٕبَةٍ فِی السَّمَآءِ وَالْاَرْضِ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟

د اسمانونو او ځمکې هیڅ پټه خبره نشته مګر په یوه څرګند کتاب کې ښکل شوې ده.

Umurongo: 76

اِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ یَقُصُّ عَلٰی بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ اَكْثَرَ الَّذِیْ هُمْ فِیْهِ یَخْتَلِفُوْنَ ۟

او دا قران بنې اسرائیلو ته ډیرې خبرې په ګوته کوي چې هغوی پکې یو له بل سره اختلاف لري.

Umurongo: 77

وَاِنَّهٗ لَهُدًی وَّرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِیْنَ ۟

او له شک نه وتلې ده چې: همدا قران د منونکو خلکو لپاره ښوونه او رحمت دی.

Umurongo: 78

اِنَّ رَبَّكَ یَقْضِیْ بَیْنَهُمْ بِحُكْمِهٖ ۚ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْعَلِیْمُ ۟ۚ

او بې له شکه ستا رب به د هغوی په مینځ کې په خپل حکم سره پریکړه وکړي. او هغه په هر څه برلاسی او په هر څه ډیر پوه دی.

Umurongo: 79

فَتَوَكَّلْ عَلَی اللّٰهِ ؕ— اِنَّكَ عَلَی الْحَقِّ الْمُبِیْنِ ۟

نو ای محمده! پر الله توکل وکړه. په یقین ته پر حقه يې.

Umurongo: 80

اِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتٰی وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَآءَ اِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِیْنَ ۟

بې له شکه ته مړي نشي اورولی، او نه هغو کڼو ته خپله بلنه رسولی شې چې شاه اړوي او تیښتي.

Umurongo: 81

وَمَاۤ اَنْتَ بِهٰدِی الْعُمْیِ عَنْ ضَلٰلَتِهِمْ ؕ— اِنْ تُسْمِعُ اِلَّا مَنْ یُّؤْمِنُ بِاٰیٰتِنَا فَهُمْ مُّسْلِمُوْنَ ۟

او نه ړانده له بې لارۍ نه را اړولای شي. بلکې ته خپله خبره یوازې هغو کسانو ته اورولای شې چې زمونږ پر ایاتونو ایمان راوړي او غاړه ایښوونکي وي.

Umurongo: 82

وَاِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ اَخْرَجْنَا لَهُمْ دَآبَّةً مِّنَ الْاَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ ۙ— اَنَّ النَّاسَ كَانُوْا بِاٰیٰتِنَا لَا یُوْقِنُوْنَ ۟۠

او کله چې پر هغوی خبره پخه شوه نو مونږ به له ځمکې نه یو څاروی[۱] راوباسو چې ورته به ووايې: چې خلکو زمونږ ایتونه نه منل.

[۱] دا د قیامت له غټو نښو نه یو نښه ده. غټې نښې عبارت دي له:( دجال راوتلو نه، له ځمکې نه د څاروي راوتل، لوګې او له لویديځ نه د لمر راختل) همدا نښې یو له بل سره تړلي دي( تفسیر ابن کثیر).

Umurongo: 83

وَیَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّنْ یُّكَذِّبُ بِاٰیٰتِنَا فَهُمْ یُوْزَعُوْنَ ۟

او هغه ورځ را یاده کړه چې مونږ به د هر امت هغه خلک چې زمونږ ایتونه يې درواغ ګڼل ژوندي راپورته، او بیا به ټول سره یو ځای تم شي.

Umurongo: 84

حَتّٰۤی اِذَا جَآءُوْ قَالَ اَكَذَّبْتُمْ بِاٰیٰتِیْ وَلَمْ تُحِیْطُوْا بِهَا عِلْمًا اَمَّاذَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟

تر څو ټول راشي، نو رب به يې ورته ووایې: ایا تاسې زما ایتونه درواغ ګڼلي وو؟ په داسې حال کې چې هغه مو له بشپړې علمي څیړني لاندې نه وو راوستلي؟ او یا تاسې څه کړنه درلوده؟

Umurongo: 85

وَوَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ بِمَا ظَلَمُوْا فَهُمْ لَا یَنْطِقُوْنَ ۟

نو د هغوی د ظلم او تیري له کبله پرې د ربړولو خبره پخه او هیڅ خبرې به نه کوي.

Umurongo: 86

اَلَمْ یَرَوْا اَنَّا جَعَلْنَا الَّیْلَ لِیَسْكُنُوْا فِیْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟

ایا هغوی نه ګوري چې مونږ شپه د هغوی د سکون او ارام لپاره ګرځولې؟ او ورځ مو روښانه کړې؟ په رښتیا چې د ایمان راوړونکي قوم لپاره په دې کې ډير زیات دلایل دي.

Umurongo: 87

وَیَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّوْرِ فَفَزِعَ مَنْ فِی السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِی الْاَرْضِ اِلَّا مَنْ شَآءَ اللّٰهُ ؕ— وَكُلٌّ اَتَوْهُ دٰخِرِیْنَ ۟

او هغه ورځ را یاده کړه چې: په شپیلۍ کې پو وشي نو د اسمانونو او ځمکې ټول ژوي به پرته له هغو چې الله يې وساتي له ډار سره مخ ـ او په خورا عاجزۍ به د الله په وړاندې حاضر شي.

Umurongo: 88

وَتَرَی الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَّهِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ ؕ— صُنْعَ اللّٰهِ الَّذِیْۤ اَتْقَنَ كُلَّ شَیْءٍ ؕ— اِنَّهٗ خَبِیْرٌ بِمَا تَفْعَلُوْنَ ۟

په غرونو ګومان کوې چې په ځای ولاړ دي، مګر هغه به د وریځو په شان الوزي. دا د هغه الله جوړښت دی چې هر څه يي ښه کلک کړي دي. او بې شکه چې هغه ستاسې له ټولو کړنو څخه ښه خبر دی.

Umurongo: 89

مَنْ جَآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهٗ خَیْرٌ مِّنْهَا ۚ— وَهُمْ مِّنْ فَزَعٍ یَّوْمَىِٕذٍ اٰمِنُوْنَ ۟

څوک چې له نیکۍ سره راشي نو غوره بدله يې په برخه او د همدې ورځې له ډار نه به ډاډمن وي.

Umurongo: 90

وَمَنْ جَآءَ بِالسَّیِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوْهُهُمْ فِی النَّارِ ؕ— هَلْ تُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟

او څوک چې له بدۍ سره راشي نو پړمخ به په اور کې وغورځول شي. او ورته به وویل شي چې: تاسې ته چې څه درکول کیږي دا ستاسې د کړنو بدل دی او بس.

Umurongo: 91

اِنَّمَاۤ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هٰذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِیْ حَرَّمَهَا وَلَهٗ كُلُّ شَیْءٍ ؗ— وَّاُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ مِنَ الْمُسْلِمِیْنَ ۟ۙ

او ما ته امر شوی دی چې زه د مکې د ښار د هغه رب عبادت وکړم چې دا ښار يې غوره ګرځولی او د هر څیز واکمن دی. او ما ته امر شوی دی چې زه باید هغه ته له غاړه ایښوونکو څخه وم.

Umurongo: 92

وَاَنْ اَتْلُوَا الْقُرْاٰنَ ۚ— فَمَنِ اهْتَدٰی فَاِنَّمَا یَهْتَدِیْ لِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ ضَلَّ فَقُلْ اِنَّمَاۤ اَنَا مِنَ الْمُنْذِرِیْنَ ۟

او راته امر شوی دی چې قران ولولم. نو چا چې لار ومیندله نو د خپل ځان لپاره يې ومیندله، او چا چې لار ورکه کړه نو ورته ووایه چې زه یوازې یو ډاروونکی یم.

Umurongo: 93

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ سَیُرِیْكُمْ اٰیٰتِهٖ فَتَعْرِفُوْنَهَا ؕ— وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُوْنَ ۟۠

او ای محمده! ووایه چې ټولی ثناوی یوازې یو الله ته دي ډیر ژر به تاسې ته خپلې نښې دروښايې او تاسې به يې وپیژنئ او ستا رب ستاسې له کړنو نه بې خبره نه دی.