অৰ্থানুবাদ ছুৰা আল-আ'ৰাফ - জৰ্জিয়ান অনুবাদ- কাম চলি আছে - আল-কোৰআনুল কাৰীমৰ বিশ্বকোষ

আল-আ'ৰাফ

আয়াত: 1

الٓمٓصٓ

ელიფ ლაამ მიიმ საად.

আয়াত: 2

كِتَٰبٌ أُنزِلَ إِلَيۡكَ فَلَا يَكُن فِي صَدۡرِكَ حَرَجٞ مِّنۡهُ لِتُنذِرَ بِهِۦ وَذِكۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ

(აი), წიგნი შენთვის ჩამოვლენილი - (ურწმუნოთა) გასაფრთხილებლად და მორწმუნეთა შესაგონებლად, – ასე რომ, ნუ იქნება შენს გულში მის მიმართ სივიწროვე (ეჭვი).

আয়াত: 3

ٱتَّبِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ وَلَا تَتَّبِعُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَۗ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ

მიჰყევით იმას, რაც ჩამოგევლინათ თქვენი ღმერთისგან და ნუ გაჰყვებით მის ნაცვლად სხვა მეგობრებს^[1] . ძალიან ცოტაა, რასაც შეგონებიდან ითვალისწინებთ.

[1] რომელნიც მოგიწოდებენ, რომ ალლაჰის მაგიერ კერპებს სცეთ თაყვანი.

আয়াত: 4

وَكَم مِّن قَرۡيَةٍ أَهۡلَكۡنَٰهَا فَجَآءَهَا بَأۡسُنَا بَيَٰتًا أَوۡ هُمۡ قَآئِلُونَ

და რამდენი ქალაქი გაგვინადგურებია, რომლებსაც ჩვენი რისხვა დასტყდომია თავს - ღამით ან დღისით.

আয়াত: 5

فَمَا كَانَ دَعۡوَىٰهُمۡ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَآ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

როდესაც ჩვენი რისხვა დაატყდათ თავს, მათი გოდება - „ჩვენ მართლაც უსამართლონი ვიყავით“ - თქმის მეტი არაფერი ყოფილა.

আয়াত: 6

فَلَنَسۡـَٔلَنَّ ٱلَّذِينَ أُرۡسِلَ إِلَيۡهِمۡ وَلَنَسۡـَٔلَنَّ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

აუცილებლად მოვკითხავთ მათ, ვისაც შუამავლები წარეგზავნათ და, უთუოდ, მოვკითხავთ მათაც, ვინც შუამავლებად წარიგზავნენ.

আয়াত: 7

فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيۡهِم بِعِلۡمٖۖ وَمَا كُنَّا غَآئِبِينَ

აუცილებლად ვუამბობთ მათ ცოდნით, - და ჩვენ არ ვყოფილვართ დაუსწრებელნი.^[1]

[1] განკითხვის დღეს აუცილებლად ვუამბობთ თავიანთი მოქმედებების შესახებ ჩვენი შეუცდომელი ცოდნით, და არასდროს ვყოფილვართ მათი მოქმედებების ცოდნას მოწყვეტილნი.

আয়াত: 8

وَٱلۡوَزۡنُ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡحَقُّۚ فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

და იმ დღეს (მოქმედებების) აწონვა ჭეშმარიტებაა, ხოლო ვისი ასაწონიც მძიმე აღმოჩნდება, სწორედ ეგენი არიან გადარჩენილნი.^[1]

[1] ალლაჰის შუამავალმა ﷺ თქვა: „უეჭველად, უზენაესი ალლაჰი ჩემი უმმეთიდან ერთ კაცს დანარჩენი ქმნილებებისგან გამოარჩევს და მათ წინ დააყენებს. შემდეგ მას წაუყენებენ 99 დავთარს, (რომლებიც მისი ნამოქმედარი უხეირო საქმეებითაა სავსე). თითოეულის ზომა სცდება თვალსაწიერს. შემდეგ უზენაესი მას კითხავს: ამათგან რომელიმეს უარყოფ? უსამართლოდ ხომ არ მოგექცნენ შენი ნამოქმედარის აღმრიცხველი ანგელოზები? ის იტყვის: არა, ღმერთო. მას ისევ კითხავს: თავის გასამართლებელი რაიმე საპატიო მიზეზი გაქვს? ის ეტყვის: არა, ღმერთო. შემდეგ ღმერთი ეტყვის: ჩვენ წინაშე მიღებული ერთი სიკეთე გაქვს შენ. უეჭველად, დღეს შენ წინააღმდეგ არანაირი უსამართლობა არ იქნება. შემდეგ წარმოადგენენ პატარა ფურცელს, რომელზეც წერია: ეშჰედუ ელ-ლაა ილააჰე ილლალლაჰ ვე ეშჰედუ ენნე მუჰამმედენ ‘აბდუჰუ ვე რასუულუჰუ“ (ვამოწმებ, რომ არ არსებობს ჭეშმარიტი სათაყვანებელი, გარდა ალლაჰისა; ასევე ვამოწმებ, რომ მუჰამმედი მისი მონა და მოციქულია). უზენაესი ეტყვის: შენ თვითონ აწონე შენი ნამოქმედარი. ის იტყვის: ღმერთო! სად ეს პატარა ფურცელი და სად ამოდენა დავთრები? ღმერთი ეტყვის: უეჭველად, შენ უსამართლობას არ გადაეყრები. შუამავალმა ﷺ თქვა: შემდეგ დაალაგებენ ცოდვებით სავსე დავთრებს სასწორის ერთ თეფშზე და იმ პატარა ფურცელს მეორე თეფშზე. დავთრებით სავსე თეფში მაღლა წამოიწევა, ხოლო პატარა ფურცელი უფრო მძიმე იქნება და გადაწონის მას. ალლაჰის სახელის წინაშე არაფერს აქვს წონა და სიმძიმე.“ (თირმიზ, იმან 17/2639.)

আয়াত: 9

وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَظۡلِمُونَ

ხოლო ვისი ასაწონიც მჩატე აღმოჩნდება, სწორედ ეგენი არიან, რომელთაც სულები წარიწყმიდეს – იმის გამო რასაც უსამართლოობდნენ ჩვენი აიათების/სასწაულების მიმართ.

আয়াত: 10

وَلَقَدۡ مَكَّنَّٰكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَجَعَلۡنَا لَكُمۡ فِيهَا مَعَٰيِشَۗ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ

ვფიცავ, ჩვენ დაგამკვიდრეთ დედამიწაზე და იქ შევქმენით თქვენთვის ცხოვრების პირობები. ძალიან ცოტაა, რა მადლიერებასაც გამოხატავთ.

আয়াত: 11

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَٰكُمۡ ثُمَّ صَوَّرۡنَٰكُمۡ ثُمَّ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ لَمۡ يَكُن مِّنَ ٱلسَّٰجِدِينَ

ვფიცავ, ჩვენ გაგაჩინეთ, შემდეგ გამოგსახეთ, მერე ვუთხარით ანგელოზებს: სეჯდე^[1] აღასრულეთ ადამისთვის! უმალვე სეჯდეზე დაემხნენ, გარდა იბლისისა,^[2] ის არ ყოფილა სეჯდეს აღმსრულებელთაგანი.

[1] ორიგინალი – „სეჯდე“ (سجدة): უზენაესი ალლაჰის წინაშე მუხლმოდრეკითა და ქედის მოხრით მორჩილებისა და თაყვანისცემის გამომხატველი მოქმედებაა. სეჯდე შვიდი ორგანოს – ფეხის თითების, მუხლების, ხელის გულების და ცხვირ-შუბლის ძირს შეხებით სრულდება. სეჯდე ყიბლას მიმართულებით უნდა შესრულდეს, რომლის დროსაც ხელის თითებიცა და ფეხის თითებიც ყიბლას მიმართულებით უნდა იყოს მიმართულნი.
[2] ორიგინალი – „იბლისი“ (ابليس): სატანას სახელია, რომელიც წარმომავლობით ჯინია, თუმცა თავისი განსწავლულობისა და დამსახურების გამო ანგელოზებთან ერთად იმყოფებოდა. ასეთმა პატივმა იბლისი იმდენად გააყოყოჩა, რომ ღვთის მიმართ სიურჩე გამოავლინა.

আয়াত: 12

قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسۡجُدَ إِذۡ أَمَرۡتُكَۖ قَالَ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡهُ خَلَقۡتَنِي مِن نَّارٖ وَخَلَقۡتَهُۥ مِن طِينٖ

(ღმერთმა) უთხრა: რამ დაგაბრკოლა, რომ არ აღასრულე სეჯდე - როდესაც გიბრძანე? მან უთხრა: მე მასზე უკეთესი ვარ; მე ცეცხლისგან შემქმენი, ხოლო ის მიწისგან გყავს შექმნილი.

আয়াত: 13

قَالَ فَٱهۡبِطۡ مِنۡهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَٱخۡرُجۡ إِنَّكَ مِنَ ٱلصَّٰغِرِينَ

(ღმერთმა) უთხრა: მაშ, დაეშვი იქ, სადაც არ გექნება მედიდურობის უფლება, ახლავე გადი იქიდან! უეჭველად, შენ ხარ დამდაბლებულთაგანი (დამცირებულთაგანი).

আয়াত: 14

قَالَ أَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

(სატანამ) უთხრა: (მკვდრეთით) აღდგომის დღემდე მადროვე.

আয়াত: 15

قَالَ إِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ

(ღმერთმა) უთხრა: უეჭველად, შენ ხარ გადავადებულთაგან.

আয়াত: 16

قَالَ فَبِمَآ أَغۡوَيۡتَنِي لَأَقۡعُدَنَّ لَهُمۡ صِرَٰطَكَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ

(სატანამ) უთხრა: რაკი ასე მაცდუნე, მე მათ აუცილებლად ჩავუსაფრდები შენს სწორ გზაზე.

আয়াত: 17

ثُمَّ لَأٓتِيَنَّهُم مِّنۢ بَيۡنِ أَيۡدِيهِمۡ وَمِنۡ خَلۡفِهِمۡ وَعَنۡ أَيۡمَٰنِهِمۡ وَعَن شَمَآئِلِهِمۡۖ وَلَا تَجِدُ أَكۡثَرَهُمۡ شَٰكِرِينَ

შემდეგ აუცილებლად ვეახლები მათ - წინიდან და უკნიდან, მარჯვნიდან და მარცხნიდან, და ვერ ჰპოვებ მადლიერს მათ უმრავლესობას.

আয়াত: 18

قَالَ ٱخۡرُجۡ مِنۡهَا مَذۡءُومٗا مَّدۡحُورٗاۖ لَّمَن تَبِعَكَ مِنۡهُمۡ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكُمۡ أَجۡمَعِينَ

(ღმერთმა) უთხრა: გადი იქიდან, შერცხვენილმა და განდევნილმა! ხოლო ვინც შენ გამოგყვება, - აუცილებლად ავავსებ ჯოჯოხეთს ყველა თქვენგანით!

আয়াত: 19

وَيَٰٓـَٔادَمُ ٱسۡكُنۡ أَنتَ وَزَوۡجُكَ ٱلۡجَنَّةَ فَكُلَا مِنۡ حَيۡثُ شِئۡتُمَا وَلَا تَقۡرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ

ეი, ადამ! იცხოვრეთ შენ და შენმა მეუღლემ სამოთხეში და მიირთვით, რაც გენებოთ, მხოლოდ ამ ხეს არ მიუახლოვდეთ, თორემ თქვენ იქნებით უსამართლოთაგანი!

আয়াত: 20

فَوَسۡوَسَ لَهُمَا ٱلشَّيۡطَٰنُ لِيُبۡدِيَ لَهُمَا مَا وُۥرِيَ عَنۡهُمَا مِن سَوۡءَٰتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَىٰكُمَا رَبُّكُمَا عَنۡ هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةِ إِلَّآ أَن تَكُونَا مَلَكَيۡنِ أَوۡ تَكُونَا مِنَ ٱلۡخَٰلِدِينَ

ამ დროს სატანამ ჩასჩურჩულათ, რათა ხილული გამხდარიყო მათთვის სხეულის უხერხული ადგილები, რაც ჰქონდათ დაფარული, და უთხრა: თქვენმა ღმერთმა მხოლოდ იმიტომ აგიკრძალათ ეს ხე, რომ ანგელოზები არ გამხდარიყავით ან უკვდავებად არ ქცეულიყავით.

আয়াত: 21

وَقَاسَمَهُمَآ إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ

და დაუფიცა ორივეს: უეჭველად, მე თქვენთვის ვარ მართლაც კეთილის მსურველთაგანი!

আয়াত: 22

فَدَلَّىٰهُمَا بِغُرُورٖۚ فَلَمَّا ذَاقَا ٱلشَّجَرَةَ بَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۖ وَنَادَىٰهُمَا رَبُّهُمَآ أَلَمۡ أَنۡهَكُمَا عَن تِلۡكُمَا ٱلشَّجَرَةِ وَأَقُل لَّكُمَآ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ لَكُمَا عَدُوّٞ مُّبِينٞ

ამ მოტყუებამ გამოიწვია მათი დაცემა და როცა იმ ხისგან იგემეს, ორივეს ხილულად ექცათ თავიანთი სხეულის უხერხული ადგილები და მაშინვე სხეულის დაფარვას შეუდგნენ სამოთხის ფოთლებით. ამ დროს მათმა ღმერთმა დაუძახა: განა არ აგიკრძალეთ ეს ხე და არ გითხარით, რომ ჭეშმარიტად, სატანა ცხადი მტერია თქვენი?

আয়াত: 23

قَالَا رَبَّنَا ظَلَمۡنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمۡ تَغۡفِرۡ لَنَا وَتَرۡحَمۡنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

ორივემ თქვეს: ღმერთო ჩვენო! ჭეშმარიტად, ორივენი უსამართლოდ მოვექეცით საკუთარ სულებს, და თუ არ გვაპატიებ და არ შეგვიწყალებ, უთუოდ, ჩვენ ვიქნებით განადგურებულთაგანი/წაგებულთაგანი.

আয়াত: 24

قَالَ ٱهۡبِطُواْ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ وَلَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُسۡتَقَرّٞ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ

(ღმერთმა) უთხრა: ,,(ქვეყნად) დაეშვით ერთმანეთის მტრებად! დროებითი სამკვიდრო და საბადებელი თქვენთვის –დედამიწაზეა".

আয়াত: 25

قَالَ فِيهَا تَحۡيَوۡنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنۡهَا تُخۡرَجُونَ

უთხრა: იქ იცხოვრებთ, იქ დაიხოცებით და მისი წიაღიდანაც ამოხვალთ (განკითხვისთვის).

আয়াত: 26

يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ قَدۡ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكُمۡ لِبَاسٗا يُوَٰرِي سَوۡءَٰتِكُمۡ وَرِيشٗاۖ وَلِبَاسُ ٱلتَّقۡوَىٰ ذَٰلِكَ خَيۡرٞۚ ذَٰلِكَ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ

ეი, ადამის შვილნო! უეჭველად, ჩვენ ჩამოგივლინეთ სამოსელი, რომელიც ფარავს თქვენი სხეულის უხერხულ ადგილებს, – და მოსართავ - მოსაკაზმავი (სრული ტანისამოსი); ხოლო ეგ, ღვთისმოშიშების სამოსელი, - სწორედ ეგ არის უკეთესი.^[1] ეს ალლაჰის სასწაულებიდანაა, იქნებ გაიაზრონ და არ დაივიწყონ.

[1] წარმართ არაბებში არსებული რწმენის თანახმად, ქააბას გარს შემოვლის რიტუალს ანუ ტავაფს, შიშველი ასრულებდნენ, რადგანაც მათ არ უნდოდათ ტავაფი იმ სამოსით შემოსილებს შეესრულებინათ, რომელშიც ცოდვა ჩაიდინეს. აქედან გამომდინარე იყო ტავაფის ორი ცვლა დღის და ღამის. დღისით მამაკაცები ასრულებდნენ ტავაფს ხოლო ღამის სიბნელეში ქალები. სწორედ ამ არასწორი საქციელის გამოსასწორებლად ჩამოავლინა უზენაესმა ალლაჰმა ეს აიათი. იხ. თფსირუ ბეღავი.

আয়াত: 27

يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ لَا يَفۡتِنَنَّكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ كَمَآ أَخۡرَجَ أَبَوَيۡكُم مِّنَ ٱلۡجَنَّةِ يَنزِعُ عَنۡهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوۡءَٰتِهِمَآۚ إِنَّهُۥ يَرَىٰكُمۡ هُوَ وَقَبِيلُهُۥ مِنۡ حَيۡثُ لَا تَرَوۡنَهُمۡۗ إِنَّا جَعَلۡنَا ٱلشَّيَٰطِينَ أَوۡلِيَآءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ

ეი, ადამის შვილნო! არ გაცდუნოთ სატანამ, როგორც თქვენი წინაპრები გამოიყვანა სამოთხიდან; გახადა მათ სამოსი, რათა ერთმანეთის სხეულის უხერხული ადგილები ეჩვენებინა. უეჭველად, ის და მისი მოდგმა გხედავთ თქვენ, თქვენ კი ვერ ხედავთ მათ. უეჭველად, ჩვენ სატანები დავუმეგობრეთ მათ, რომელთაც არ სწამთ.

আয়াত: 28

وَإِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةٗ قَالُواْ وَجَدۡنَا عَلَيۡهَآ ءَابَآءَنَا وَٱللَّهُ أَمَرَنَا بِهَاۗ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِۖ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ

ხოლო როდესაც ავზნეობას სჩადიან, ამბობენ: ჩვენ ამ საქმეში ვპოვეთ ჩვენი მამები და ალლაჰმა გვიბრძანე ეს. უთხარი: ჭეშმარიტად, ალლაჰი არ ბრძანებს ავზნეობას^[1] . ნუთუ ალლაჰის შესახებ იმას ამბობთ, რაც არ იცით?

[1] ქააბის ირგვლივ შიშველი შემოვლას, და სხვა ავზნეობასა და სიბილწეს.

আয়াত: 29

قُلۡ أَمَرَ رَبِّي بِٱلۡقِسۡطِۖ وَأَقِيمُواْ وُجُوهَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ وَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَۚ كَمَا بَدَأَكُمۡ تَعُودُونَ

უთხარი: ჩემმა ღმერთმა ბრძანა სამართალი, და მისკენ მიაპყარით თქვენი სახეები ყოველ სამლოცველოსთან,ხალასად მიუძღვენით თქვენი რჯული და ისე ევედრეთ მას; როგორც შეგქმნათ თავდაპირველად, ისევე იქნებით უკუმიბრუნებულნი.

আয়াত: 30

فَرِيقًا هَدَىٰ وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلضَّلَٰلَةُۚ إِنَّهُمُ ٱتَّخَذُواْ ٱلشَّيَٰطِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَيَحۡسَبُونَ أَنَّهُم مُّهۡتَدُونَ

(ალლაჰმა, ადამიანთა) ერთი ჯგუფი ჭეშმარიტ გზაზე დააკვალიანა, ხოლო მეორე ჯგუფმა ცდომილებაში ყოფნა დაიმსახურა. უეჭველად, ალლაჰის ნაცვლად მათ სატანები დაიმეგობრეს და ფიქრობენ, რომ ჭემარიტ გზაზე მდგომნი არიან.

আয়াত: 31

۞ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ

ეი, ადამის შვილნო! სამოს-სამშვენისებით შეიმკეთ ყოველ სამლოცველოსთან; ჭამეთ და სვით,^[1] მაგრამ არ ხარჯოთ ფუჭად. ჭეშმარიტად, მას არ უყვარს ფუჭად მხარჯველნი.

[1] წარმართების რწმენის მიხედვით, ტავაფის დროს, სიშიშვლესთან ერთად, საკვებიც არ უნდა მიეღოთ. სწორედ ამაზე მიუთითებს ეს აიათი, რომ ჭამეთ და სვით ფუჭად ხარჯვის გარეშე. იხ. თაფსირუ ბაღავი.

আয়াত: 32

قُلۡ مَنۡ حَرَّمَ زِينَةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَ لِعِبَادِهِۦ وَٱلطَّيِّبَٰتِ مِنَ ٱلرِّزۡقِۚ قُلۡ هِيَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا خَالِصَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ

უთხარი: ვინ აკრძალა ალლაჰის მიერ მისი მსახურებისთვის გაჩენილი სამოს-სამშვენისები და ჰალალი სარჩო?^[1] უთხარი: იგი მათთვისაა, ვინც ირწმუნეს - ამქვეყნიურ ცხოვრებაში, განსაკუთრებით კი განკითხვის დღის. ასე დეტალურად განვმარტავთ აიათებს ხალხისთვის, რომლებმაც იციან.

[1] ვინ აკრძალა ტავაფის დროს ალლაჰის მიერ დადგენილი სამოს-სამშვენისებით შემოსვა და ჰალალი საკვების მიღება?

আয়াত: 33

قُلۡ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلۡإِثۡمَ وَٱلۡبَغۡيَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَأَن تُشۡرِكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ

უთხარი: ჭეშმარიტად, ჩემმა ღმეღთმა აკრძალა ავზნეობანი – აშკარაც და ფარულიც; უკეთურება და ძალადობა უსამართლობით; ასევე ის, რომ ალლაჰს უთანაზიაროთ – რაზეც არანაირი მტკიცებულება არ ჩამოუვლენია; და ალლაჰის შესახებ თქვათ ის, რაც არ იცით.

আয়াত: 34

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٞۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ لَا يَسۡتَأۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ

ყველა თემს აქვს თავისი აჯალი, და როცა დადგება თავიანთი ჟამი, ერთ საათსაც ვერ გადაავადებენ და ვერც დააჩქარებენ.

আয়াত: 35

يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ إِمَّا يَأۡتِيَنَّكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي فَمَنِ ٱتَّقَىٰ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ

ეი, ადამის შვილნო! როდესაც თქვენთან შუამავლები მოვლენ თქვენივე წიაღიდან და მოგითხრობენ ჩემს აიათებს/სასწაულებს (დაემორჩილეთ მათ), და ვინც რიდი გამოიჩინა და (საქციელი) გამოასწორა, - მათზე არც შიშია მოსალოდნელი და არც დამწუხრება.

আয়াত: 36

وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسۡتَكۡبَرُواْ عَنۡهَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

ხოლო ისინი, რომელთაც ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები/სასწაულები და მედიდურობენ მათ მიმართ, სწორედ ისინი არიან ცეცხლის მკვიდრნი და იქ იქნებიან მარადჟამს.

আয়াত: 37

فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ أُوْلَٰٓئِكَ يَنَالُهُمۡ نَصِيبُهُم مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوۡنَهُمۡ قَالُوٓاْ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ

და ვინაა უფრო უსამართლო, ვინც სიცრუეს თხზავს ალლაჰის შესახებ ან ცრუდ რაცხავს მის აიათებს/სასწაულებს, აი, სწორედ მათ სწვდებათ წიგნიდან^[1] თავიანთი ხვედრი, და როდესაც მიაკითხავენ ჩვენი წარგზავნილები,^[2] რათა მოაკვდინონ ისინი, ჰკითხავენ: სად არიან ისინი, რომლებსაც ალლაჰის ნაცვლად ევედრებოდით? ისინი უპასუხებენ: გადგნენ ჩვენგან. და თვითონვე დაამოწმეს თავიანთი სულების წინააღმდეგ, რომ იყვნენ ურწმუნონი.

[1] ალლაჰის წინაშე დაცული დედა წიგნი, რომელშიც დასაბამიდან დასარულამდე მთელი სამყაროს შესახებ ყველანაირი ინფორმაციაა აღრიცხული, მათ შორის ადამიანთა ბედისწერა, მოსახდენი ამბები, და წმინდა ყურანიც იმ დედა წიგნიდან არის აღებული.
[2] სიკვდილის ანგელოზი და მასთან ერთად მყოფი სხვა ანგელოზები.

আয়াত: 38

قَالَ ٱدۡخُلُواْ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ فِي ٱلنَّارِۖ كُلَّمَا دَخَلَتۡ أُمَّةٞ لَّعَنَتۡ أُخۡتَهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا ٱدَّارَكُواْ فِيهَا جَمِيعٗا قَالَتۡ أُخۡرَىٰهُمۡ لِأُولَىٰهُمۡ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ أَضَلُّونَا فَـَٔاتِهِمۡ عَذَابٗا ضِعۡفٗا مِّنَ ٱلنَّارِۖ قَالَ لِكُلّٖ ضِعۡفٞ وَلَٰكِن لَّا تَعۡلَمُونَ

(ღმერთი) ბრძანებს: შედით ცეცხლში, თქვენზე ადრე გარდასულ ჯინთა და ადამიანთა მრავალ თემს შორის! ყოველ თემს შესვლისთანავე სწყევლის მისივე თანამორჯულე; უფრო მეტიც, როგორც კი იქ ყველანი ერთად შეიყრებიან, მაშინვე წამოიძახებს მათგან უკანასკნელი პირველ მათგანთა შესახებ:^[1] ღმერთო ჩვენო! აი, ამათ გადაგვიყვანეს არასწორ გზაზე, ამიტომ მათ ცეცხლის ორმაგი სასჯელი მიუზღე! (ღმერთი) იტყვის: ყველასთვის ორმაგია (სასჯელი), თუმცა თქვენ არ იცით.

[1] რიგითი მიმდევარი წინამძღვრის ან ლიდერის შესახებ.

আয়াত: 39

وَقَالَتۡ أُولَىٰهُمۡ لِأُخۡرَىٰهُمۡ فَمَا كَانَ لَكُمۡ عَلَيۡنَا مِن فَضۡلٖ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ

და იტყვის მათ შორის პირველი უკანასკნელთა შესახებ^[1] : არაფრით იყავით ჩვენზე უკეთესი,^[2] მაშ, იგემეთ სასჯელი იმისა, რასაც მოიხვეჭდით.

[1] წინამძღვარი ან ლიდერი რიგითი მიმდევრის შესახებ.
[2] როგორც ჩვენ არ ვირწმუნეთ, ისე არ ირწმუნეთ თქვენც, ამიტომ ჩვენ თანაბარი ვიყავით ურწმუნოებაში და სასჯელშიც თანაბარი უნდა ვიყოთ. იხ. თაფსირუ ბაღავი.

আয়াত: 40

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسۡتَكۡبَرُواْ عَنۡهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمۡ أَبۡوَٰبُ ٱلسَّمَآءِ وَلَا يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ ٱلۡجَمَلُ فِي سَمِّ ٱلۡخِيَاطِۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُجۡرِمِينَ

ჭეშმარიტად, რომელთაც ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები/სასწაულები და მედიდურობენ მათ მიმართ, არ გაეხსნებათ ცათა კარები და ვერ შევლენ სამოთხეში, ვიდრე აქლემი არ გაძვრება ნემსის ყუნწში. აი ასე მივუზღავთ დამნაშავეებს (ცოდვილებს).

আয়াত: 41

لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٞ وَمِن فَوۡقِهِمۡ غَوَاشٖۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلظَّٰلِمِينَ

მათთვისაა ჯოჯოხეთის (ცეცხლის) სარეცელი და ზედ საბურველი, აი, ასე ვსჯით უსამართლოებს.

আয়াত: 42

وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

ხოლო ისინი, რომელთაც ირწმუნეს და ჰქმნეს კეთილი, არცერთ სულს არ ვატვირთავთ იმაზე მეტს, რაც მას შეუძლია – აი, ისინი არიან სამოთხის მკვიდრნი და იქ იქნებიან მარადჟამს.

আয়াত: 43

وَنَزَعۡنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنۡ غِلّٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي هَدَىٰنَا لِهَٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهۡتَدِيَ لَوۡلَآ أَنۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُۖ لَقَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلۡحَقِّۖ وَنُودُوٓاْ أَن تِلۡكُمُ ٱلۡجَنَّةُ أُورِثۡتُمُوهَا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

და გავაცალეთ, თუ რამე ბოროტება ჰქონდათ გულებში, მათ ქვემოთ მდინარეები მიედინება და ამბობენ: დიდება ალლაჰს! რომელმაც დაგვაკვალიანა ამ გზაზე; ჩვენ თვითონ ვერასგზით გავიკვლევდით, ალლაჰს რომ არ დავეკვალიანებინეთ. ვფიცავთ, რომ ჩვენი ღმერთის შუამავლები ჭეშმარიტებითურთ მოვიდნენ. ამ დროს მოუხმობენ მათ, რომ ესაა სამოთხე, რომელსაც დაემკვიდრებით იმის სანაცვლოდ, რასაც თქვენ აკეთებდით.^[1]

[1] ალლაჰის შუამავალმა ﷺ ეს აიათი ასე განმარტა: „(სამოთხის მკვიდრთ) ასე მოუხმობენ: აქ თქვენთვის არის მარადიული ჯანმრთელობა და აღარასდროს დაავადდებით; აქ თქვენთვის არის მარადიული სიცოცხლე და აღარასდროს მოკვდებით; აქ თქვენთვის არის მარადიული ახალგაზრდობა და აღარასდროს მოხუცდებით; აქ თქვენთვის უთვალავი წყალობაა და აღარასდროს გეწევათ გასაჭირი!“ (მუსლიმ, ჯანნათ 8/2837.)

আয়াত: 44

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ أَصۡحَٰبَ ٱلنَّارِ أَن قَدۡ وَجَدۡنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقّٗا فَهَلۡ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمۡ حَقّٗاۖ قَالُواْ نَعَمۡۚ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنُۢ بَيۡنَهُمۡ أَن لَّعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ

და სამოთხის მკვიდრნი ცეცხლის მკვიდრებს გასძახებენ: ჩვენ მართლაც ვნახეთ, რომ ჭეშმარიტებაა, რაც აღგვითქვა ჩვენმა ღმერთმა, და თუ ნახეთ თქვენ, რომ რასაც გპირდებოდათ თქვენი ღმერთი, მართლაც ჭეშმარიტებაა? უპასუხეს: დიახ. ამ დროს განაცხადებს მათთან განმცხადებელი, რომ ალლაჰის წყევლა იყოს უსამართლოებზე.

আয়াত: 45

ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ كَٰفِرُونَ

რომლებიც აბრკოლებენ (საკუთარ თავს და სხვებსაც ) ალლაჰის გზაზე და მისი გამრუდება სურთ, ასევე, არ სწამთ მათ იმქვეყნისა.

আয়াত: 46

وَبَيۡنَهُمَا حِجَابٞۚ وَعَلَى ٱلۡأَعۡرَافِ رِجَالٞ يَعۡرِفُونَ كُلَّۢا بِسِيمَىٰهُمۡۚ وَنَادَوۡاْ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ أَن سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۚ لَمۡ يَدۡخُلُوهَا وَهُمۡ يَطۡمَعُونَ

მათ შორის ზღუდეა, მაღლობზე დგანან კაცები, რომლებიც ყველას (სამოთხის ან ჯოჯოხეთის მკვიდრებს ) სცნობენ თავიანთი სახეებით^[1] და გასძახებენ სამოთხის მკვიდრებს: სალამი თქვენდა! ისინი ჯერ არ შესულან მასში, მაგრამ იმედოვნებენ.^[2]

[1] მორწმუნეთა სახეები თეთრი და ნათელია, ხოლო ურწმუნოთა სახეები შავი და ბნელი, როგორც არის შემდეგ აიათში: „იმ დღეს, როდესაც გაბრწყინდებიან სახეები და გაშავდებიან სახეები“ (ალი იმრან, 3/106.)
[2] სამოთხისა და ჯოჯოხეთის ზღუდის თავზე, შემაღლებულ ადგილზე მყოფთა ვინაობის შესახებ მუფესსირთა შორის ათამდე განსხვავებული მოსაზრება ფიქსირდება. აქ მხოლოდ ყველაზე გავრცელებული ერთი ვერსიის გადმოცემა ვიკმარეთ, რომლის თანახმადაც, ესენი არიან ხალხი, რომელთა სიკეთეები და უკეთურობები თანაბარი აღმოჩნდა. სიკეთეებმა დააბრკოლა მათი ჯოჯოხეთში მოხვედრა, ხოლო უკეთურობების გამო სამოთხეში ვერ მოხვდნენ. ალლაჰის შუამავალს ﷺ ა’რაფის მკვიდრთა შესახებ კითხეს, მან ასე უპასუხა: „ისინი ალლაჰის მსახურები არიან, რომელთა საქმეც ყველაზე ბოლოს განიხილება. როდესაც სამყაროთა ღმერთი მსახურთა ანგარიშსწორებას მორჩება, მათ ეტყვის: თქვენ ხართ ხალხი, რომლებიც თავიანთმა სიკეთეებმა ჯოჯოხეთის ცეცხლიდან იხსნა, თუმცა სამოთხეშიც ვერ შეხვედით. ამიერიდან თავისუფლები ხართ, სადაც გინდათ იქ დაიკავეთ ადგილი - სამოთხეში!“ იხ. თაფსიირუ ტაბერი.

আয়াত: 47

۞ وَإِذَا صُرِفَتۡ أَبۡصَٰرُهُمۡ تِلۡقَآءَ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

ხოლო როდესაც მათი მზერა ცეცხლის მკვიდრთა მხარეს მიექცევა, ამბობენ: ღმერთო ჩვენო! ნუ გაგვამწესებ უსამართლო ხალხთან ერთად!

আয়াত: 48

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلۡأَعۡرَافِ رِجَالٗا يَعۡرِفُونَهُم بِسِيمَىٰهُمۡ قَالُواْ مَآ أَغۡنَىٰ عَنكُمۡ جَمۡعُكُمۡ وَمَا كُنتُمۡ تَسۡتَكۡبِرُونَ

მაღლობზე მდგომნი გასძახებენ კაცებს, რომლებსაც სცნობენ თავიანთი სახეებით: ვერაფერში გარგოთ ვერც თქვენმა დაგროვილმა და ვერც იმან, როცა მედიდურობდით!

আয়াত: 49

أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمۡتُمۡ لَا يَنَالُهُمُ ٱللَّهُ بِرَحۡمَةٍۚ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡكُمۡ وَلَآ أَنتُمۡ تَحۡزَنُونَ

ესენი არ არიან ისინი, რომლებზეც იფიცებოდით, რომ არ შეეწეოდა წყალობით ალლაჰი?^[1] შედით სამოთხეში! არც შიშია თქვენზე და არც დამწუხრება.

[1] კითხვა მიმართულია ჯოჯოხეთის მკვიდრთა მიმართ, რომლებიც მორწმუნეებს დასცინოდნენ და იფიცებოდნენ, რომ ალლაჰი მათ არ შეიწყალებდა და სამოთხეში ვერ მოხვდებოდნენ.

আয়াত: 50

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ أَنۡ أَفِيضُواْ عَلَيۡنَا مِنَ ٱلۡمَآءِ أَوۡ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُۚ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

ჯოჯოხეთის ბინადრებმა სამოთხის მკვიდრებს ასძახეს, რომ წყალი გადმოგვასხით ან იქიდან (მოგვეცით), რაც სარჩოდ უწყალობებია ალლაჰს თქვენთვისო. მათ უთხრეს: ჭეშმარიტად, ალლაჰმა ორივე აკრძალა ურწმუნოთათვის.

আয়াত: 51

ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَهۡوٗا وَلَعِبٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ فَٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰهُمۡ كَمَا نَسُواْ لِقَآءَ يَوۡمِهِمۡ هَٰذَا وَمَا كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ

- რომელთაც თავიანთი რჯული გართობად და მასხრად აიგდეს და ამქვეყნიურმა ცხოვრებამ აცდუნა. დღეს ჩვენც დავივიწყებთ მათ, როგორც თვითონ დაივიწყეს დღევანდელი ეს შეხვედრა, – ასევე იმის გამო, რომ ჩვენს აიათებს/სასწაულებს უარყოფდნენ.

আয়াত: 52

وَلَقَدۡ جِئۡنَٰهُم بِكِتَٰبٖ فَصَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ عِلۡمٍ هُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

ვფიცავ, ჩვენ მათ წიგნი მივაწოდეთ, რომელიც ცოდნით განვმარტეთ დეტალურად, – ჭეშმარიტი გზის მაჩვენებელად, და წყალობად (მოვუვლინეთ ) მორწმუნე ხალხს.

আয়াত: 53

هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا تَأۡوِيلَهُۥۚ يَوۡمَ يَأۡتِي تَأۡوِيلُهُۥ يَقُولُ ٱلَّذِينَ نَسُوهُ مِن قَبۡلُ قَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلۡحَقِّ فَهَل لَّنَا مِن شُفَعَآءَ فَيَشۡفَعُواْ لَنَآ أَوۡ نُرَدُّ فَنَعۡمَلَ غَيۡرَ ٱلَّذِي كُنَّا نَعۡمَلُۚ قَدۡ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

ნუთუ მხოლოდ მის გაცხადებას ელიან?^[1] იმ დღეს, როდესაც დადგება სიცხადე მისი, ისინი, რომლებმაც მანამდე დაივიწყეს, იტყვიან: ჩვენი ღმერთის შუამავლები მართლაც ჭეშმარიტებითურთ მოსულან! ნუთუ არავინაა შუამდგომელი, რომელიც გვიშუამდგომლებს, ან უკან არ მივბრუნდებით, რომ აღარ ვაკეთოთ ის, რასაც ვაკეთებდით? მართლაც წარიწყმიდეს სულები და დაეკარგათ ის, რასაც თხზავდნენ^[2] .

[1] ნუთუ მხოლოდ იმას ელოდებიან, რომ ყურანში დანაპირები სასჯელი ურწმუნოებს თავს დაატყდებათ და ისე ირწმუნებენ? [2] კერპებმა ვერაფერი უშველეს მათ იმქვეყნად.

আয়াত: 54

إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُغۡشِي ٱلَّيۡلَ ٱلنَّهَارَ يَطۡلُبُهُۥ حَثِيثٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ وَٱلنُّجُومَ مُسَخَّرَٰتِۭ بِأَمۡرِهِۦٓۗ أَلَا لَهُ ٱلۡخَلۡقُ وَٱلۡأَمۡرُۗ تَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

ჭეშმარიტად, თქვენი ღმერთი ალლაჰია, იგია, რომელმაც ექვს დღეში გააჩინა ცანი და დედამიწა, შემდეგ კი ‘არშზე^[1] ამაღლდა;^[2] ღამეს ბურავს დღით, რომელიც შეუდგომელი მდევარია მისი; და მზე, მთვარე და ვარსკვლავები სრულად ჰმორჩილებენ მის ბრძანებას. განა მასა არ ეკუთვნის გაჩენა და მბრძანებლობა?! რაოდენ დიდია ალლაჰი, სამყაროთა ღმერთი!

[1] ორიგინალი – „’არშ“ (عرش): ლექსიკონური მნიშვნელობით ეს არის მაღალი ადგილი, მწვერვალი, ტახტი, დიდებულთა დასაჯდომი ადგილი და ა.შ. ზოგჯერ სამმართველო ტახტიდან გამომდინარე, გადატანითი მნიშვნელობით, „’არშ“-ი გაიგივებულია სახელმწიფოსთან, ხელმწიფობასთან და მმართველობასთან. ყურანსა და სუნნეთში ხსენებული უზენაესი ალლაჰის „’არშ“-ის ნამდვილი რაობა შეუწვდომელია ადამიანთა გონებისთვის, აქედან გამომდინარე, სახელის მსგავსების გამო, დაუშვებელია მისი სამმართველო ტახტზე მიმსგავსება და ისე ინტერპრეტირება. ჩვენი ვალია, ვაღიაროთ იმ ფორმით, როგორც ყურანსა და ჰადისებშია მოცემული, თავი შევიკავოთ მისი რაობისა და როგორობის შესახებ განმარტებებისგან.
[2] ორიგინალი – „ისთავა“ (استوى): ლექსიკონური მნიშვნელობით ამაღლებას, გათანაბრებას, გასწორებას, გამყარებას ან დაქვემდებარებას ნიშნავს. წმინდა ყურანში უზენაესი ალლაჰის მოქმედებად ხსენებული „ისთავა“ პირველი თაობის მუსლიმთა განმარტებებისა და სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობის შესაბამისად ვთარგმნეთ, როგორც ამაღლება. რაც შეეხება ამაღლების რაობასა და როგორობას, როგორც უზენაესი ალლაჰის სხვა თვისებები, ისე ამ მოქმედების ნამდვილი რაობა ადამიანთა გონებისთვის შეუწვდომელია. პირველი თაობის მუსლიმები უზენაესი ალლაჰის სახელ-თვისებებსა და მოქმედებებს ყოველთვის იმ ფორმით ღებულობდნენ, რა ფორმითაც მოცემულია წმინდა ყურანსა თუ სანდო ჰადისებში. მათ ბიდ’ათად (სიახლედ) და ქუფრად (ურწმუნოება) მიაჩნდათ ალლაჰის სახელ-თვისებებისა და მოქმედებების ისე ინტერპრეტირება, რომელიც შორდება, აუქმებს ან ცვლის ორიგინალში მოცემულ შინაარსს, ან შეიცავს ალლაჰის ქმნილებებზე მიმსგავსებას და მისდამი სხეულის მისადაგებას. წმინდა ყურანი მკაფიოდ გამორიცხავს უზენაესი ალლაჰის ქმნილებებთან მსგავსებას: „არაფერია მისი მსგავსი და იგია ყოვლის მხედველი, ყოვლის მცოდნე.“ (შუურა, 42/11) „მაშ, არ ეძიოთ ალლაჰის სადარი! ჭეშმარიტად, ალლაჰმა იცის, ხოლო თქვენ არ იცით.“ (ნაჰლ, 16/74.) აქედან გამომდინარე, ჩვენ გვწამს და ვაღიარებთ მოცემული სიტყვების პირდაპირ მნიშვნელობას, მათი რაობის განმარტების, ქმნილებებთან შედარების, სხეულის მისადაგებისა და ძირეული მნიშვნელობის უარყოფის გარეშე. გვჯერა, რომ მისი თვისებები და მოქმედებები არ არის ისეთი, როგორც ქმნილებათა თვისებები და მოქმედებებია, არამედ ისეთია, როგორიც შეეფერება მის სიდიადეს, და არ ჩაითვლება მის მიმართ ნაკლად. ამ თემასთან დაკავშირებით, პირველი თაობის მუსლიმთა სიტყვებია: შუამავლის მეუღლემ და მორწმუნეთა დედამ უმმუ სელემემ სურა ტაჰას 20/5-ე აიათში „რაჰმანი (მოწყალე) ‘არშზე ამაღლდა“-ს შესახებ თქვა: „ამაღლების რაობა ადამიანთა გონებისთვის შეუწვდომელია, თუმცა ამაღლება ცნობილია; მისი აღიარება რწმენის ნაწილია, ხოლო უარყოფა ურწმუნოობა.“ (იბნი ბატტა, ალ-იბაანათუ ალ-ქუბრა, ტ.3, გვ.162, ჰ.ნ.120.) გადმოცემის თანახმად, ერთი კაცი იმამ მალიქთან მივიდა, სურა ტაჰას 5-ე აიათი „რაჰმანი (მოწყალე) ‘არშზე ამაღლდა“, წაიკითხა და უთხრა: როგორ ამაღლდა? იმამ მალიქმა ამგვარი შეკითხვა არ მოიწონა, გაბრაზდა და ხანგრძლივი დუმილის შემდეგ უპასუხა: „რაობა შეუწვდომელია ადამიანის გონებისთვის, ამაღლება ცნობილია, ამის რწმენა აუცილებელია, ხოლო მისი რაობის შესახებ კითხვის დასმა ბიდ’ათია, ვშიშობ, რომ შენ გზააცდენილი ხარ.“ შემდეგ იქ მყოფებს უბრძანა და ის კაცი განარიდეს მეჯლისს (ლალექაი, შერჰუ უსული ი’თიყადი აჰლი სუნნა,3/441.) ნუ’აიმ ბინ ჰამმად ალ-ჰუზა’იმ თქვა: „ვინც ალლაჰი მიამსგავსა ქმნილებებს, მან ურწმუნოობა გამოავლინა; ვინც უარყო იგი, რითაც ალლაჰმა საკუთარი თავი დაახასიათა, მან ურწმუნოობა გამოავლინა; რითაც ალლაჰმა საკუთარი თავი დაახასიათა, მათში ქმნილებებზე მიმსგავსება არ შეიძლება.“ (ალ-მაყდისი, ალ-იყთისადუ ფიი’ლი’თიყად, გვ. 217.) ასევე იმამ მალიქს ეკუთვნის შემდეგი სიტყვებიც: „გაუფრთხილდით ბიდათებს!“ იქ მყოფებმა კითხეს: რა არის ბიდათი? მან უპასუხა: „მობიდათეები არიან ისინი, ვინც საუბრობენ ალლაჰის სახელ-თვისებების, მისი სიტყვის, ცოდნისა და ბედისწერის შესახებ და არ დუმან ისეთ საკითხებზე, რაზეც დუმდნენ საჰაბეები და მათი საუკეთესო მიმდევარნი.“ (ჰერევი, ზემმუ’ლ-ქელამ, 4/114.)

আয়াত: 55

ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةًۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ

ევედრეთ თქვენს ღმერთს თავდამცირებით (ხვეწნით ) და გულის სიღრმიდან (ჩუმი ხმით). ჭეშმარიტად, მას არ უყვარს ზღვარგადასულნი.^[1]

[1] აბუ მუსა გადმოგვცემს: ჩვენ ერთ-ერთი მოგზაურობის დროს მაცნესთან ﷺ ერთად ვიყავით. როდესაც მთის მაღლობებზე ავდიოდით ხმამაღლა თაქბირებს წარმოვთქვამდით, მან გვითხრა: „ეი, ადამიანებო! საკუთარი სულები შეიბრალეთ (თაქბირების ხმამაღლა წარმოთქმით ნუ დაიძაბებით) თქვენ არც ყრუს ევედრებით და არც შორს მყოფს. თქვენ ყოვლის მსმენელს, ყოვლის მხედველსა და ახლოს მყოფს ევედრებით.“ შემდეგ ჩემთან მოვიდა, მე ამ დროს დაბალი ხმით ასე ვამბოდი: „ლაა ჰევლე ვე ლაა ყუვვეთე ილლა ბილლაჰ“ (არ არსებობს ღონე და ძლიერება, გარდა ალლაჰისა). მან ასე მითხრა: „ეი, აბდულლაჰ ბინ ყაის! თქვი: ლაა ჰავლა ვა ლაა ყუვვათა ილლა ბილლაჰ, რამეთუ ეგ სამოთხეს ხაზინათაგან ერთ-ერთია.“ (ბუხარი, თავჰიდ 9/7386.)

আয়াত: 56

وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَا وَٱدۡعُوهُ خَوۡفٗا وَطَمَعًاۚ إِنَّ رَحۡمَتَ ٱللَّهِ قَرِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

და ნუ ეწევით უკეთურებას დედამიწაზე, მისი გამოსწორების შემდეგ!^[1] მაშ, ევედრეთ მას შიშითა და სასოებით! ჭეშმარიტად, ალლაჰის წყალობა ახლოსაა კეთილისმქმნელებთან.

[1] მუჰამმედის ﷺ შუამავლური მისიით წარმოგზავნის შემდეგ, როცა შირქი - თავჰიდმა, ბნელეთი - ნათელმა, ბუროტება - სიკეთემ და მტრობა - სიყვარულმა ჩაანაცვლა.

আয়াত: 57

وَهُوَ ٱلَّذِي يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَقَلَّتۡ سَحَابٗا ثِقَالٗا سُقۡنَٰهُ لِبَلَدٖ مَّيِّتٖ فَأَنزَلۡنَا بِهِ ٱلۡمَآءَ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِۚ كَذَٰلِكَ نُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ

და ისაა, ვინც გზავნის ქარებს მახარობლად, თავისი წყალობის წინ, როცა იტვირთავს მძიმე ღრუბლებს, ჩვენ მას წარვმართავთ ქვეყნის მკვდარი კუთხისკენ, ჩამოვავლენთ მისგან წყალს და აღმოვაცენებთ მისით ყველანაირ ნაყოფს. ამგვარად აღვადგენთ მკვდრებსაც, იქნებ გაიაზროთ და არ დაივიწყოთ.

আয়াত: 58

وَٱلۡبَلَدُ ٱلطَّيِّبُ يَخۡرُجُ نَبَاتُهُۥ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦۖ وَٱلَّذِي خَبُثَ لَا يَخۡرُجُ إِلَّا نَكِدٗاۚ كَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَشۡكُرُونَ

და ხეირიანი კუთხის მიწაზე უხვად ხარობს მცენარეულობა – თავისი ღმერთის ნებით; ხოლო რომელიც უხეიროა, იქ ცოტასა და უვარგისის მეტი არაფერი მოდის.^[1] ამგვარად, ყოველმხრივ ვმარტავთ აიათებს მადლიერი ხალხისთვის.

[1] უზენაეს ალლაჰს აქ მორწმუნესა და ურწმუნოს მაგალითად, ხეირიანი და უხეირო მიწის იგავი მოჰყავს. მსგავს შედარებას აკეთებს მუჰამმედ ﷺ შუამავალიც: „ალლაჰის მიერ ჩემთან ერთად გამოგზავნილი ჭეშმარიტი გზა და ცოდნა უხვ წვიმას ჰგავს, რომელიც დედამიწას აწვიმს. არსებობს მიწის ნაკვეთი, რომელიც წვიმის წყალს შეიწოვს და უხვ მოსავალს იძლევა. ასევე, არსებობს მიწის ნაკვეთი, რომელიც უნაყოფოა, წვიმის წყალს არ შეიწოვს და ზედაპირზე რჩება. ალლაჰი ამ წყალს ხალხს ასარგებლებს. ზოგს თვითონ სვამენ, ზოგს პირუტყვს ასმევენ და ზოგითაც მინდვრებს რწყავენ. ასევე, არსებობს მიწის ისეთი ნაკვეთიც, რომელსაც აწვიმს, მაგრამ არც წყალს ინახავს და არც მოსავალიანია. აი, ამგვარ მაგალითს წარმოადგენს ის, ვინც ალლაჰის რჯულში ჩახედულია და ალლაჰის მიერ ჩემთან ერთად წარმოგზავნილი ჭეშმარიტი გზითა და ცოდნით სარგებლობს, სწავლობს და სხვასაც ასწავლის, და ის, ვინც ალლაჰის მიერ ჩემთან ერთად წარმოგზავნილ ჭეშმარიტ გზას ეწინააღმდეგება, ყურს არ უგდებს მას და არ ეთანხმება.“ (ბუხარი, ილიმ 20/79.)

আয়াত: 59

لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

ვფიცავ, ჩვენ ნუჰი (ნოე) წარვგზავნეთ თავის ხალხთან; და უთხრა: ეი, ხალხო ჩემო! თაყვანი ეცით ალლაჰს, არ გაგაჩნიათ მის გარდა სხვა ღვთაება. უეჭველად, მე თქვენთვის იმ დიდებული დღის სასჯელზე ვშიშობ.

আয়াত: 60

قَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

თავისი ხალხის დიდებულებმა უთხრეს: მართლაც, გხედავთ, რომ შენ ხარ ცხად გზააბნევაში.

আয়াত: 61

قَالَ يَٰقَوۡمِ لَيۡسَ بِي ضَلَٰلَةٞ وَلَٰكِنِّي رَسُولٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

მან უთხრა: ეი, ჩემო ხალხო! მე არ ვარ გზააბნეული, არამედ მე ვარ შუამავალი სამყაროთა ღმერთისგან.

আয়াত: 62

أُبَلِّغُكُمۡ رِسَٰلَٰتِ رَبِّي وَأَنصَحُ لَكُمۡ وَأَعۡلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ

ჩემი ღმეღთის გზავნილს გაუწყებთ და გარიგებთ თქვენ, ასევე, ალლაჰისგან ვიცი მე ის, რაც თქვენ არ იცით.

আয়াত: 63

أَوَعَجِبۡتُمۡ أَن جَآءَكُمۡ ذِكۡرٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنكُمۡ لِيُنذِرَكُمۡ وَلِتَتَّقُواْ وَلَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

ნუთუ გიკვირთ, რომ თქვენი ღმერთისგან შეგონება მოგივიდათ თქვენ შორის ერთი-ერთი კაცის მეშვეობით, რათა გაგაფრთხილოთ და რიდი გამოიჩინოთ, რომ იქნებ შეწყალებულიყავით.

আয়াত: 64

فَكَذَّبُوهُ فَأَنجَيۡنَٰهُ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَأَغۡرَقۡنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمًا عَمِينَ

მაგრამ ცრუდ შერაცხეს მათ, ჩვენ კი გადავარჩინეთ ის და ისინიც, ვინც გემში იყვნენ მასთან ერთად, ხოლო დავახრჩვეთ ისინი, ვინც ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები/სასწაულები. უეჭველად, ისინი ბრმები იყვნენ (ჭეშმარიტების მიმართ).

আয়াত: 65

۞ وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمۡ هُودٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

და (წარვგზავნეთ) ‘ადის ხალხთან მათი ძმა ჰუდი (რომელმაც), უთხრა: ეი, ხალხო ჩემო! თაყვანი ეცით ალლაჰს, არ გაგაჩნიათ მის გარდა სხვა ღვთაება. ნუთუ მოკრძალებას არ გამოიჩენთ?

আয়াত: 66

قَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِي سَفَاهَةٖ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ

მისი ხალხის დიდებულებმა, რომლებმაც არ ირწმუნეს, უთხრეს: უეჭველად, ჩვენ მართლაც ჭკუასუსტობას გამჩნევთ და ჩვენ მართლაც ერთ-ერთი მატყუარა გვგონიხარ.

আয়াত: 67

قَالَ يَٰقَوۡمِ لَيۡسَ بِي سَفَاهَةٞ وَلَٰكِنِّي رَسُولٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

მან უთხრა: ეი, ჩემო ხალხო! არ ვარ მე ჭკუასუსტი, არამედ მე ვარ შუამავალი სამყაროთა ღმერთისგან.

আয়াত: 68

أُبَلِّغُكُمۡ رِسَٰلَٰتِ رَبِّي وَأَنَا۠ لَكُمۡ نَاصِحٌ أَمِينٌ

მე ჩემი ღმეღთის გზავნილს გაუწყებთ და სანდო დამრიგებელი ვარ თქვენთვის.

আয়াত: 69

أَوَعَجِبۡتُمۡ أَن جَآءَكُمۡ ذِكۡرٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنكُمۡ لِيُنذِرَكُمۡۚ وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ جَعَلَكُمۡ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعۡدِ قَوۡمِ نُوحٖ وَزَادَكُمۡ فِي ٱلۡخَلۡقِ بَصۜۡطَةٗۖ فَٱذۡكُرُوٓاْ ءَالَآءَ ٱللَّهِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ

ნუთუ გიკვირთ, რომ თქვენი ღმერთისგან შეგონება მოგივიდათ თქვენ შორის ერთი-ერთი კაცის მეშვეობით, – რათა გაგაფრთხილოთ? გაიხსენეთ, როდესაც ნუჰის ხალხის შემდეგ^[1] მონაცვლეებად დაგადგინათ და შეგმატათ ტანადობა; მაშ, გაიხსენეთ ალლაჰის სიკეთენი, იქნებ სრული ბედნიერება მოიპოვოთ.

[1] მათი დაღუპვის შემდეგ პატივი დაგდოთ და მათი ადგილი დაიკავეთ დედამიწაზე.

আয়াত: 70

قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِنَعۡبُدَ ٱللَّهَ وَحۡدَهُۥ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

უთხრეს: განა იმისთვის მოხვედი, რომ მხოლოდ ალლაჰს ვცეთ თაყვანი და მივატოვოთ ის, რასაც ჩვენი მამა - პაპანი ეთაყვანებოდნენ? (თუ ასეა), მაშ, გვაწვნიე იგი, რითაც გვემუქრები, თუკი შენ ხარ მართალთაგანი!

আয়াত: 71

قَالَ قَدۡ وَقَعَ عَلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ رِجۡسٞ وَغَضَبٌۖ أَتُجَٰدِلُونَنِي فِيٓ أَسۡمَآءٖ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّا نَزَّلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٖۚ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ

უთხრა: მართლაც გარდაუვალი გახდა თქვენთვის სასჯელი და რისხვა თქვენი ღმერთისგან! ნუთუ იმ სახელების (კერპების) შესახებ მეკამათებით, რომლებიც თქვენ და თქვენმა მამა - პაპებმა დაარქვით? – ალლაჰს მათ შესახებ არანაირი მტკიცებულება არ ჩამოუვლენია. მაშ, დაელოდეთ, ჭეშმარიტად, მეც თქვენთან ერთად ვარ მომლოდინეთაგანი!

আয়াত: 72

فَأَنجَيۡنَٰهُ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَقَطَعۡنَا دَابِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَاۖ وَمَا كَانُواْ مُؤۡمِنِينَ

შემდეგ, ჩვენი წყალობით, ვიხსენით იგი და ისინიც, ვინც იყვნენ მასთან ერთად, და უკანასკნელის ჩათვლით ყველა ამოვწყვიტეთ, რომლებიც ცრუდ რაცხავდნენ ჩვენს აიათებს/სასწაულებს და არ იყვნენ მორწმუნენი.

আয়াত: 73

وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ قَدۡ جَآءَتۡكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡۖ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمۡ ءَايَةٗۖ فَذَرُوهَا تَأۡكُلۡ فِيٓ أَرۡضِ ٱللَّهِۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

და (წარვგზავნეთ) სემუდის ხალხთან მათი ძმა სალიჰი, (რომელმაც) უთხრა: ეი, ხალხო ჩემო! თაყვანი ეცით ალლაჰს, არ გაგაჩნიათ მის გარდა სხვა ღვთაება. ჭეშმარიტად, თქვენ მიიღეთ ცხადი მტკიცებულებანი თქვენი ღმერთისგან. ესეც, სასწაულად თქვენთვის ალლაჰის აქლემია, დააცადეთ, იბალახოს ალლაჰის მიწაზე და არაფერი ავნოთ მას, თორემ მწარე სასჯელი დაგატყდებათ!^[1]

[1] ჯაბირ ბინ ადბულლაჰი დ გადმოგვცემს: თაბუქის ბრძოლაში მიმავალმა შუამავალმა ﷺ, როდესაც ნაქალაქარ ჰეგრასთან (ალ-ჰიჯრი) დაბანაკდა, ფეხზე წამოდგა და ხალხს მიმართა: „ეი, ხალხო! თქვენი მაცნისგან არ მოითხოვოთ სასწაული! ეს (ნაქალაქარი) არის სალიჰ შუამავლის ხალხის. მათ, თავიანთი მაცნისგან მოითხოვეს აქლემი (რომელიც სასწაულებრივად კლდისგან უნდა შობილიყო). ალლაჰმა მოახდინა მათთვის სასურველი სასწაული. ის აი, ამ გზით მოვიდოდა და წყლის მარაგს მთლიანად სვამდა. (ხალხი და აქლემი წყალს მორიგეობით სვამდნენ) როდესაც აქლემს ერგებოდა წყლის დალევის უფლება, იმ დღეს მოსახლეობა აქლემისგან ზუსტად იმდენ რძეს წველავდა, რამდენ წყალსაც ღებულობდნენ თავიანთი რიგის დროს და ამგვარად, რძით იკმაყოფილებდნენ სასმელი წყლის საჭიროებას. შემდეგ აქლემი ისევ ამ გზას გაუდგებოდა და წავიდოდა. ბოლოს (ხალხს მობეზრდა ამგვარი მორიგეობა) თავიანთი ღმერთის ბრძანება დაარღვიეს და აქლემი დაკლეს. ალლაჰმა მათ სამი დღე ადროვა, – ალლაჰის დანაპირები არასდროს გაცრუვდება, - შემდეგ (ქვემოდან მიწისძვრამ და ზემოდან) გაუსაძლისმა ხმაურმა შეიპყრო ისინი და ყველანი დაიხოცნენ, ვინც კი იყვნენ (ამ ტერიტორიაზე) ზეცასა და დედამიწას შორის, გარდა ერთი კაცისა, რომელიც ალლაჰის ნაკრძალ ტერიტორიაზე იმყოფებოდა. ალლაჰის ნაკრძალ ტერიტორიაზე ყოფნის გამო მას არ შეხებია ალლაჰის სასჯელი... .“ (ტაბერანი, ალ-მუჯამ’ ალ-ავსატ, ჰ.ნ. 9069.)

আয়াত: 74

وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ جَعَلَكُمۡ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعۡدِ عَادٖ وَبَوَّأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُورٗا وَتَنۡحِتُونَ ٱلۡجِبَالَ بُيُوتٗاۖ فَٱذۡكُرُوٓاْ ءَالَآءَ ٱللَّهِ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

და გაიხსენეთ, როცა მონაცვლეებად დაგადგინათ – ‘ადის ხალხის შემდეგ, და დაგაბინავათ დედამიწაზე, რომლის ველებზეც სასახლეებს აგებდით და (კლდოვან) მთებს სახლებად კვეთდით. მაშ, გაიხსენეთ ალლაჰის სიკეთენი და ნუ იბოროტებთ ქვეყნად უკეთურები.

আয়াত: 75

قَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ لِلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِمَنۡ ءَامَنَ مِنۡهُمۡ أَتَعۡلَمُونَ أَنَّ صَٰلِحٗا مُّرۡسَلٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قَالُوٓاْ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلَ بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ

თავისი ხალხიდან დიდებულებმა, რომლებიც მედიდურობდნენ, უთხრეს მათ, ვისაც დაბალ ფენად მიიჩნევდნენ და რომლებმაც ირწმუნეს: განა მართლა იცით, რომ სალიჰი თავისი ღმერთის მიერ წარმოგზავნილი შუამავალია? მათ უპასუხეს: ჭეშმარიტად, ჩვენ გვწამს ის, რითაც წარმოგზავნილია იგი!

আয়াত: 76

قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا بِٱلَّذِيٓ ءَامَنتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ

თქვეს მათ, რომელნიც მედიდურობდნენ: უეჭველად, ჩვენ ვართ ურწმუნონი იმის მიმართ, რაც თქვენ ირწმუნეთ!

আয়াত: 77

فَعَقَرُواْ ٱلنَّاقَةَ وَعَتَوۡاْ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِمۡ وَقَالُواْ يَٰصَٰلِحُ ٱئۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

შემდეგ დაკლეს (ის) დედალი აქლემი და ქედმაღლურად დაარღვიეს თავიანთი ღმერთის ბრძანება, შემდეგ კი ასე თქვეს: ეი, საალიჰ! აბა გვაწვნიე ის (სასჯელი), რითაც გვემუქრებოდი, თუ ნამდვილად ხარ შუამავალთაგანი!

আয়াত: 78

فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دَارِهِمۡ جَٰثِمِينَ

ამ დროს (ხმაურიანმა) მიწისძვრამ შეიპყრო ისინი და თავიანთ სახლებში პირქვე დამხობილნი დაიხოცნენ.

আয়াত: 79

فَتَوَلَّىٰ عَنۡهُمۡ وَقَالَ يَٰقَوۡمِ لَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُمۡ رِسَالَةَ رَبِّي وَنَصَحۡتُ لَكُمۡ وَلَٰكِن لَّا تُحِبُّونَ ٱلنَّٰصِحِينَ

შემდეგ (საალიჰი) განერიდა მათ და თქვა: ეი, ჩემო ხალხო! ვფიცავ, მე თქვენ გაუწყეთ ჩემი ღმერთის გზავნილი და დაგარიგეთ თქვენდა სასარგებლოდ, მაგრამ თქვენ არ გიყვართ კეთილდამრიგებელნი.

আয়াত: 80

وَلُوطًا إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَتَأۡتُونَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنۡ أَحَدٖ مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ

ასევე (გაიხსენე/წარვგზავნეთ) ლუტი, - აკი უთხრა თავის ხალხს: ნუთუ იქმთ ისეთ ავზნეობას, რომელიც თქვენამდე სამყაროთა შორის არავის ჩაუდენია?

আয়াত: 81

إِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهۡوَةٗ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ مُّسۡرِفُونَ

უეჭველად, თქვენ ვნებით ეახლებით კაცებს ქალების ნაცვლად; უფრო მეტიც, თქვენ ხართ აღვირახსნილი ხალხი.

আয়াত: 82

وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَخۡرِجُوهُم مِّن قَرۡيَتِكُمۡۖ إِنَّهُمۡ أُنَاسٞ يَتَطَهَّرُونَ

და არ ყოფილა მისი ხალხის პასუხი, გარდა ამ ნათქვამისა: გააძევეთ ეგენი თქვენი ქალაქიდან, უეჭველად, ეგენი არიან ხალხი, რომლებსაც უმანკოდ მოაქვთ თავი!

আয়াত: 83

فَأَنجَيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ

შემდეგ ვიხსენით ის და მისი ოჯახი, გარდა მისი ცოლისა, რომელიც უკან დარჩა - განადგურებულთა შორის.

আয়াত: 84

وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

ბოლოს ზემოდან (ქვების) წვიმა დავაწვიმეთ მათ, შეხედე, როგორი იყო ცოდვილთა ბოლო!^[1]

[1] ალლაჰის შუამავალი ﷺ სხვადასხვა ჰადისებში ამბობს: „წყეულია ის, ვინც ლუტის ხალხის საქმეს აკეთებს.“ (აჰმედ, ალ-მუსნედ, ჰ.ნ. 1875.) „ვისაც ნახავთ, რომ იგივე საქმით არის დაკავებული, რასაც აკეთებდა ლუტის ხალხი, მოკალით - აქტიურიც და პასიურიც.“ (იბნი მაჯე, ჰუდუდ 12/2561.) „ყველა ერთად ჩაქოლეთ, ზემოთ მყოფიც და ქვემოთ მყოფიც.“ (იბნი მაჯე, ჰუდუდ 12/2562.) ფიყჰის სწავლულთა უმრავლესობის მიხედვით, სოდომური ცოდვის ჩამდენი იგივეს სასჯელს იმსახურებს, რაც მრუშობის შემთხვევაშია გათვალისწინებული, რადგანაც წმინდა ყურანში მრუშობაც და სოდომური ცოდვაც ავზნეობადაა დახასიათებული. იმამი შაფი’ისა და ჰანეფი მეზჰებიდან, იმამ მუჰამედისა და აბუ იუსუფის მიხედვით, მრუშის მსგავსად დაისჯება სოდომური ცოდვის ჩანდენი ანუ თუ დაქორწინებულია - ჩაქოლვით, ხოლო თუ დაუქორწინებელია, მაშინ 100 როზგით. შაფი’ი მეზჰების მიხედვით, აღნიშნული ცოდვის ჩამდენს, თუ დასაქორწინებელია, როზგთან ერთად გადასახლებაც მიესჯება. იმამ მალიქისა და აჰმედ ბინ ჰანბელის მიხედვით, ალლაჰის შუამავლის ﷺ ჰადისის თანახმად, სადაც სოდომური ცოდვის ჩამდენის სიკვდილით დასჯაზე ან ჩაქოლვაზეა საუბარი, – დაქორწინებულისა და დასაქორწინებლის განურჩევლად ჩაქოლვას ითვალისწინებენ. იმამი აბუ ჰანიფა ამ ცოდვას მრუშობის მსგავსად არ აფასებს და სხვადასხვა კატეგორიებად ყოფს. მისი შეფასებით, ეს განსხვავებული დანაშაულია და შესაბამისად, სასჯელიც იგივე არ უნდა იყოს. იმამ აბუ ჰანიფას მიხედვით, სოდომური ცოდვის ჩამდენის სასჯელი სახელმწიფოს კომპეტენტურმა პირებმა უნდა განსაზღვრონ. რაც შეეხება აღნიშნული ცოდვის დამტკიცებას, სწავლულთა უმრავლესობის მიხედვით, როგორც მრუშობის შემთხვევაში, აქაც ან პირადი აღიარებით, ან 4 სანდო მოწმის დამოწმებით ხდება. იხ. დიანეთის ისლამის ენციკლოპედია, ტ. 27, გვ. 199.

আয়াত: 85

وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ قَدۡ جَآءَتۡكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡۖ فَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَاۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ

და (წარვგზავნეთ) მედაინის ხალხთან მათი ძმა შუ’აიბი, (რომელმაც) უთხრა: ეი, ხალხო ჩემო! თაყვანი ეცით ალლაჰს, არ გაგაჩნიათ მის გარდა სხვა ღვთაება. ჭეშმარიტად, თქვენ მიიღეთ ცხადი მტკიცებულებანი თქვენი ღმერთისგან. მაშ, უერთგულეთ საზომ-საწონს და არ მიაკლოთ ხალხს თავიანთი ქონება.^[1] ასევე, ნუ ეწევით უკეთურებას დედამიწაზე, მისი გამოსწორების შემდეგ!^[2] ეს უფრო სასიკეთოა თქვენთვის, თუკი თქვენ ხართ მორწმუნენი.

[1] იბნ აბბაასმა მზომავებს და მწონავებს (ვაჭრებს) უთხრა: „უეჭველად, თქვენ ადგახართ (ორ) საქმეს, რომელმაც თქვენზე წინ მყოფი ხალხები დაღუპა.“ (თირმიზი, ბუიუ’, 9/1217.)
[2] ნუ შეეცდებით ქვეყნად ურწმუნოებითა და ურჩობით უკეთურების თესვას და წესრიგის მოშლას, რომელიც უკვე განვლილმა შუამავლებმა და მაცნეებმა გამოასწორეს.

আয়াত: 86

وَلَا تَقۡعُدُواْ بِكُلِّ صِرَٰطٖ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِهِۦ وَتَبۡغُونَهَا عِوَجٗاۚ وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ كُنتُمۡ قَلِيلٗا فَكَثَّرَكُمۡۖ وَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ

და არ ჩაუჯდეთ ყოველი გზის სათავეში, რათა (აშინებდეთ და) აბრკოლებდეთ ალლაჰის გზისგან მას, ვინც ირწმუნა იგი და გინდათ მისი მრუდედ წარმოჩინება.^[1] გაიხსენეთ, რომ ცოტა იყავით და მან გაგამრავლათ! მაშ, შეხედეთ, თუ როგორი იყო უკეთურების მთესველთა ბოლო!

[1] ურწმუნოები ადამიანებს გზაზე ეღობებოდნენ და ეუბნებოდნენ, რომ შუ’აიბი მატყუარაა და არ შეგაცდინოთო. იხ. თაფსირუ ბაღავი.

আয়াত: 87

وَإِن كَانَ طَآئِفَةٞ مِّنكُمۡ ءَامَنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُرۡسِلۡتُ بِهِۦ وَطَآئِفَةٞ لَّمۡ يُؤۡمِنُواْ فَٱصۡبِرُواْ حَتَّىٰ يَحۡكُمَ ٱللَّهُ بَيۡنَنَاۚ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ

და თუ თქვენში იქნება ჯგუფი, რომელსაც სწამს ის, რითაც ვარ წარმოგზავნილი, და ჯგუფიც, რომელსაც არ სწამს, მაშინ მოითმინეთ (ურწმუნოებო ), ვიდრე ალლაჰი არ განსჯის ჩვენ შორის, და ის მსაჯულთა შორის საუკეთესოა.

আয়াত: 88

۞ قَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ لَنُخۡرِجَنَّكَ يَٰشُعَيۡبُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَكَ مِن قَرۡيَتِنَآ أَوۡ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَاۚ قَالَ أَوَلَوۡ كُنَّا كَٰرِهِينَ

თავისი ხალხიდან დიდებულებმა, რომლებიც მედიდურობდნენ, უთხრეს: ეი, შუ’აიბ! აუცილებლად გაგაძევებთ ჩვენი ქალაქიდქან შენ და მათ, ვინც ირწმუნეს შენთან ერთად ან უთუოდ დაგაბრუნებთ ჩვენს რჯულზე! მან თქვა: თუნდაც რომ არ გვინდოდეს?

আয়াত: 89

قَدِ ٱفۡتَرَيۡنَا عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا إِنۡ عُدۡنَا فِي مِلَّتِكُم بَعۡدَ إِذۡ نَجَّىٰنَا ٱللَّهُ مِنۡهَاۚ وَمَا يَكُونُ لَنَآ أَن نَّعُودَ فِيهَآ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّنَاۚ وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡنَاۚ رَبَّنَا ٱفۡتَحۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ قَوۡمِنَا بِٱلۡحَقِّ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰتِحِينَ

უთუოდ ალლაჰის მიმართ ცილის მწამებელნი ვიქნებით, თუკი დავუბრუნდეთ თქვენს რჯულს, მას შემდეგ რაც ალლაჰმა გვიხსნა მისგან. შეუძლებელია ჩვენ მას დავუბრუნდეთ, გარდა იმისა თუკი ინება ალლაჰმა, ჩვენმა ღმერთმა.^[1] ჩვენი ღმერთი ყველაფერს გარემოიცავს ცოდნით.^[2] ჩვენ ალლაჰს მივენდეთ. ღმერთო ჩვენო! ჩვენსა და ჩვენს ხალხს შორის ჭეშმარიტებით განსაჯე და შენ ხარ მსაჯულთა საუკეთესო!

[1] თუკი ალლაჰმა ჩვენს ბედისწერაში სამომავლოდ მსგავსი რამ დაუშვა, რომლის შესახებაც ჩვენ წინასწარი ცოდნა არ გაგვაჩნია.
[2] მან ყველაფერი იცის წარსულიც და მომავალიც. მხოლოდ მან იცის თუ რა მდგომარეობაში ვიქნებით მომავალში. ჩვენ კი დღევანდელი გადმოსახედიდან გეუბნებით, რომ არასოდეს მივიღებთ თქვენს რჯულს, თუნდაც რომ გვაიძულოთ.

আয়াত: 90

وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ لَئِنِ ٱتَّبَعۡتُمۡ شُعَيۡبًا إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ

ხოლო თავისი ხალხიდან დიდებულებმა, რომლებმაც არ ირწმუნეს, თქვეს: ვფიცავთ, თუკი შუ’აიბს გაჰყვებით, მაშინ თქვენ აუცილებლად იქნებით წაგებულნი.

আয়াত: 91

فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دَارِهِمۡ جَٰثِمِينَ

ამ დროს (ხმაურიანმა) მიწისძვრამ შეიპყრო ისინი და თავიანთ სახლებში პირქვე დამხობილნი დაიხოცნენ.

আয়াত: 92

ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ شُعَيۡبٗا كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَاۚ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ شُعَيۡبٗا كَانُواْ هُمُ ٱلۡخَٰسِرِينَ

რომელთაც ცრუდ შერაცხეს შუ’აიბი, მათ თითქოს იქ არასოდეს უცხოვრიათ.^[1] რომელთაც შუ’აიბი ცრუდ შერაცხეს თვითონ აღმოჩდნენ წაგებულნი.

[1] ისე განადგურდნენ და აღიგავენ პირისაგან მიწისა, რომ მათი კვალიც აღარ დარჩა.

আয়াত: 93

فَتَوَلَّىٰ عَنۡهُمۡ وَقَالَ يَٰقَوۡمِ لَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُمۡ رِسَٰلَٰتِ رَبِّي وَنَصَحۡتُ لَكُمۡۖ فَكَيۡفَ ءَاسَىٰ عَلَىٰ قَوۡمٖ كَٰفِرِينَ

შემდეგ (შუ’აიბი) განერიდა მათ^[1] და თქვა: ეი, ჩემო ხალხო! ვფიცავ, მე თქვენ გაუწყეთ ჩემი ღმერთის გზავნილები და დაგარიგეთ თქვენდა სასარგებლოდ, მაშ როგორღა უნდა ვწუხდე ურწმუნო ხალხზე?!

[1] მას შემდეგ რაც დარწმუნდა რომ ალლაჰის რისხვა დაიმსახურეს და ახლოს იყო მისი სასჯელის მოვლინება.

আয়াত: 94

وَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّبِيٍّ إِلَّآ أَخَذۡنَآ أَهۡلَهَا بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَضَّرَّعُونَ

და რომელიმე ქალაქში ისე არ წარგვიგზავნია მაცნე, რომ მისი ხალხი სირთულითა და ზიანით არ შეგვეპყრო,^[1] რათა იქნებ სიამაყე დაეთმოთ.

[1] სირთულე ანუ გაჭირვება, ზიანი ანუ ავადმყოფობა.

আয়াত: 95

ثُمَّ بَدَّلۡنَا مَكَانَ ٱلسَّيِّئَةِ ٱلۡحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَواْ وَّقَالُواْ قَدۡ مَسَّ ءَابَآءَنَا ٱلضَّرَّآءُ وَٱلسَّرَّآءُ فَأَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

შემდეგ უკეთურების ადგილას სიკეთე ჩავუნაცვლეთ,^[1] ისე რომ იმატეს^[2] და ბოლოს თქვეს: ჩვენს წინაპრებსაც შეეხოთ ჭირი და ლხინი.^[3] მერე უეცრად (სასჯელით) შევიპყარით ისინი და თვითონ აზრზეც არ იყვნენ

[1] თავს დამტყდარი გაჭირვება და სნეულება, ლხინით შევუცვალეთ.
[2] გაუმრავლდათ შვილები და გაუბევრდათ ქონება.
[3] თანდათან დაივიწყეს ალლაჰის სასჯელი. მათი აზრით ის არ იყო ალლაჰის სასჯელი, არამედ ის ჩვეულებრივი ბუნების კანონზომიერება იყო, რომელსაც ჭირიც ახლავს და ლხინიც.

আয়াত: 96

وَلَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡقُرَىٰٓ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَفَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَرَكَٰتٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذۡنَٰهُم بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

იმ ქალაქის მკვიდრთ რომ ერწმუნათ და რიდი ჰქონოდათ, უთუოდ გავუხსნიდით ზეცისა და დედამიწის ბარაქას,^[1] მაგრამ მათ ცრუდ შერაცხეს^[2] და ჩვენც (სასჯელით) შევიპყარით ისინი, იმის გამო რასაც იხვეჭდნენ.

[1] ზეციდან წვიმას უხვ წვიმას ჩამოვუვლენდით და მიწიდან ბარაქიან მოსავალს მივმადლიდით.
[2] შუამავალთა მოძღვრება.

আয়াত: 97

أَفَأَمِنَ أَهۡلُ ٱلۡقُرَىٰٓ أَن يَأۡتِيَهُم بَأۡسُنَا بَيَٰتٗا وَهُمۡ نَآئِمُونَ

ნუთუ თავს უსაფრთხო გრძნობდნენ იმ ქალაქთა მკვიდრნი, რომ ღამით არ ეწევოდათ ჩვენი რისხვა, როცა მათ სძინავდათ?

আয়াত: 98

أَوَأَمِنَ أَهۡلُ ٱلۡقُرَىٰٓ أَن يَأۡتِيَهُم بَأۡسُنَا ضُحٗى وَهُمۡ يَلۡعَبُونَ

ან იქნებ თავს უსაფრთხო გრძნობდნენ იმ ქალაქთა მკვიდრნი, რომ დილით არ ეწევოდათ ჩვენი რისხვა, როცა ისინი ერთობოდნენ?

আয়াত: 99

أَفَأَمِنُواْ مَكۡرَ ٱللَّهِۚ فَلَا يَأۡمَنُ مَكۡرَ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ

ნუთუ თავს უსაფრთხოდ გრძნობდნენ ალლაჰის მახისგან? წამხდარი ხალხის გარდა ალლაჰის მახისგან თავს უსაფრთხოდ არავინ იგრძნობს.^[1]

[1] აიათში ხსენებული მახე გულისხმობს მათ დალხენილ და უზრუნველყოფილ ცხოვრებას, რომელმაც გამჩენი დაავიწყათ. მათ სულაც არ უფიქრიათ, რომ ეს ყველაფერი შესაძლოა გამოცდა ყოფილიყო მათთვის. ისინი ფიქრობდნენ, რომ ღვთის წინაშე განსაკუთრებული პატივი ჰქონდათ და მიტომ მიეცათ ეს ყველაფერი. არა და ეს ყველაფერი მათთვის გამოსაცდელად მიცემული დრო და პატივი იყო, რომლის უგულებელყოფითაც ნაბიჯ-ნაბიჯ ალლაჰის რისხვას უახლოვდებოდნენ და ვერც კი აცნობიერებდნენ. ისლამში ასეთ მდგომარეობას ისთიდრაჯი ეწოდება, როცა ადამიანი ღვთის მიმართ სიურჩის მიუხედავად მაინც დალხენილად ცხოვრობს ამ ქვეყნად. მისი ეს მდგომარეობა იმაზე კიარ მიუთითებს, რომ ღვთის წინაშე დაფასებული მსახურია, არამედ იმაზე რომ ღმერთმა მას გარკვეული დროით ადროვა, რათა საკუთარი ხელით გამოიმუშავოს უფრო მეტი სასჯელი და უფრო მეტად დაუახლოვდეს ალლაჰის რისხვას.

আয়াত: 100

أَوَلَمۡ يَهۡدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡأَرۡضَ مِنۢ بَعۡدِ أَهۡلِهَآ أَن لَّوۡ نَشَآءُ أَصَبۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡۚ وَنَطۡبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَسۡمَعُونَ

ნუთუ კიდევ არ არის ცხადი იმათთვის, ვინც წინანდელ მკვიდრთა (განადგურების) შემდეგ მკვიდრობენ დედამიწას, რომ თუკი ვინებებთ თავიანთი ცოდვების გამო მათაც (უბედურებებს) შევამთხვევთ, გულებს დავუბეჭდავთ და ვეღარაფერს შეისმენენ?!

আয়াত: 101

تِلۡكَ ٱلۡقُرَىٰ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآئِهَاۚ وَلَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ مِن قَبۡلُۚ كَذَٰلِكَ يَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلۡكَٰفِرِينَ

აი ქალაქები, რომელთა ამბებსაც გითხრობთ შენ.^[1] ჭეშმარიტად, მათთან მივიდნენ თავიანთი შუამავლები ცხადი მტკიცებულებითურთ, თუმცა ისინი არ იყვნენ იმის დამჯერებელნი, რასაც მანამდე უკვე სიცდუედ მიიჩნევდნენ.^[2] ამგვარად ბეჭდავს ალლაჰი ურწმუნოთა გულებს.

[1] საუბარია ზემოთ მოთხრობილი ქალაქების შესახებ, სადაც ცხოვრობდნენ ნუჰის, ჰუდის, სალიჰის, ლუტის და შუ’აიბის ხალხი.
[2] რაც მანამდე ცრუდ შერაცხეს მათმა წინამორბედმა, მათ მსგავსად ურწმუნო ხალხმა.

আয়াত: 102

وَمَا وَجَدۡنَا لِأَكۡثَرِهِم مِّنۡ عَهۡدٖۖ وَإِن وَجَدۡنَآ أَكۡثَرَهُمۡ لَفَٰسِقِينَ

და ვერ ვპოვეთ უმრავლეს მათგანში აღთქმა, თუმცა ვნახეთ, რომ მათი უმრავლესობა იყო უღირსი.

আয়াত: 103

ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَظَلَمُواْ بِهَاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ

მერე, მათ შემდეგ ფარაონსა და მის დიდებულებთან წარვგზავნეთ მუსა აიათებითურთ/სასწაულებითურთ, მათ კი უსამართლოდ მიუდგნენ მას (აიათებს/სასწაულებს). მაშ შეხედე როგორია უკეთურების მთესველთა ბოლო.

আয়াত: 104

وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰفِرۡعَوۡنُ إِنِّي رَسُولٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

და უთხრა მუსამ: ეი, ფარაონ! მე ვარ ვარ შუამავალი, წარმოგზავნილი სამყაროთა ღმერთის მიერ.

আয়াত: 105

حَقِيقٌ عَلَىٰٓ أَن لَّآ أَقُولَ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّۚ قَدۡ جِئۡتُكُم بِبَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَرۡسِلۡ مَعِيَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

ჩემი ვალია, ალლაჰის შესახებ ჭეშმარიტების გარდა არაფერი ვთქვა. ჭეშმარიტად, თქვენთან ცხადი მტკიცებულებით მოვედი თქვენი ღმერთისგან. მაშ, ჩემთან ერთად გამოუშვი ისრაელის მოდგმა.^[1]

[1] რომლებიც ფარაონბის მონობაში იმყოფებოდნენ.

আয়াত: 106

قَالَ إِن كُنتَ جِئۡتَ بِـَٔايَةٖ فَأۡتِ بِهَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

(ფარაონმა) უთხრა: თუკი სასწაულით ხარ მოსული, მაშინ გვაჩვენე იგი – თუკი შენ ხარ მართალთაგანი!

আয়াত: 107

فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعۡبَانٞ مُّبِينٞ

მუსამ დააგდო თავისი ჯოხი და უმალვე აშკარა გველად იქცა.

আয়াত: 108

وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِيَ بَيۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ

შემდეგ ხელი ამოიღო (უბიდან) და ის იყო (ელვარე) თეთრი მხედველთათვის.

আয়াত: 109

قَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٞ

ფარაონის დიდებულებმა თქვეს: უეჭველად, ეს არის ჯადოქარი მცოდნე.

আয়াত: 110

يُرِيدُ أَن يُخۡرِجَكُم مِّنۡ أَرۡضِكُمۡۖ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ

მას თქვენი გაძევება უნდა თქვენივე სამშობლოდან. აბა რას მირჩევთ?

আয়াত: 111

قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَأَرۡسِلۡ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ

უთხრეს: შეაყოვნე ის და მისი ძმა და ქალაქებში (ჯადოქართა) შემკრებელნი გაგზავნე.

আয়াত: 112

يَأۡتُوكَ بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٖ

რათა მოგგვარონ ყველა მცოდნე ჯადოქარი.

আয়াত: 113

وَجَآءَ ٱلسَّحَرَةُ فِرۡعَوۡنَ قَالُوٓاْ إِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن كُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

ფარაონთან ჯადოქრები მივიდნენ და უთხრეს: უეჭველად, დიდი ჯილდო გვერგოს თუკი ჩვენ აღმოვჩნდეთ გამარჯვებულნი!

আয়াত: 114

قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّكُمۡ لَمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ

მიუგო: დიახ, თქვენ უთუოდ იქნებით დაახლოებულთაგანი.

আয়াত: 115

قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلۡقِيَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ نَحۡنُ ٱلۡمُلۡقِينَ

მათ უთხრეს: ეი, მუსა! ან შენ გადააგდე (ჯოხი) ან ჩვენ ვიქნებით გადამგდებელნი.

আয়াত: 116

قَالَ أَلۡقُواْۖ فَلَمَّآ أَلۡقَوۡاْ سَحَرُوٓاْ أَعۡيُنَ ٱلنَّاسِ وَٱسۡتَرۡهَبُوهُمۡ وَجَآءُو بِسِحۡرٍ عَظِيمٖ

(მუსამ) უთხრა: გადააგდეთ! ხოლო როდესაც დაყარეს, ხალხს თვალები მოუჯადოვეს, შეაძრწუნეს ისინი და ძლიერი ჯადოსნობით მოვიდნენ.

আয়াত: 117

۞ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَلۡقِ عَصَاكَۖ فَإِذَا هِيَ تَلۡقَفُ مَا يَأۡفِكُونَ

და ზეშთავაგონეთ მუსა, რომ გადააგდე შენი ჯოხი. აი ისიც ჩაყლაპავს ყველაფერს, რასაც ისინი მზაკვრობენ.

আয়াত: 118

فَوَقَعَ ٱلۡحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

ამგვარად გამოაშკარავდა ჭეშმარიტება და ფუჭად იქცა ის რასაც ისინი აკეთებდნენ.

আয়াত: 119

فَغُلِبُواْ هُنَالِكَ وَٱنقَلَبُواْ صَٰغِرِينَ

იქვე დამარცხდნენ და დამცირებულად გარდაიქცნენ.

আয়াত: 120

وَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ

მაშინვე დაეცნენ ჯადოქრები სეჯდეს მკეთებელნი.

আয়াত: 121

قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

თქვეს: ვირწმუნეთ სამყაროთა ღმერთი,

আয়াত: 122

رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ

ღმერთი მუსას და ჰარუნისა!

আয়াত: 123

قَالَ فِرۡعَوۡنُ ءَامَنتُم بِهِۦ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّ هَٰذَا لَمَكۡرٞ مَّكَرۡتُمُوهُ فِي ٱلۡمَدِينَةِ لِتُخۡرِجُواْ مِنۡهَآ أَهۡلَهَاۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ

ფარაონმა თქვა: ნუთუ მანამდე ირწმუნეთ მისი ვიდრე მე დაგრთავდეთ ნებას? უეჭველად, ეს არის მზაკვრობა, რომელიც დაგეგმეთ ამ ქალაქში, რათა მისგან გაიყვანოთ მისი მკვიდრნი, შემდეგ გაიგებთ (რაც მოგელით).

আয়াত: 124

لَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمۡ أَجۡمَعِينَ

უთუოდ დაგაჭრით ხელებს და ფეხებს ურთიერთ საპირისპიროდ, შემდეგ კი ჯვარზე გაგაკრავთ ყველას.

আয়াত: 125

قَالُوٓاْ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ

მიუგეს: ჭეშმარიტად, ჩვენ დავბრუნდებით ჩვენსავე ღმერთთან!

আয়াত: 126

وَمَا تَنقِمُ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا لَمَّا جَآءَتۡنَاۚ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَتَوَفَّنَا مُسۡلِمِينَ

მხოლოდ იმისთვის გწადია შურიიძიო ჩვენზე, რაკი ვირწმუნეთ ჩვენი ღმერთის სასწაულები, რომელიც ჩვენთან მოვიდა! ღმერთო, აღგვავასე მოთმინებით და მუსლიმებად/მორჩილებად მიგვიბარე!

আয়াত: 127

وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِ فِرۡعَوۡنَ أَتَذَرُ مُوسَىٰ وَقَوۡمَهُۥ لِيُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَيَذَرَكَ وَءَالِهَتَكَۚ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبۡنَآءَهُمۡ وَنَسۡتَحۡيِۦ نِسَآءَهُمۡ وَإِنَّا فَوۡقَهُمۡ قَٰهِرُونَ

ფარაონის ხალხიდან დიდებულებმა თქვეს: ნუთუ დაანებებ მუსას და მის ხალხს, რომ უკეთურება თესონ დედამიწაზე, მიგატოვონ შენ და შენი ღვთაებები?! მიუგო: დავხოცავთ მათ ვაჟებს და დავზოგავთ ქალებს, ჩვენ ხომ მძლენი ვართ მათზე.

আয়াত: 128

قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱللَّهِ وَٱصۡبِرُوٓاْۖ إِنَّ ٱلۡأَرۡضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ

უთხრა მუსამ თავის ხალხს: შეწევნა სთხოვეთ ალლაჰს და მოთმინება გამოიჩინეთ! ჭეშმარიტად, ეს ქვეყანა ალლაჰს ეკუთვნის და მას უმემკვიდრებს იმას, ვისაც ინებებს თავის მსახურთაგან, ხოლო კარგი ბოლო ღვთისმოშითათვისაა.

আয়াত: 129

قَالُوٓاْ أُوذِينَا مِن قَبۡلِ أَن تَأۡتِيَنَا وَمِنۢ بَعۡدِ مَا جِئۡتَنَاۚ قَالَ عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يُهۡلِكَ عَدُوَّكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ

უთხრეს: მანამდეც ვიტანჯებოდით ვიდრე მოხვიდოდი ჩვენთან და მას შემდეგაც რაც შენ მოხვედი. (მუსამ) უთხრა: იქნებ თქვენმა ღმერთმა მოასპს მტერი თქვენი და მათ ნაცვლად თქვენ დაგამკვიდროთ ამ ქვეყნად და დაგაკვირდეთ თუ როგორ მოიქცევით.

আয়াত: 130

وَلَقَدۡ أَخَذۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ بِٱلسِّنِينَ وَنَقۡصٖ مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ

და მართლაც შევიპყარით ფარაონის სახლეული მრავალწლიანი გვალვითა და ნაკლებ მოსავლიანობით, იქნებ გაიაზრონ და არ დაივიწყონ.

আয়াত: 131

فَإِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡحَسَنَةُ قَالُواْ لَنَا هَٰذِهِۦۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَطَّيَّرُواْ بِمُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓۗ أَلَآ إِنَّمَا طَٰٓئِرُهُمۡ عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

როდესაც სიკეთე ეწვიათ, თქვეს: ეს არის ჩვენთვის (რომელიც დავიმსახურეთ), და თუ უბედურება დაატყდათ, მაშინ (ამ უიღბლობას) მუსას და მასთან ერთად მყოფებს მიაწერდნენ. იცოდეთ რომ, ჭეშმარიტად, მათი იღბალი ალლაჰთანაა, მაგრამ მათი უმრავლესობა არ უწყის.

আয়াত: 132

وَقَالُواْ مَهۡمَا تَأۡتِنَا بِهِۦ مِنۡ ءَايَةٖ لِّتَسۡحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحۡنُ لَكَ بِمُؤۡمِنِينَ

მათ უთხრეს: ჩვენს მოსაჯადოებლად რამდენი სასწაულიც არ უნდა მოიტანო, ჩვენ მაინც არ დაგიჯერებთ!

আয়াত: 133

فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلطُّوفَانَ وَٱلۡجَرَادَ وَٱلۡقُمَّلَ وَٱلضَّفَادِعَ وَٱلدَّمَ ءَايَٰتٖ مُّفَصَّلَٰتٖ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ

შემდეგ მათთან ცალკეულ სასწაულებად წარვგზავნეთ ღვარცოფი, კალიები, მწერები, ბაყაყები და სისხლი,^[1] მაგრამ ისინი öგამედიდურდნენ და ცოდვილ ხალხად იქცნენ.

[1] მათ გარკვეული პერიოდულობით თავს ატყდებოდათ სახვადასხვაგვარი სასჯელი ღვთისგან, ღვარცოფმა წალეკა მათი საცხოვრებლები, კალიებმა გადაჭამეს მათი მოსავალი, მწერებმა დაკბინეს მოსახლეობა, ბაყაყებით გაივსო მათი ჭურჭლები და საწოლები, სისხლი შეერია მათ სასმელ წყლებს.

আয়াত: 134

وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيۡهِمُ ٱلرِّجۡزُ قَالُواْ يَٰمُوسَى ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَۖ لَئِن كَشَفۡتَ عَنَّا ٱلرِّجۡزَ لَنُؤۡمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرۡسِلَنَّ مَعَكَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

და როცა თავს დაატყდათ სასჯელი, მათ თქვეს: ო, მუსა! ჩვენთვის შეევედრე შენს ღმერთს, რაც აღგითქვა!^[1] ვფიცავთ, რომ თუკი აგვაცილებ ამ სასჯელს, უთუოდ გირწმუნებთ და შენთან ერთად აუცილებლად წარმოვგზავნით ისრაელის მოდგმას.^[2]

[1] რომ თუკი მოვინანიებთ და გირწმუნებთ სასჯელს მოგვიხსნის.
[2] რომლებიც ჩვენს მონობაში იმყოფებიან.

আয়াত: 135

فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُمُ ٱلرِّجۡزَ إِلَىٰٓ أَجَلٍ هُم بَٰلِغُوهُ إِذَا هُمۡ يَنكُثُونَ

მაგრამ, როგორც კი სასჯელი ვაცილეთ, გარკვეული დროით – რომელსაც თვითონვე უახლოვდებოდნენ^[1] – მაშინვე არღვევდნენ სიტყვას.

[1] თავიანთი ურწმუნოობითა და არასწორი საქციელით უახლოვდებოდნენ იმ გადავადებულ სასჯელს, რომელიც ბოლოს ფარაონისა და მისი მომხრეების ზღვაში დახრჩობით დასრულდა.

আয়াত: 136

فَٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡيَمِّ بِأَنَّهُمۡ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ عَنۡهَا غَٰفِلِينَ

ბოლოს შური ვიძიეთ მათზე და ზღვაში დავახრჩვეთ ისინი, იმის გამო რომ მათ ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები/სასწაულები და მათ მიმართ იყვნენ უგულისყურონი.

আয়াত: 137

وَأَوۡرَثۡنَا ٱلۡقَوۡمَ ٱلَّذِينَ كَانُواْ يُسۡتَضۡعَفُونَ مَشَٰرِقَ ٱلۡأَرۡضِ وَمَغَٰرِبَهَا ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَاۖ وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ ٱلۡحُسۡنَىٰ عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ بِمَا صَبَرُواْۖ وَدَمَّرۡنَا مَا كَانَ يَصۡنَعُ فِرۡعَوۡنُ وَقَوۡمُهُۥ وَمَا كَانُواْ يَعۡرِشُونَ

და ჩვენს მიერ დალოცვილი ქვეყნის აღმოსავლეთისა და დასავლეთის მემკვიდრეებად ვაქციეთ ხალხი, რომლებიც იჩაგრებოდნენ, ამგვარად აღსრულდა შენი ღმერთის კეთილი სიტყვა ისრაელის მოდგმისადმი, იმის გამო რაც მოითმინეს. ხოლო დავაქციეთ ის ყველაფერი, რასაც აკეთებდა ფარაონი და მისი ხალხი და რაც აგებდნენ.

আয়াত: 138

وَجَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتَوۡاْ عَلَىٰ قَوۡمٖ يَعۡكُفُونَ عَلَىٰٓ أَصۡنَامٖ لَّهُمۡۚ قَالُواْ يَٰمُوسَى ٱجۡعَل لَّنَآ إِلَٰهٗا كَمَا لَهُمۡ ءَالِهَةٞۚ قَالَ إِنَّكُمۡ قَوۡمٞ تَجۡهَلُونَ

და ისრაელის მოდგმა ზღვაზე გადავიყვანეთ. მალევე გადაეყარნენ ხალხს, რომლებიც თავიანთ კერპებს ეთაყვანებოდნენ.^[1] მათ თქვეს: ეი მუსა! ჩვენთვისაც დაადგინე ღვთაებები, როგორი ღვთაებებიც მათ ჰყავთ. (მუსამ) უთხრა: უეჭველად, თქვენ ხართ ხალხი, უმეცრად იქცევით.

[1] ერთ-ერთი გადმოცემის თანახმად, მათ ძროხის კერპები ჰქონდათ გამოძერწილი და იმიას ეთაყვანებოდნენ.

আয়াত: 139

إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ مُتَبَّرٞ مَّا هُمۡ فِيهِ وَبَٰطِلٞ مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

უეჭველად, დამღუპველია იგი, რაშიც ეგენი იმყოფებიან და ფუჭია ისიც, რასაც აკეთებენ.^[1]

[1] დამღუპველია კერპთაყვანისმცემლური რმენა, რომელშიც ეგენი იმყოფებიან და ფუჭია ის ღვთისმსახურებაც, რომელსაც ეგენი აკეთებენ.

আয়াত: 140

قَالَ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِيكُمۡ إِلَٰهٗا وَهُوَ فَضَّلَكُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ

(მუსამ) უთხრა: განა ალლაჰის გარდა სხვა ღვთაება უნდა ვეძიო თქვენთვის, როდესაც მან გამოგარჩიათ სამყაროთა წინაშე?!

আয়াত: 141

وَإِذۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يُقَتِّلُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَيَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ

აკი გიხსენით ფარაონის სახლეულისგან, რომლებიც სასტიკ ტანჯვას გაწევინებდნენ, ხოცავდენ თქვენს ვაჟიშვილებს და ზოგავდნენ თქვენს ქალიშვილებს, და ამ ყველაფერში იყო დიდი განსაცდელი თქვენთვის.

আয়াত: 142

۞ وَوَٰعَدۡنَا مُوسَىٰ ثَلَٰثِينَ لَيۡلَةٗ وَأَتۡمَمۡنَٰهَا بِعَشۡرٖ فَتَمَّ مِيقَٰتُ رَبِّهِۦٓ أَرۡبَعِينَ لَيۡلَةٗۚ وَقَالَ مُوسَىٰ لِأَخِيهِ هَٰرُونَ ٱخۡلُفۡنِي فِي قَوۡمِي وَأَصۡلِحۡ وَلَا تَتَّبِعۡ سَبِيلَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ

და აღვუთქვით მუსას ოცდაათი ღამე, შემდეგ სრულვქმენით იგი ათით;^[1] ბოლოს აღსრულდა თავისი ღმერთის მიერ დადგენილი ვადა ორმოცი ღამე. მუსამ თავის ძმას, ჰარუნს უთხრა:^[2] იყავი ჩემი ნაცვალი ჩემს ხალხში, ასევე იყავი მოკეთე და არ გაჰყვე უკეთურების მთესველთა გზას.

[1] მუსას აღვუთქვით, რომ მთელ ამ დროს სინას მთაზე მარხვასა და ვედრებაში გაატარებდა, ბოლოს კი ღმერთი დაელაპარაკებოდა და წიგნის სახით გადაეცემოდა ღვთიური ბრძანებები და აკრძალვები ისრაელის მოდგმისათვის.
[2] სინას მთაზე ღმერთთან დადებული აღთქმის შესასრულებლად წასვლის წინ.

আয়াত: 143

وَلَمَّا جَآءَ مُوسَىٰ لِمِيقَٰتِنَا وَكَلَّمَهُۥ رَبُّهُۥ قَالَ رَبِّ أَرِنِيٓ أَنظُرۡ إِلَيۡكَۚ قَالَ لَن تَرَىٰنِي وَلَٰكِنِ ٱنظُرۡ إِلَى ٱلۡجَبَلِ فَإِنِ ٱسۡتَقَرَّ مَكَانَهُۥ فَسَوۡفَ تَرَىٰنِيۚ فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُۥ لِلۡجَبَلِ جَعَلَهُۥ دَكّٗا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقٗاۚ فَلَمَّآ أَفَاقَ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ تُبۡتُ إِلَيۡكَ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

ხოლო როდესაც მოვიდა მუსა, ჩვენს მიერ დათქმული ვადის აღსასრულებლად და მას დაელაპარაკა მისი ღმერთი, მან თქვა: ღმერთო დამენახე, რომ შემოგხედო შენ! მან უთხრა: (ამქვეყნად) ვერასოდეს დამინახავ მე, მაგრამ შეხედე მთას, თუკი ის უძრავად დარჩება თავის ადგილზე, მაშინ შენც დამინახავ! ხოლო როგორც კი მისი ღმერთი მთას გამოეცხადა, მაშინვე მტვრად აქცია იგი და მუსაც უგონოდ დაეცა. როდესაც გონს მოეგო, თქვა: შენ ყოვლად უნაკლო ხარ, ვინანიებ შენს წინაშე და მე ვარ პირველი მორწმუნეთაგანი.

আয়াত: 144

قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّي ٱصۡطَفَيۡتُكَ عَلَى ٱلنَّاسِ بِرِسَٰلَٰتِي وَبِكَلَٰمِي فَخُذۡ مَآ ءَاتَيۡتُكَ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ

(ღმერთმა) უთხრა: ეი, მუსა! უეჭველად მე შენ გამოგარჩიე ადამიანთა შორის ჩემს მიერ მონიჭებული შუამავლირი მისიითა და ჩემი სიტყვით, მაშ აიღე ის, რაც შენთვის მიბოძებია და იყავ მადლიერთაგანი!

আয়াত: 145

وَكَتَبۡنَا لَهُۥ فِي ٱلۡأَلۡوَاحِ مِن كُلِّ شَيۡءٖ مَّوۡعِظَةٗ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ فَخُذۡهَا بِقُوَّةٖ وَأۡمُرۡ قَوۡمَكَ يَأۡخُذُواْ بِأَحۡسَنِهَاۚ سَأُوْرِيكُمۡ دَارَ ٱلۡفَٰسِقِينَ

ჩვენ მას ფილებზე^[1] დავუწერეთ ყოველგვარი რჩევა-დარიგება^[2] და ყველა დეტალი.^[3] მაშ აიღე იგი მთელი სერიოზულობით და შენს ხალხსაც უბრძანე, შეუდგეს მის საუკეთესო ფორმით აღსრულებას! მალე გიჩვენებთ უღირსთა სამყოფელს.

[1] ეს იყო ფილები, სადაც დაწერილი იყო თევრათი.
[2] რელიგიური შეგონებანი.
[3] ამქვეყნიური ცხოვრების, სამართლის, ვაჭრობის და მემკვიდრეობის შესახებ.

আয়াত: 146

سَأَصۡرِفُ عَنۡ ءَايَٰتِيَ ٱلَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَا وَإِن يَرَوۡاْ سَبِيلَ ٱلرُّشۡدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلٗا وَإِن يَرَوۡاْ سَبِيلَ ٱلۡغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ عَنۡهَا غَٰفِلِينَ

ჩემს აიათებს/სასწაულებს დავაშორებ მათ, რომელნიც უსამართლოდ მედიდურობენ დედამიწაზე, მათ ყველა აიათიც/სასწაულიც რომ დაინახონ მაინც არ ირწმუნებენ მას, რომ დაინახონ სწორი გზა, გზად არ დაიდგენენ მას; მრუდე გზას თუკი ნახავენ, გზად აირჩევენ მას, იმიტომ რომ მათ უარყვეს ჩვენი აიათები/სასწაულები და უგულისყურონი იყვნენ მის მიმართ.

আয়াত: 147

وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡۚ هَلۡ يُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

ხოლო რომელთაც ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები/სასწაულები და შეხვედრა უკანასკნელი,^[1] ამაოდ იქცა მათი ნამოქმედარი,^[2] განა სხვა რამ მიეზღვებათ გარდა იმისა რასაც სჩადიოდნენ?!

[1] მკვდრეთით აღდგომდა, იმქვეყნად ღვთის წიაშე წარსდგომა და განკითხვა.
[2] ამაოა მათი ნამოქმედარი სამადლო საქმეები, რადგანაც ეს ყველაფერი დამოკიდებულია რწმენაზე, რწმენის არ ქონის ან არასწორი რწმენის შემთხვევაში არაფერი არ იქნება მიღებული ღვთის წინაშე.

আয়াত: 148

وَٱتَّخَذَ قَوۡمُ مُوسَىٰ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِنۡ حُلِيِّهِمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٌۚ أَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّهُۥ لَا يُكَلِّمُهُمۡ وَلَا يَهۡدِيهِمۡ سَبِيلًاۘ ٱتَّخَذُوهُ وَكَانُواْ ظَٰلِمِينَ

მუსას ხალხმა მის შემდეგ,^[1] თავიანთი (ოქროს) სამკაულებისგან დაიდგინეს ხბოს სხეული,^[2] რომელიც ბღავოდა.^[3] ნუთუ ვერ ხედავენ, რომ მას არ შეუძლია მათთან საუბარი და ვერც ჭეშმარიტ გზაზე დააკვალიანებს მათ?! (სათაყვანებლად) აირჩიეს იგი და იყვნენ უსამართლონი.^[4]

[1] მისი მთაზე ასვლის შემდეგ.
[2] სათაყვანებელი კერპი.
[3] ეს იყო უსულო სხეული, რომელსაც შიგნით ქონდა სიცარიელე, როდესაც ქარი უბერავდა ძროხის ბღავილის მსგავს ხმებს გამოსცემდა.
[4] მათ ამის ცოდნა მიღებული ქონდათ თავიანთი შუამავლისგან, რომ ერთადერთი ალლაჰის გარდა არავისი თაყვანისცემა არ შეიძლება. მათ ამის მიუხედავად ვერ გაუძლეს ცდუნებას, კერპთაყვანისმცემელ ხალხს მიბაძეს და იქცნენ უსამართლოებად ანუ ურწმუნოებად.

আয়াত: 149

وَلَمَّا سُقِطَ فِيٓ أَيۡدِيهِمۡ وَرَأَوۡاْ أَنَّهُمۡ قَدۡ ضَلُّواْ قَالُواْ لَئِن لَّمۡ يَرۡحَمۡنَا رَبُّنَا وَيَغۡفِرۡ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

ხოლო როცა მოინანიეს^[1] და ნახეს რომ მართლაც გზააბნევაში იმყოფებიან, თქვეს: თუ არ შეგვიწყალებს ჩვენი ღმერთი და არ გვაპატიებს, უთუოდ ჩვენ ვიქნებით წაგებულთაგნნი!

[1] მუსას დაბრუნების შემდეგ.

আয়াত: 150

وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗا قَالَ بِئۡسَمَا خَلَفۡتُمُونِي مِنۢ بَعۡدِيٓۖ أَعَجِلۡتُمۡ أَمۡرَ رَبِّكُمۡۖ وَأَلۡقَى ٱلۡأَلۡوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأۡسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُۥٓ إِلَيۡهِۚ قَالَ ٱبۡنَ أُمَّ إِنَّ ٱلۡقَوۡمَ ٱسۡتَضۡعَفُونِي وَكَادُواْ يَقۡتُلُونَنِي فَلَا تُشۡمِتۡ بِيَ ٱلۡأَعۡدَآءَ وَلَا تَجۡعَلۡنِي مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

და როდესაც მუსა თავის ხალხთან განრისხებულ-დამწუხრებული დაბრუნდა, თქვა: რა ცუდი ნაცვლობა გამიწიეთ ჩემს არყოფაში! დაასწარით თქვენი ღმერთის ბრძანებას არა?!^[1] ამ დროს მან დაყარა ფილები და თავის ძმას თავში სწვდა, თავისკენ ექაჩებოდა. (ჰარუნმა) უთხრა: დედაჩემის ძეო! უეჭველად, ხალხმა მე დამჯაბნა და ის ის იყო მკლავდნენ, ამიტომ მტერი არ გაახარო ჩემზე და უღირს ხალხთა შორის არ ჩამთვალო!

[1] ვერ დაელოდეთ ის აღთქმული 40 დღე და ასე მოკლე ხანში კერპი თანაუზიარეთ მას, ვიდრე თევრათის სახით მის ბრძანებებს მოვიტანდი თქვენამდე.

আয়াত: 151

قَالَ رَبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِأَخِي وَأَدۡخِلۡنَا فِي رَحۡمَتِكَۖ وَأَنتَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ

(მუსამ) თქვა: ღმერთო, შემიწყალე მე და ჩემი ძმაც და შეგვიყვანე შენი წყალობის წიაღში. შენ ხომ მოწყალეთა უმოწყალესი ხარ!

আয়াত: 152

إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ سَيَنَالُهُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَذِلَّةٞ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُفۡتَرِينَ

უეჭველად, ისინი რომელთაც ხბო დაიდგინეს (კერპად), თავიანთი ღმერთისგან შეხვდებიან რისხვას და დამცირებას ამ ქვეყნიურ ცხოვრებაში და ამგვარად დავსჯით (ღვთის მიმართ) ცილისმწამებელთ.

আয়াত: 153

وَٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ثُمَّ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِهَا وَءَامَنُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ

ხოლო რომელთაც უკეთურებები აკეთეს, მერე მოინანიეს მას შემდეგ და ირწმუნეს, ჭეშმარიტად, შენი ღმერთი ამის შემდეგაც უთუო მპატიებელი და მოწყალეა.

আয়াত: 154

وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى ٱلۡغَضَبُ أَخَذَ ٱلۡأَلۡوَاحَۖ وَفِي نُسۡخَتِهَا هُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ هُمۡ لِرَبِّهِمۡ يَرۡهَبُونَ

და როდესაც მუსას ბრაზი ჩაუცხრა, ფილები აიღო.^[1] მის ერთ-ერთ ნუსხაში იყო ჭეშმარიტების გზამკვლევი და წყალობა მათთვის, რომელთაც შიში აქვთ თავიანთი ღმერთის მიმართ.

[1] რომლებიც ბრაზმორეულობისას დაყარა.

আয়াত: 155

وَٱخۡتَارَ مُوسَىٰ قَوۡمَهُۥ سَبۡعِينَ رَجُلٗا لِّمِيقَٰتِنَاۖ فَلَمَّآ أَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ قَالَ رَبِّ لَوۡ شِئۡتَ أَهۡلَكۡتَهُم مِّن قَبۡلُ وَإِيَّٰيَۖ أَتُهۡلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَّآۖ إِنۡ هِيَ إِلَّا فِتۡنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَآءُ وَتَهۡدِي مَن تَشَآءُۖ أَنتَ وَلِيُّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَاۖ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡغَٰفِرِينَ

შემდეგ მუსამ ჩვენს მიერ დადგენილი დროისთვის თავისი ხალხიდან სამოცდაათი კაცი ამოარჩია,^[1] როდესაც ძლიერმა რყევამ შეიპყრო ისინი,^[2] (მუსამ) ღაღად ჰყო: ღმერთო, რომ გენება მათ აქამდეც გაანადგურებდი და მეც!^[3] ნუთუ გაგვანადგურებ იმის გამო, რაც ჩაიდინეს ჭკუასუსტებმა ჩვენგან? ეს მხოლოდ გამოცდაა შენგან, მისით იმას აცდუნებ, ვისთვისაც ინებებ და ჭეშმარიტ გზაზე დააკვალიანებ მას, ვისთვისაც გნებავს. შენ ჩვენი მფარველი ხარ, დაე გვაპატიე ჩვენ და შეგვიწყალე, შენ მპატიებელთა შორის ყველაზე ხეირიანი ხარ!

[1] ეს სამოცდაათი კაცი იყო იმათგან, რომლებსაც ხბოს კერპის მიმართ თაყვანისცემაში მონაწილეობა არ მიუღიათ. ალლაჰმა მოსეს ა უბრძანა ისრაელის მოდგმიდან ამოერჩიე ზოგიერთები, მათი ხალხის წარმომადგენლებად, მის მიერ მითითებულ დროს სინას მთაზე ასულიყვნენ და თავიანთი ხალხის სახელით ბოდიში მოეხადათ და სინანული გამოეხატათ. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
[2] იბნი ჯურეიჯისა და მუჰამმედ ბინ ქა’ბის განმარტებით სინას მთაზე ასულები ჭექა-ქუხილმა და ძლიერმა რყევებმა შეიპყრო, რადგანაც მათ არაფერი მოიმოქმედეს, როდესაც მათმა ხალხმა ხბო დაიდგინეს სათაყვანებლად, არც ბოროტი დაგმეს და არც სიკეთე მოუწოდეს. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
[3] სუდდი განმარტავს: ამ დროს მუსამ ა დაიწყო ვედრება: ღმერთო რა ვუთხრა ჩემს ხალხს, რომლებიც მეტყვიან რომ წაიყვანე ჩვენგან რჩეული ადამიანები და ყველა ერთიანად გაანადგურეო? შენ რომ მათი განადგურება გენება, მანამდე გაანადგურებდი მათ როდესაც ისინი თავიანთ ხალხთან ერთად იყვნენ და მეც მათთან ერთად ვიყავიო. იხ. თაფსირუ ტაბერი.

আয়াত: 156

۞ وَٱكۡتُبۡ لَنَا فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِنَّا هُدۡنَآ إِلَيۡكَۚ قَالَ عَذَابِيٓ أُصِيبُ بِهِۦ مَنۡ أَشَآءُۖ وَرَحۡمَتِي وَسِعَتۡ كُلَّ شَيۡءٖۚ فَسَأَكۡتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِنَا يُؤۡمِنُونَ

და ამქვეყნად დაგვიწერე სიკეთე ასევე იმქვეყნადაც, უეჭველად, ჩვენ სისანულით მოვიქეცით შენსკნ. (ღმერთმა) თქვა: ჩემს სასჯელს ვაწევ მას, ვისთვისაც ვინებებ, ხოლო ჩემი წყალობა (ამქვეყნად) გარემოიცავს ყველაფერს, ხოლო მას (იმქვეყნდა) დავუწერ იმათ, რომლებიც ღვთის მოშიშნი არიან, ზექათს გასცემენ და რომელთაც ჩვენი აიათების/სასწაულების სწამთ.

আয়াত: 157

ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلرَّسُولَ ٱلنَّبِيَّ ٱلۡأُمِّيَّ ٱلَّذِي يَجِدُونَهُۥ مَكۡتُوبًا عِندَهُمۡ فِي ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَٱلۡإِنجِيلِ يَأۡمُرُهُم بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَىٰهُمۡ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡخَبَٰٓئِثَ وَيَضَعُ عَنۡهُمۡ إِصۡرَهُمۡ وَٱلۡأَغۡلَٰلَ ٱلَّتِي كَانَتۡ عَلَيۡهِمۡۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِهِۦ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَٱتَّبَعُواْ ٱلنُّورَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ مَعَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

რომლებიც მიჰყვებიან შუამავალს, წერა-კითხვის უცოდინარ მაცნეს,^[1] რომელსაც თავისთან პოულობენ ჩაწერილს თევრათსა და ინჯილში,^[2] ის მათ უბრძანებს სიკეთეს და უკრძალავ უკეთურებას, ჰალალად უწესებს სპეტაკსა და ჰარამად უწესებს უწმინდურსა, ასევე მათ ათავისუფლებს სირთულისა და უღლისგან, რომელიც მათ ედგათ,^[3] და რომლებმაც ირწმუნეს მისი, დააფასეს იგი, მხარში დაუდგნენ და გაჰყვნენ იმ ნათელს, რომელიც მასთან ერთად ჩამოევლინა,^[4] სწორედ ეგენი არიან გადარჩენილნი.

[1] მუჰამმედ შუამავალი ﷺ, რომელმაც წერა-კითხვა არ იცოდა და არანაირი განათლება არ მიუღია. ის ერთ-ერთ ჰადისში ამბობს: „ჩვენ გაუნათლებელი საზოგადოება ვართ, არც წერა ვიცით და არც ანგარიში.“ (ბუხარი, სავმ 13/1913.)
[2] ‘ატა ბინ იესარი გადმოგვცემს: ერთხელ ‘აბდულლაჰ ბინ ომარს შევხვდი და ვუთხარი: ალლაჰის შუამავლის დახასიათების შესახებ მიამბე, რომელიც თევრათშია აღწერილი. მან მითხრა: კარგი, ალლაჰს ვფიცავარ, რომ ის თევრათში ზოგიერთი იმ თვისებებითაა დახასიათებული, რომლებითაც ყყურანშია. ო, მაცნეო! უეჭველად ჩვენ წარგგზავნეთ მოწმედ, მახარობლად, გამფრთხილებლად და წერა-კითხვის უცოდინართა (უღონოთა) მფარველად. შენ ჩემი მსახური ხარ, ამასთანავე ჩემი შუამავალი, მე შენ მუთევექქილი გიწოდე. ის არ არის უკმეხი არც უხეში, ის არ ყვირის ბაზრებში, ის ბოროტებას ბოროტებითვე არ პასუხობს, თუმცა მიმტევებელი და მპატიებელია. ალლაჰი მანამდე არ მიიბარებს მის სულს, ვიდრე მისი მეშვეობით მრუდე გზაზე მყოფ საზოგადოებას არ გამოასწორებს და არ იტყვიან, რომ არ არსებობს ღვთაება გარდა ალლაჰისა. მისი მეშვეობით გაახელს ბრმა თვალებს, გახსნის ყრუთა სმენას და დახშულ გულებს. (ბუხარი, ბუიუ’ 50/2125.)
[3] სხვადასხვა ბრძანებები და აკრძალვები, რომლებიც მათ რელიგიურად ქონდათ დაკისრებული და გარკვეულ სირთულეებს შეიცავდა მათი დაცვა და შესრულება.
[4] ყურანი.

আয়াত: 158

قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُمۡ جَمِيعًا ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِ ٱلنَّبِيِّ ٱلۡأُمِّيِّ ٱلَّذِي يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَكَلِمَٰتِهِۦ وَٱتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ

უთხარი: ეი ადამიანებო! ჭეშმარიტად, მე ვარ ალლაჰის შუამავალი ყველა თქვენგანთან წარმოგზავნილი,^[1] რომლსაც ეკუთვნის ცათა და დედამიწის ხელმწიფება. არ არსებობს ღვთაება გარდა მისი, ის აცოცხლებს და აკვდინებს. მაშ ირწმუნეთ ალლაჰი და მისი შუამავალი, წერა-კითხვის უცოდინარი მაცნე, რომელსაც თავადაც სწამს ალლაჰი და მისი სიტყვები. მაშ მიჰყევით მას, იქნებ ჭეშმარიტ გზას დასდგომოდით თქვენ.

[1] არა მხოლოდ არაბებისთვის ან რომელიმე კონკრეტული ერისთვის, არამედ მთლიანად ადამიანებისთვის წარმოგზავნილი შუამავალი.

আয়াত: 159

وَمِن قَوۡمِ مُوسَىٰٓ أُمَّةٞ يَهۡدُونَ بِٱلۡحَقِّ وَبِهِۦ يَعۡدِلُونَ

ასევე მუსას ხალხშიც არის ჯგუფი, რომლებიც (ხალხს) ჭეშმარიტებით აკვალიანებენ და მისით ადგენენ სამართალს.

আয়াত: 160

وَقَطَّعۡنَٰهُمُ ٱثۡنَتَيۡ عَشۡرَةَ أَسۡبَاطًا أُمَمٗاۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ إِذِ ٱسۡتَسۡقَىٰهُ قَوۡمُهُۥٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡحَجَرَۖ فَٱنۢبَجَسَتۡ مِنۡهُ ٱثۡنَتَا عَشۡرَةَ عَيۡنٗاۖ قَدۡ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٖ مَّشۡرَبَهُمۡۚ وَظَلَّلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلۡغَمَٰمَ وَأَنزَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰۖ كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡۚ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ

შემდეგ დავყავით ისინი თორმეტ შტოდ, ჯგუფად და ზეშთავაგონეთ მუსას, რომ თუ მისი ხალხი დარწყულებას ითხოვს, მაშინ დაჰკარი კლდეს შენი ჯოხიო, მაშინვე ამოხეთქა იქედან თორმეტმა წყარომ და ყველა ხალხმა იცოდა თავიანთი სარწყულებელი. მათ ასევე ღრუბლით მოვუჩრდილეთ მაღლიდან და ზეციური მანანა^[1] და მწყერი ჩამოვუვლინეთ. მიირთვით იმათგან, რაც სუფთაა (ჰალალი) და რაც თქვენთვის სარჩოდ გვიწყალობებია... ჩვენ კი არ მოგვქცევიან უსამართლოდ, – ისინი თავიანთ სულებს მოექცნენ უსამართლოდ.^[2]

[1] ორიგინალი – „ალ-მანნ“ (المن): ქართულში დამკვიდრებულია, როგორც ციური მანანა. მუფესსირები რამდენიმე განსხვაებულ ვერსიაზე საუბრობენ, თუ რა იგულისხმება აღნიშნულ სიტყვაში: ა. ეს არის ღვთისგან ბოძებული ყველა საკვების ზოგადი სახელწოდება, რაც ყოველგვარი სირთულისა და დაღლილობის გარეშე მოიპოვება;ბ. ეს იყო თაფლივით ტკბილი სანოვაგე, რომელიც ხეზე მოიპოვებოდა; გ. წყლით გაზავებული დასალევი, რომელიც თაფლივით ტკბილი იყო.
[2] ამდენი სიკეთის მიმართ უმადურობით მხოლოდ საკუთარ თავს ავნეს.

আয়াত: 161

وَإِذۡ قِيلَ لَهُمُ ٱسۡكُنُواْ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةَ وَكُلُواْ مِنۡهَا حَيۡثُ شِئۡتُمۡ وَقُولُواْ حِطَّةٞ وَٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا نَّغۡفِرۡ لَكُمۡ خَطِيٓـَٰٔتِكُمۡۚ سَنَزِيدُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

აკი უთხრეს მათ: იცხოვრეთ ამ ქალაქში და მიირთვით მისი წიაღიდან, სადაც რა გენებოთ; და თქვით „შენდობა!“", შედით (ამ ქალაქის) კარიბჭეში ქედმოხრილნი - შეგინდობთ თქვენს ცოდვებს და (წყალობას) გავუზრდით – საქმით კეთილსა და რწმენით იჰსანის მქონეთ;^[1]

[1] ორიგინალი – „ალ-მუჰსინ“ (المحسن): თითქმის ყველა თარგმანში მოცემულია, როგორც კეთილისმქმნელი. ეს სიტყვა წარმოებულია „იჰსან“ ზმნის ფუძისგან, რაც საქმის საუკეთესო და უნაკლო ფორმით შესრულებას ნიშნავს. „იჰსანი“ ასევე რწმენის განსაკუთრებული ხარისხის გამომხატველი ტერმინია. როგორც ჯიბრილ მთავარანგელოზისა და მუჰამმედ შუამავლის დიალოგიდან ვგებულობთ, „იჰსანი“ არის ცხოვრების ყველა ნაბიჯზე ისეთი შეგნების შენარჩუნება, თითქოს ალლაჰს ხედავდე. რა თქმა უნდა, შენ მას ვერ დაინახავ, თუმცა უნდა გახსოვდეს, რომ ის შენ ყოველთვის გხედავს. ყურანის ბევრ აიათში „მუჰსინები“, ანუ საქმით კეთილი და რწმენით იჰსანის მქონენი, – ქებით მოიხსენებიან.

আয়াত: 162

فَبَدَّلَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡ قَوۡلًا غَيۡرَ ٱلَّذِي قِيلَ لَهُمۡ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِجۡزٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَظۡلِمُونَ

– მაგრამ, რომელი მათგანიც უსამართლობდნენ, მათ (ჩვენ მიერ დავალებული) სიტყვა შეცვალეს იმით, რაც არ ჰქონდათ დავალებული, ამიტომაც ციდან სასჯელი გავგზავნეთ მათზე, ვინაიდან უსამართლოდ იქცევოდნენ.

আয়াত: 163

وَسۡـَٔلۡهُمۡ عَنِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلَّتِي كَانَتۡ حَاضِرَةَ ٱلۡبَحۡرِ إِذۡ يَعۡدُونَ فِي ٱلسَّبۡتِ إِذۡ تَأۡتِيهِمۡ حِيتَانُهُمۡ يَوۡمَ سَبۡتِهِمۡ شُرَّعٗا وَيَوۡمَ لَا يَسۡبِتُونَ لَا تَأۡتِيهِمۡۚ كَذَٰلِكَ نَبۡلُوهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ

მაშ ზღვისპირა ქალაქის შესახებ ჰკითხე მათ, როცა არღვევდნენ შაბათის ზღვარს, აკი შაბათობით თევზები წყლის ზედაპირზე ამოდიოდნენ; ხოლო იმ დღეს, როცა თავს არ იკავებდნენ – არ ამოდიოდნენ. ამ გვარად ვცდიდით მათ, რადგანაც ისინი უღირსად იქცევოდნენ.^[1]

[1] მათ შაბათობით მუშაობა აკრძალული ქონდათ, თუმცა თევზის სიუხვის გამო ცდუნებას ვერ უძლებდნენ და არღვევდნენ ამ წესს.

আয়াত: 164

وَإِذۡ قَالَتۡ أُمَّةٞ مِّنۡهُمۡ لِمَ تَعِظُونَ قَوۡمًا ٱللَّهُ مُهۡلِكُهُمۡ أَوۡ مُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗاۖ قَالُواْ مَعۡذِرَةً إِلَىٰ رَبِّكُمۡ وَلَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ

აკი მათგან ერთმა ჯგუფმა თქვა: რისთვის შეაგონებთ ხალხს, რომლებიც ალლაჰმა უნდა გაანადგუროს ან დასაჯოს სასტიკი სასჯელით? (მეორეებმა) თქვეს: რომ გვქონდეს საპატიო მიზეზი თქვენი ღმერთის წინაშე და იქნებ რიდი ჰქონდეთ მათ.^[1]

[1] ამ აიათში ყურადღება გამახვილებულია ყოველი მუსლიმის ერთ-ერთ მნნიშვნელოვან პასუხისმგებლობაზე, რომელსაც სიკეთის მოწოდება და ბოროტების დაგმობა ეწოდება. მუსლიმი გულგრილი ვერ იქნება, როდესაც ხედავს უკეთურებას, ის ყოველთვის უნდა ცდილობდეს გამოასწოროს უკეთურება და ხალხი სიკეთისკენ დააკვალიანოს, როგორც ბრძანებს მუჰამმედ შუამავალი ﷺ: „რომელი თქვენგანიც დაინახავს უკეთურებას, მან იგი გამოასწოროს საკუთარი ხელით, თუკი ვერ შეძლებს მაშინ თავისი ენით, თუკი ამასაც ვერ შეძლებს მაშინ გულით დაგმოს; ეს კი რწმენის ყველაზე სუსტი გამოვლინებაა.“ (მუსლიმ, იმან 20/49.)

আয়াত: 165

فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦٓ أَنجَيۡنَا ٱلَّذِينَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلسُّوٓءِ وَأَخَذۡنَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ بِعَذَابِۭ بَـِٔيسِۭ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ

როგოც კი დაივიწყეს ის რაც ჩაეგონათ^[1] - გადავარჩინეთ ისინი, რომლებიც გმობდნენ უკეთურებას და სასტიკი სასჯელით შევიპყარით ისინი, რომლებიც უსამართლოდ მოიქცნენ, რადგანაც ისინი უღირსად იქცევოდნენ.

[1] რჩევა-დარიგება, რომელიც შეიცავდა სიკეთის მოწოდებას და გმობდა უკეთურებას.

আয়াত: 166

فَلَمَّا عَتَوۡاْ عَن مَّا نُهُواْ عَنۡهُ قُلۡنَا لَهُمۡ كُونُواْ قِرَدَةً خَٰسِـِٔينَ

ხოლო როდესაც ყოველგვარ ზღვარს გადავიდნენ, რაც ეკრძალებოდათ, ჩვენ მათ ვუთხარით: არამზადა მაიმუნებად იქეცით!

আয়াত: 167

وَإِذۡ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبۡعَثَنَّ عَلَيۡهِمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَن يَسُومُهُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِۗ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ

აკი განაცხადა შენმა ღმერთმა, რომ განკითხვის დღემდე უთუოდ წარუგზავნიდა მათ, ვინც საზარელ ტანჯვას აგემებინებთ. ჭეშმარიტად, შენი ღმერეთი მართლაც მსწრაფლსასჯელიანია^[1] და უეჭველად ის მართლაც უსაზღვროდ მპატიებელი, მწყალობელია.^[2]

[1] ურჩთა მიმართ.
[2] მონანულთა მიმართ.

আয়াত: 168

وَقَطَّعۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أُمَمٗاۖ مِّنۡهُمُ ٱلصَّٰلِحُونَ وَمِنۡهُمۡ دُونَ ذَٰلِكَۖ وَبَلَوۡنَٰهُم بِٱلۡحَسَنَٰتِ وَٱلسَّيِّـَٔاتِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ

ასევე დავყავით ისინი თემებად, მათგან არიან სათნონი და მათგან არიან ისინიც ვინც ასეთი არ არის, ასევე გამოვცადეთ ისინი ლხინითა და ჭირით, იქნებ უკუმოქცეულიყვნენ.

আয়াত: 169

فَخَلَفَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ خَلۡفٞ وَرِثُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَأۡخُذُونَ عَرَضَ هَٰذَا ٱلۡأَدۡنَىٰ وَيَقُولُونَ سَيُغۡفَرُ لَنَا وَإِن يَأۡتِهِمۡ عَرَضٞ مِّثۡلُهُۥ يَأۡخُذُوهُۚ أَلَمۡ يُؤۡخَذۡ عَلَيۡهِم مِّيثَٰقُ ٱلۡكِتَٰبِ أَن لَّا يَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّ وَدَرَسُواْ مَا فِيهِۗ وَٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

მერე მათ შემდეგ მოვიდა თაობა, რომლებმაც მემკვიდრეობად მიიღეს წიგნი,^[1] თუმცა იხვეჭდნენ ამქვეყნიურ სიკეთეებს წარმავალსა, უფასურსა^[2] და ამბობდნენ: გვეპატიება ჩვენ.^[3] მაგრამ თუკი ისევ გაუჩნდებათ მსგავსი წარმავალი სიკეთის მოპოვების საშუალება, იმასაც აიღებენ. განა წიგნისეული აღთქმა არ იყო მათგან აღებული, რომ არაფერს იტყოდნენ ალლაჰის შესახებ, გარდა ჭეშმარიტებისა და კითხულობდნენ იმას, რაც იყო მასში. იმქვეყნიური სამკვიდრებელი უმჯობესია მათთვის, ვინც ღვთისმოშიშია, ნუთუ გონს არ მოუხმობენ?

[1] თევრათი/თორა.
[2] რომელიც არის ჰარამი.
[3] ალლაჰის შუამავალმა ﷺ თქვა: „გონიერია ის, ვინც საკუთარი თავი მოთოკა და იშრომა იმისთვის, რაც არის გარდაცვალების შემდეგ; ხოლო უნიათოა ის, ვინც საკუთარ ვნებებს აუყვა და (გარდაცვალების) შემდეგ (გადარჩენას) ალლაჰისგან მოელის.“ (იბნი მაჯე, ზუჰდ 31/4260; თირმიზი, სიფათუ’ლ-ყიამეთ 25/2459.)

আয়াত: 170

وَٱلَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُصۡلِحِينَ

ხოლო რომელნიც ჩაეჭიდნენ წიგნს და ასრულებენ ნამაზს, ჭეშმარიტად, ჩვენ არ დავუკარგავთ ჯილდოს, საქმით კეთილსა და რწმენით იჰსანის მქონეთ.

আয়াত: 171

۞ وَإِذۡ نَتَقۡنَا ٱلۡجَبَلَ فَوۡقَهُمۡ كَأَنَّهُۥ ظُلَّةٞ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُۥ وَاقِعُۢ بِهِمۡ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ وَٱذۡكُرُواْ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ

აკი, მთა აღვმართეთ თქვენს ზემოთ, როგორც საჩრდილობელი, მათ კი ეგონათ რომ თავს დაემხობოდათ. (და ვუთხარით:) მთელი სიმტკიცითა და გულისხმიერებით აიღეთ ის, რაც (თევრათის სახით) გადმოგეცით და გახსოვდეთ, რაცაა მასში, – იქნებ რიდი გქონდეთ.

আয়াত: 172

وَإِذۡ أَخَذَ رَبُّكَ مِنۢ بَنِيٓ ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمۡ ذُرِّيَّتَهُمۡ وَأَشۡهَدَهُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَلَسۡتُ بِرَبِّكُمۡۖ قَالُواْ بَلَىٰ شَهِدۡنَآۚ أَن تَقُولُواْ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّا كُنَّا عَنۡ هَٰذَا غَٰفِلِينَ

აკი შენმა ღმერთმა ადამის ძეთა ზურგებიდან ამოიყვანა მათი შთამომავლები და თავიანთი სულების შესახებ დაამოწმებინა: „განა მე არ ვარ თქვენი ღმერთი?!“ (უთხრეს:) „რა თქმა უნდა, ვამოწმებთ!“ – რათა განკითხვის დღეს არ ეთქვათ, რომ უეჭველად, ჩვენ ამის სესახებ არაფერი ვიცოდითო.^[1]

[1] ომარ ბინ ხატტაბი გადმოგვცემს რომ ალლაჰის შუამავალს ﷺ ჰკითხეს ამ აიათის შესახებ და მან ასე უპასუხა: „ჭეშმარიტად, ალლაჰმა ადამი გააჩინა, შემდეგ მას ზურგზე მარჯვენათი შეეხო და მისგან გამოიყვანა შთამომავალთა ერთი ჯგუფი და თქვა: ესენი სამოთხისათვის გავაჩინე და სამოთხის მკვიდრთათვის შესაფერისი საქმეებით დაკავდებიან. შემდეგ ისევ შეეხო მის ზურგს და მისგან გამოიყანა შთამომავალთა კიდევ ერთი ჯგუფი და თქვა: ესენი ცეცხლისთვის გავაჩინე და ცეცხლის მკვიდრთათვის შესაფერისი საქმეებით დაკავდებიან.“ ამ დროს ერთმა კაცმა იკითხა: ო, ალლაჰის შუამავალო! მაშ ღვთისმსახურება რისთვისაა? ალლაჰის შუამავალმა ﷺ უპასუხა: „უჭველად, როდესაც ალლაჰი თავის მსახურს გააჩენს სამოთხისათვის მას სამოთხის მკვიდრთათვის შესაფერისი საქმეებით ასაქმებს, ისე რომ იმ საქმით გარდაიცვლება და მისით შევა სამოთხეში. ასევე, როდესაც მსახურს გააჩენს ცეცხლისთვის, მას ცეცხლის მკვიდრთათვის შესაფერისი საქმეებით ასაქმებს, ისე რომ ამ საქმით გარდაიცვლება და მისით შევა ცეცხლში.“ (აბუ დავუდ, სუნნეთ 17/4703; თირმიზი, თაფსიირ 8/3075.)

আয়াত: 173

أَوۡ تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أَشۡرَكَ ءَابَآؤُنَا مِن قَبۡلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةٗ مِّنۢ بَعۡدِهِمۡۖ أَفَتُهۡلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ

ან რომ არ გეთთქვათ: უეჭველად, თავდაპირველად ჩვენმა წინაპრებმა თანაუზიარეს,^[1] ხოლო ჩვენ მათ შემდგომი თაობა ვიყავით. ნუთუ გაგვანადგურებ იმის გამო რაც ჩაიდინეს წამხდენლებმა?

[1] ალლაჰთან ერთად სხვა სათაყვანებლები დაიდგინეს და ამგვარად ღვთისმსახურებაში ღმერთს მოზიარეები შეუქმნეს.

আয়াত: 174

وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ

ასე დაწვრილებით განვმარტავთ აიათებს და იქნებ უკუმოიქცნენ.

আয়াত: 175

وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱلَّذِيٓ ءَاتَيۡنَٰهُ ءَايَٰتِنَا فَٱنسَلَخَ مِنۡهَا فَأَتۡبَعَهُ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَكَانَ مِنَ ٱلۡغَاوِينَ

და წაუკითხე მათ იმის ამბავი, ვისაც ჩვენი აიათები ვუბოძეთ და მან განერიდა მას, შემდეგ სატანამ გაიყოლა იგი და ამგვარად გახდა გზააბნეულთაგანი.

আয়াত: 176

وَلَوۡ شِئۡنَا لَرَفَعۡنَٰهُ بِهَا وَلَٰكِنَّهُۥٓ أَخۡلَدَ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُۚ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ ٱلۡكَلۡبِ إِن تَحۡمِلۡ عَلَيۡهِ يَلۡهَثۡ أَوۡ تَتۡرُكۡهُ يَلۡهَثۚ ذَّٰلِكَ مَثَلُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَاۚ فَٱقۡصُصِ ٱلۡقَصَصَ لَعَلَّهُمۡ يَتَفَكَّرُونَ

რომ გვესურვა მას აუცილეებლად ავამაღლებდით მისით,^[1] თუმცა მან წუთისოფელს ჩაეჭიდა და საკუთარ გემოვნებას აუყვა.^[2] მისი მაგალითი ძაღლის მაგალითს ჰგავს, რომელსაც თუკიşგაუწყრები ენას აგდებს და თუ თავის ნებაზე მიუშვებ მაინც ენას აგდებს; ეს იმ ხალხის მაგალითია, რომლებმაც ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები.^[3] მაშ უამბე ეს ამბები, იქნებ დაფიქრდნენ ისინი.

[1] იმ აიათებით და ცოდნით, რაც მას ებოძა.
[2] ალლაჰის შუამავალმა ﷺ თქვა: „ორი მშიერი მგელი, რომელიც ცხვრის ფარაში სეიჭრა – ისეთ ზიანს ვერ მიაყენებს მათ, რამდენადაც კაცი თავის რწმენას ავნებს ქონებისა და პატივის მიმართ დაუოკებელი ლტოლვა.“ (თირმიზი, ზუჰდ 43/2376.)
[3] სულერთია მათთვის ჭეშმარიტებისკენ მოუწოდებ თუ არა, მაინც არ ირწმუნებენ და სერიოზულად არ მიუდგებიან, რომ გაიაზრონ.

আয়াত: 177

سَآءَ مَثَلًا ٱلۡقَوۡمُ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَأَنفُسَهُمۡ كَانُواْ يَظۡلِمُونَ

რაოდენ ცუდის მაგალითია ხალხი, რომლებმაც ცრუდ შერაცხეს ჩვნეი აიათები/სასწაულები და (ამით) უსამართლოდ მოექცნენ საკუთარ სულებს.

আয়াত: 178

مَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِيۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ

ვისაც ალლაჰი დააკვალიანებს ჭეშმარიტ გზაზე, ისაა ჭეშმარიტ გზაზე მდგომი; ხოლო რომელთაც გზიდან ააცდენს, სწორედ ისინი აირან წაგებულნი.

আয়াত: 179

وَلَقَدۡ ذَرَأۡنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِۖ لَهُمۡ قُلُوبٞ لَّا يَفۡقَهُونَ بِهَا وَلَهُمۡ أَعۡيُنٞ لَّا يُبۡصِرُونَ بِهَا وَلَهُمۡ ءَاذَانٞ لَّا يَسۡمَعُونَ بِهَآۚ أُوْلَٰٓئِكَ كَٱلۡأَنۡعَٰمِ بَلۡ هُمۡ أَضَلُّۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡغَٰفِلُونَ

და ვფიცავ, რომ ჩვენ ჯოჯოხეთისთვის გავაჩინეთ ბევრი ჯინთა და ადამიანთაგან,^[1] მათ აქვთ გულები მაგრამ არ შეიგნებენ მისით; მათ აქვთ თვალები მაგრამ არ დაინახავენ მისით; მათ აქვთ ყურები მაგრამ არ შეისმენენ მისით, ეგენი ცხოველებივით არიან, უფრო მეტად გზასაცდენილნიც კი, სწორედ ეგენი არიან უგულისყურონი.

[1] მორწმუნეთა დედა ‘აიშა გადმოგვცემს: ერთხელ ბავშვი გარდაიცვალა და მის შესახებ ვთქვი: ნეტავი მას, ის ხომ სამოთხის ჩიტთაგან ერთ-ერთი ჩიტია. ამაზე ალლაჰის შუამავალმა ﷺ მითხრა: განა არ იცი, რომ ალლაჰმა სამოთხე და ჯოჯოხეთი გააჩინა, ასევე გააჩინა ერთის მკვიდრიც და მეორესიც? (მუსლიმ, ყადერ 6/2662.)

আয়াত: 180

وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَيُجۡزَوۡنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

და ალლაჰისაა უმშვენიერესი სახელები,^[1] მაშ მათით ევედრეთ მას და განერიდეთ იმათ რომლებიც მრუდობენ მის სახელებში. მალე დაისჯებიან იმის გამო, რასაც სჩადიოდნენ.

[1] აბუ ჰურეირა გადმოგვცემს, რომ მაცნემ ﷺ თქვა: „ალლაჰს აქვს ოთხმოცდაცხრამეტი სახელი, ვინც მათ დაიზეპირებს ის შევა სამოთხეში. ჭეშმარიტად ალლაჰი კენტია და მას უყვარს კენტი.“ (მუსლიმ, ზიქრ ვე დუ’ა 2/2677.)
ალლაჰის სახელები ყურანსა და სუნნეთშია გადმოცემული, რომლებიც ალლაჰის გაცნობაში გვეხმარება და მის უნაკლო თვისებებს/ატრიბუტებს გვამცნობს, როგორებიცაა: მოწყალე, მწყალობელი, გამჩენი, მასაზრდოებელი, მიმტევებელი, ლმობიერი, მსცოცხლებელი და ა.შ. მისი სახელების შესწავლით ჩვენ ვტყობილობთ, რომ ალლაჰი არის ყველაფრის გამჩენი, მისი წყალობა ყველაფერს მოიცავს, ისაა სარჩოს მბოძები, მპატიებელი, ყოვლის მხედველი, ყოვლის მსმენელი და მისთვის სასურველი რამის მისივე სურვილისამებრ გამჩენი ღმერთი.

আয়াত: 181

وَمِمَّنۡ خَلَقۡنَآ أُمَّةٞ يَهۡدُونَ بِٱلۡحَقِّ وَبِهِۦ يَعۡدِلُونَ

და ჩვენს ქმნილებათა შორის არის ჯგუფი, რომლებიც (ხალხს) ჭეშმარიტებით აკვალიანებენ და მისით ადგენენ სამართალს.

আয়াত: 182

وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ

ხოლო რომელთაც ცრუდ შერაცხეს ჩვენი აიათები/სასწაულები, ნაბიჯ-ნაბიჯ მივიყვანთ დაღუპვამდე,^[1] ისე რომ ვერცკი გაიგონ.

[1] ორიგინალი – „ისთიდრაჯ“ (استدراج), ჩვენ ეს სიტყვა აიათში ვთარგმნეთ როგორც ნაბიჯ-ნაბიჯ დაღუპვამდე მიყვანა. ისტყვას ლექსიკონური მნიშვნელობაა საფეხურ-საფეხურ, ნაბიჯ-ნაბიჯ სვლა. როგორც ტერმინი „ისთიდრაჯი“ გამოიყენება იმ ადამიანის მდგომარეობის გამოსახატად, რომელიც ურწმუნოობის მწვერვალზე იმყოფება და სხვადასხვა წარმატებებით თუ ამქვეყნიური სიკეთეებით გათამამებული, ნაბიჯ-ნაბიჯ, შეუმჩნევლად ეფლობა ურწმუნოობასა და ურჩობაში, რასაც სულიერად სრულ დაღუპვამდე მიჰყავს.

আয়াত: 183

وَأُمۡلِي لَهُمۡۚ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ

და თანაც ვადროვებ^[1] მათ, უეჭველად ჩემი მახე არის მტკიცე.

[1] მათ მაშინვე არ დავსჯით, გარკვეული დროით ვადროვებთ, რის გამოც კიდევ უფრო ზღვარს გადავლენ და ისე გაექანებიან დამღუპველი შედეგისკენ, რომ ვერც კი შეამჩნევენ.

আয়াত: 184

أَوَلَمۡ يَتَفَكَّرُواْۗ مَا بِصَاحِبِهِم مِّن جِنَّةٍۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٌ

ნუთუ არ დაფიქრდებიან, რომ მათ მეგობარს^[1] არანაირი შეშლილობა არ ახასიათებს, ის მხოლოდ ცხადი გამფრთხილებელია.

[1] მუჰამმედ შუამავალს ﷺ, რომელიც მათი თანამოძმე, ნათესავი და ზოგისთვის მეგობარი იყო და ყველამ კარგად იცოდა რომ მას შეშლილობა არ ახასიათებდა.

আয়াত: 185

أَوَلَمۡ يَنظُرُواْ فِي مَلَكُوتِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٖ وَأَنۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَدِ ٱقۡتَرَبَ أَجَلُهُمۡۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۭ بَعۡدَهُۥ يُؤۡمِنُونَ

ნუთუ არ უყურებენ (მის) ხელმწიფებას ზეცასა და დედამიწაზე და იმ ყველაფერს, რაც ალლაჰმა გააჩინა? (რატომ არ ფიქრობენ) იქნებ მართლაც მოახლოებულა მათი აჯალი და მის^[1] შემდეგ რომელი სიტყვა უნდა ირწმუნონ?

[1] ყურანის შემდეგ.

আয়াত: 186

مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَا هَادِيَ لَهُۥۚ وَيَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ

ვისაც ალლაჰი ააცდენს, არავინაა მისი დამკვალიანებელი და მიატოვებს თავიანთ ზღვარგადასულობაში, თავგზააბნეულებს.

আয়াত: 187

يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَاۖ قُلۡ إِنَّمَا عِلۡمُهَا عِندَ رَبِّيۖ لَا يُجَلِّيهَا لِوَقۡتِهَآ إِلَّا هُوَۚ ثَقُلَتۡ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ لَا تَأۡتِيكُمۡ إِلَّا بَغۡتَةٗۗ يَسۡـَٔلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنۡهَاۖ قُلۡ إِنَّمَا عِلۡمُهَا عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

გეკითხებიან შენ ქვეყნიერების დაქცევის საათის შესახებ, როდის მოხდება იგიო. უთხარი: ჭეშმარიტად, მისი ცოდნა ჩემს ღმერთთანაა. მის გარდა ვერავინ განაცხადებს მის დროს. მძიმეა იგი ცათა შინა და დედამიწაზე. უეცრად გეწევათ იგი თქვენ. ისე გეკითხებიან თითქოს იცოდე მის შესახებ. უთხარი: ჭეშმარიტად, მისი ცოდნა ალლაჰთანაა, თუმცა ხალხის უმრავლესობამ არ იცის.

আয়াত: 188

قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي نَفۡعٗا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ وَلَوۡ كُنتُ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ لَٱسۡتَكۡثَرۡتُ مِنَ ٱلۡخَيۡرِ وَمَا مَسَّنِيَ ٱلسُّوٓءُۚ إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

უთხარი: საკუთარი თავისთვის არც სარგებელს ვფლობ და არც სიავეს, გარდა იმისა რაც ინება ალლაჰმა. უხილავი რომ მცოდნოდა აუცილებლად მოვიმრავლებდი სარგებელს და ვერც უსიამოვნება შემეხებოდა. უეჭველად, მე მხოლოდ გამფრთხილებელი და მახარობელი ვარ მორწმუნე ხალხისთვის.

আয়াত: 189

۞ هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَجَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا لِيَسۡكُنَ إِلَيۡهَاۖ فَلَمَّا تَغَشَّىٰهَا حَمَلَتۡ حَمۡلًا خَفِيفٗا فَمَرَّتۡ بِهِۦۖ فَلَمَّآ أَثۡقَلَت دَّعَوَا ٱللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنۡ ءَاتَيۡتَنَا صَٰلِحٗا لَّنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ

იგია რომელმაც გაგაჩინათ ერთი სულისგან და მისგან შექმნა მისი ცოლი, რათა მშვიდად თანაეცხოვრა მასთან. ხოლო როდესაც (კაცი) დაეუფლა მას, მსუბუქი ტვირთი იტვირთა ქალმა,^[1] ასე ატარა იგი გარკვეული დროით, ხოლო როდესაც დამძიმდა,^[2] ორივემ თავიანთ ღმერთს, ალლაჰს შეევედრა: თუკი გვიბოძებ სათნოს, ჩვენ უთუოდ ვიქნებით მადლიერთაგანი!

[1] მუცლად იყო ნაყოფი, რომელიც თავდაპირველად მსუბუქი და შეუმჩნეველი იყო.
[2] როდესაც მშობიარობა მოახლოვდა და ფეხმძიმობა სრული სიმძიმით შეიგრძნო.

আয়াত: 190

فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُمَا صَٰلِحٗا جَعَلَا لَهُۥ شُرَكَآءَ فِيمَآ ءَاتَىٰهُمَاۚ فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

ხოლო როცა მათ სათნო (შვილი) უბოძა, მათ თანამოზიარეები შეუქმნეს (ღმერთს) იმით რაც მათ უბოძა, თუმცა ალლაჰი მაღალია იმაზე, რასაც მას თანაუზიარებენ.

আয়াত: 191

أَيُشۡرِكُونَ مَا لَا يَخۡلُقُ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ

ნუთუ (ღმერთს) თანაუზიარებენ იმას, რაც ვერაფერს აჩენს, ხოლო თვითნ ქმნილებები არიან

আয়াত: 192

وَلَا يَسۡتَطِيعُونَ لَهُمۡ نَصۡرٗا وَلَآ أَنفُسَهُمۡ يَنصُرُونَ

და არც მათი დახმარება შეუძლიათ და ვერც საკუთარ თავს შეეწევიან.

আয়াত: 193

وَإِن تَدۡعُوهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ لَا يَتَّبِعُوكُمۡۚ سَوَآءٌ عَلَيۡكُمۡ أَدَعَوۡتُمُوهُمۡ أَمۡ أَنتُمۡ صَٰمِتُونَ

თუკი ჭეშმარიტი გზისკენ მოუხმობთ მათ, ისინი არ გამოგყვებიან, თქვენთვის სულერთია მათ მოუწოდებთ თუ მდუმარენი იქნებით.

আয়াত: 194

إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ عِبَادٌ أَمۡثَالُكُمۡۖ فَٱدۡعُوهُمۡ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

უეჭველად, თქვენნაირი მონა-მსახურები/ქმნილებები არიან, ისინი რომლებსაც ალლაჰის ნაცვლად ევედრებით, მაშ მოუხმეთ მათ დაე გიპასუხონ თუკი თქვენ ხართ ნამდვილად გულწრფელნი!

আয়াত: 195

أَلَهُمۡ أَرۡجُلٞ يَمۡشُونَ بِهَآۖ أَمۡ لَهُمۡ أَيۡدٖ يَبۡطِشُونَ بِهَآۖ أَمۡ لَهُمۡ أَعۡيُنٞ يُبۡصِرُونَ بِهَآۖ أَمۡ لَهُمۡ ءَاذَانٞ يَسۡمَعُونَ بِهَاۗ قُلِ ٱدۡعُواْ شُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنظِرُونِ

განა მათ აქვთ ფეხები, რომლითაც დადიან? ან მათ აქვთ ხელები, რითაც იჭერენ? ან მათ აქვთ თვალები, რომლითაც ხედავენ? ან მათ აქვთ ყურები რომლითაც ისმენენ? უთხარი: მოუხმეთ თქვენს თანაზიარებს,^[1] შემდეგ კი მახე დამიგეთ და არც დამაცადოთ!

[1] რომლებსაც ალლაჰს თანაუზიარებთ.

আয়াত: 196

إِنَّ وَلِـِّۧيَ ٱللَّهُ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡكِتَٰبَۖ وَهُوَ يَتَوَلَّى ٱلصَّٰلِحِينَ

უეჭველად, ჩემი შემწეა ალლაჰი, რომელმაც წიგნი ჩამოავლინა და ის სათნოთა მფარველია.

আয়াত: 197

وَٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَكُمۡ وَلَآ أَنفُسَهُمۡ يَنصُرُونَ

ხოლო იმათ, ვისაც/რასაც მის გარდა ევედრებით, მათ თქვენი დახმარება არ შეუძლიათ და არც საკუთარი თავის დახმარება ძალუძთ.

আয়াত: 198

وَإِن تَدۡعُوهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ لَا يَسۡمَعُواْۖ وَتَرَىٰهُمۡ يَنظُرُونَ إِلَيۡكَ وَهُمۡ لَا يُبۡصِرُونَ

თუკი ჭეშმარიტი გზისკენ მოუხმობთ მათ, ისინი არ შეისმენენ და ხედავ რომ შემოგყურებენ მაგრამ ვერ გხედავენ.

আয়াত: 199

خُذِ ٱلۡعَفۡوَ وَأۡمُرۡ بِٱلۡعُرۡفِ وَأَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡجَٰهِلِينَ

(ო, შუამავალო!) მპატიებლობა აირჩიე, სიკეთე მოუწოდე და განერიდე უმეცრებს!^[1]

[1] როდესაც მორწმუნეთა დედას ‘აიშას შუამავლის ﷺ მორალის შესახებ კითხეს, მან ასე დაახასიათა: „ის არ იყო უხეში და არც უკმეხი, ის არ ყვიროდა ბაზრებში, ბოროტებას ბოროტებითვე არ პასუხობდა, არამედ იყო მპატიებელი და ტოლერანტი.“ (თირმიზი, ბირრ 69/2016.)

আয়াত: 200

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

და თუკი სატანამ ცდუნებისკენ გიბიძგოს, თავი ალლაჰს შეაფარე, ჭეშმარიტად ის ყოვლის მსმენი და მცოდნეა.

আয়াত: 201

إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ إِذَا مَسَّهُمۡ طَٰٓئِفٞ مِّنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبۡصِرُونَ

უეჭველად იმათ, რომელთაც ღვთის რიდი აქვთ, როდესაც სატანის საცდური ეხებათ, უმალვე იხსენებნ (ღმერთის ბრძანებებსა და აკრძალვებს) და მაშინვე ითვალისწინებენ.

আয়াত: 202

وَإِخۡوَٰنُهُمۡ يَمُدُّونَهُمۡ فِي ٱلۡغَيِّ ثُمَّ لَا يُقۡصِرُونَ

ხოლო მათ ძმებს ისინი (სატანები) ზღვარგადასულობაში ექაჩებიან, შემდეგ არცკი მოეშვებიან.^[1]

[1] ქელბი განმარტავს, რომ ყველა ურწმუნოს სატანებისგან ერთი მეგობარი ჰყავს, რომელიც თავს არ ანებებს და ყოველთვის ცოდვის მორევში მიათრევს მას. იხ. თაფსირუ ბეღავი.

আয়াত: 203

وَإِذَا لَمۡ تَأۡتِهِم بِـَٔايَةٖ قَالُواْ لَوۡلَا ٱجۡتَبَيۡتَهَاۚ قُلۡ إِنَّمَآ أَتَّبِعُ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ مِن رَّبِّيۚ هَٰذَا بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

და თუ ვერ მიუტან (მათთვის სასურველ) აიათს/სასწაულს, გეტყვიან: ნეტავ შენ თვითონ შეგეთხზა. უთხარი: უეჭველად, მე მხოლოდ იმას მივყვები, რაც ზემომევლინა ჩემი ღმერთისგან.^[1] ესაა თვალსაჩინო მტკიცებულებები თქვენი ღმერთისგან, ჭეშმარიტი გზა და წყალობა მორწმუნე ხალხისთვის.

[1] ქელბი განმარტავს: მექქელი წარმართები დროდა და დრო შუამავალთან მიდიოდნენ და გარკვეულ კითხვებს უსვამდნენ ან სასწაულების მოხდენას სთხოვდნენ, არა იმისთვის რომ ერწმუნათ, არამედ იმისთვის რომ შუამავალი უხერხულ სიტუაციაში ჩაეყენებინათ. თუკი სასწაული ან აიათი დაიგვიანებდა დამცინავად ეუბნებოდნენ ნეტავ შენთვითონ შეგეთხზაო. ამაზე ჩამოევლინა ეს აიათი, რომელიც მათ პასუხობს, რომ შუამავალი მხოლოდ იმის მიხედვით მოქმედებს, რა გამოცხადებასაც მიიღებდა სამყაროთა ღმერთისგან. იხ. თაფსირუ ბეღავი.

আয়াত: 204

وَإِذَا قُرِئَ ٱلۡقُرۡءَانُ فَٱسۡتَمِعُواْ لَهُۥ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

და როცა იკითხება ყყურანი, ყური უგდეთ მას და გაჩუმდით, იქნებ შეწყალებულიყავით.

আয়াত: 205

وَٱذۡكُر رَّبَّكَ فِي نَفۡسِكَ تَضَرُّعٗا وَخِيفَةٗ وَدُونَ ٱلۡجَهۡرِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡغَٰفِلِينَ

დილთა და საღამოთი გულში ახსენე შენი ღმერთი მოკრძალებითა და შიშით, ხმამაღალი სიტყვის გარეშე და არ იყო უგულისყუროთაგანი.

আয়াত: 206

إِنَّ ٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيُسَبِّحُونَهُۥ وَلَهُۥ يَسۡجُدُونَۤ۩

ჭეშმარიტად, ისინი, რომელნიც შენს ღმერთთან იმყოფებიან,^[1] არ თაკილობენ მისდამი თაყვანისცემას და მის უნაკლოებას ღაღადებენ, ასევე სეჯდეზე ემხობიან მისთვის.^[2]

[1] ანგელოზები.
[2] ალლაჰის შუამავალმა ﷺ თქვა: „ჭეშმარიტად, შენს მიერ შესრულებულ ყოველი სეჯდეს მეშვეობით ალლაჰი აგამაღლებს და ყოველ თითო ცოდვას გაპატიებს.“ (იბნი მაჯე, იყამეთუ სალათ 201/1422.)