مەنالار تەرجىمىسى سۈرە قەلەم - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى - بەت نومۇرى 565 - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

ئايەت: 17

إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ كَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَيَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِينَ

Биз анави мушрикларни худди боғ эгаларини синаганимиз каби қаҳатчилик ва очлик билан синадик. Боғ эгалари мискинлар еб қўймасин, деб меваларини эрта тонгда зудлик билан йиғиб олишга қасам ичган эдилар.

ئايەت: 18

وَلَا يَسۡتَثۡنُونَ

Қасамларига "иншооллоҳ" сўзини қўшиб айтмагандилар.

ئايەت: 19

فَطَافَ عَلَيۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّكَ وَهُمۡ نَآئِمُونَ

Аллоҳ таоло боғ эгалари ухлаётган пайтда уни ёндириб юборди. Олов уни куйдириб битирди. Эгалари оловни даф қилолмадилар.

ئايەت: 20

فَأَصۡبَحَتۡ كَٱلصَّرِيمِ

Зим-зиё тундек қорайиб кетди.

ئايەت: 21

فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِينَ

Тонг ёришгач, бир-бирини чақирдилар.

ئايەت: 22

أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰرِمِينَ

Улар бир-бирларига: ”Ҳосилингизни камбағал бечоралар келиб қолишидан олдин йиғиб олмоқчи бўлсангиз, барвақт чиқинглар”, дедилар.

ئايەت: 23

فَٱنطَلَقُواْ وَهُمۡ يَتَخَٰفَتُونَ

Улар бир-бирларига паст овозда пичирлаб, шошилиб жўнаб кетдилар.

ئايەت: 24

أَن لَّا يَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكُم مِّسۡكِينٞ

Бир-бирларига: ”Бугун боғга бирон мискин кириб қолмасин”, деб пичирлардилар.

ئايەت: 25

وَغَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِينَ

Улар ҳосилларига мискинларни яқин йўлатмасликка қарор қилиб, эрта тонгда йўлга отландилар.

ئايەت: 26

فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ

Куйиб битган боғни кўришгач, бир-бирларига: ”Боғимизнинг йўлини йўқотиб қўйдик, адашдик”, дедилар.

ئايەت: 27

بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ

”Мискинларни йўлатмасликка қарор қилганимиз учун ҳосилдан қуруқ қолибмиз”.

ئايەت: 28

قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ

Уларнинг инсофлироғи: ”Сизлар камбағал бечораларга ҳосилдан бермасликка қарор қилганингизда: ”Аллоҳга тасбеҳ айтиб, тавба қилмайсизларми?!”, демаганмидим”, деди.

ئايەت: 29

قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Бўлар иш бўлгач улар: ”Парвардигоримизни поклаймиз. Бизлар ҳақиқатан ҳам боғимиздаги меваларга фақирларни яқин йўлатмасликка қарор қилиб, ўзимизга ўзимиз зулм қилдик”, дедилар.

ئايەت: 30

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَلَٰوَمُونَ

Айбни бир-бирларига тўнкай бошладилар.

ئايەت: 31

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ

Улар қаттиқ пушаймон бўлиб: ”Шўримиз қурсин! Фақирларнинг ҳаққини бермасдан ҳаддимиздан ошибмиз”, дедилар.

ئايەت: 32

عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبۡدِلَنَا خَيۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ

Парвардигоримиз боғимиз ўрнига янада яхшироғини берса, қани эди. Биз ёлғиз Парвардигоримиздан умидвормиз. Афвни ҳам, яхшиликни ҳам Ўзидан сўраймиз, Ўзидан умид қиламиз.

ئايەت: 33

كَذَٰلِكَ ٱلۡعَذَابُۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

Гуноҳ қилган кимсаларни мана шундай ризқдан маҳрум қилиб азоблаймиз. Агар билсалар, охират азоби янада каттароқдир. У ердаги азоб узлуксиз ва шиддатлидир.

ئايەت: 34

إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

Аллоҳнинг буйруқларини бажариб, тақиқларидан тийилган тақводорлар учун Парвардигорлари ҳузурида битмас-туганмас неъматларга тўла жаннатлар бордир.

ئايەت: 35

أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ كَٱلۡمُجۡرِمِينَ

Макка мушриклари хомтама бўлганларидек, ҳисоб-китобда мусулмонларни кофирларларга тенглаштирармидик?!

ئايەت: 36

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

Эй мушриклар, сизларга нима бўлди ўзи, қандай қилиб бу қадар адолатсиз ва нотўғри ҳукм чиқарасизлар?!

ئايەت: 37

أَمۡ لَكُمۡ كِتَٰبٞ فِيهِ تَدۡرُسُونَ

Ёки сизларнинг китобингиз бор-у ундан осий ва итоаткорнинг тенглиги ҳақида ўқиб оляпсизларми?

ئايەت: 38

إِنَّ لَكُمۡ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ

Ўша китобда охиратда сизлар учун ўзларингиз истаган нарсалар муҳайё қилинади, дейилганми?

ئايەت: 39

أَمۡ لَكُمۡ أَيۡمَٰنٌ عَلَيۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ لَكُمۡ لَمَا تَحۡكُمُونَ

Ёки сизларда Қиёмат кунига қадар сизлар нима ҳукм қилсангизлар, ўша бўлаверишини тақозо қиладиган, қасамлар билан таъкидланган аҳд-паймонимиз борми?!

ئايەت: 40

سَلۡهُمۡ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ

Эй Пайғамбар, бу гапни гапираётганлардан сўранг-чи, қайси бирлари бунга кафил бўла олар экан?!

ئايەت: 41

أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَآءُ فَلۡيَأۡتُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ

Ёки ҳисоб-китобда уларни мўминлар билан тенглаштирадиган Аллоҳдан ўзга шериклари-худолари борми?! Шу даъволари рост бўлса, ўша шерикларини ҳам олиб келсинлар!

ئايەت: 42

يَوۡمَ يُكۡشَفُ عَن سَاقٖ وَيُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ

Қиёмат куни даҳшатлари зоҳир бўлгач, Парвардигоримиз болдирини очади, одамлар саждага чақириладилар. Мўминлар сажда қиладилар. Кофирлар ва мунофиқлар эса (умуртқалари қотиб қолгани туфайли) сажда қилолмай қоладилар.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• منع حق الفقير سبب في هلاك المال.

Фақирларнинг ҳақини бермаслик мол-дунё талафотига сабаб бўлади.

• تعجيل العقوبة في الدنيا من إرادة الخير بالعبد ليتوب ويرجع.

Бандага шу дунё ҳаётида жазо берилиши унинг учун яхшиликдир. Токи, тавба қилсин ва Аллоҳга қайтсин.

• لا يستوي المؤمن والكافر في الجزاء، كما لا تستوي صفاتهما.

Мўминлар ва кофирларнинг сифатлари бир хил бўлмаганидек, ҳисоб-китобда ҳам баробар бўлмайдилар.