Përkthimi i kuptimeve të Kuranit Fisnik - Përkthimi në gjuhën pashto - Sarfaraz * - Përmbajtja e përkthimeve
نساء
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوْا رَبَّكُمُ الَّذِیْ خَلَقَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ وَّخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِیْرًا وَّنِسَآءً ۚ— وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِیْ تَسَآءَلُوْنَ بِهٖ وَالْاَرْحَامَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلَیْكُمْ رَقِیْبًا ۟
ای انسانانو له هغه رب څخه وډار شئ چې تاسې یي له یوه ساه لرونکي څخه پیدا کړي یي او له هغه څخه یي د هغه ښځه[۲۴] هم پيدا کړې ده او له دې دواړو څخه یي ډیر سړي او ښځې خپاره کړل. او له هغه الله څخه وډار شۍ چې تاسې د هغه په نوم یو له بله څخه غوښتنه کوئ او د خپلوۍ له پرې کولو څخه ځان وژغورئ بې شکه چې الله پاک پر تاسې ښه څارونکی دی.
[۲۴] له آدم علیه السلام څخه یې، بي بي حوا پیدا کړې ده( ابن جریر الطبری)
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاٰتُوا الْیَتٰمٰۤی اَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیْثَ بِالطَّیِّبِ ۪— وَلَا تَاْكُلُوْۤا اَمْوَالَهُمْ اِلٰۤی اَمْوَالِكُمْ ؕ— اِنَّهٗ كَانَ حُوْبًا كَبِیْرًا ۟
یتیمانو ته د هغو مالونه ورکړئ پاک او روا په خراب او حرام مه بدلوئ او د یتیمانو مالونه له خپلو مالونو سره جوخت مه خورئ، دا کار خورا لویه ګناه ده.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِنْ خِفْتُمْ اَلَّا تُقْسِطُوْا فِی الْیَتٰمٰی فَانْكِحُوْا مَا طَابَ لَكُمْ مِّنَ النِّسَآءِ مَثْنٰی وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ۚ— فَاِنْ خِفْتُمْ اَلَّا تَعْدِلُوْا فَوَاحِدَةً اَوْ مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُكُمْ ؕ— ذٰلِكَ اَدْنٰۤی اَلَّا تَعُوْلُوْا ۟ؕ
او که تاسې ډاریدئ چې:د یتیمانو په برخه کې به انصاف ونه کړای شئ نو نورې د خپلې خوښې ښځې دوه دوه، درې درې او څلور څلور په نکاح کړئ، او که تاسې وډار شوئ چې په ډیرو کې به انصاف ونه کړای شئ نو یوه ښځه بس ده او یا هغه وینځه چې تاسې یي مالکان یاست، دا وړ قدم اخیستل ډير نژدې دي چې تاسې له ظلم او تیري څخه وژغوري.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَآءَ اَمْوَالَكُمُ الَّتِیْ جَعَلَ اللّٰهُ لَكُمْ قِیٰمًا وَّارْزُقُوْهُمْ فِیْهَا وَاكْسُوْهُمْ وَقُوْلُوْا لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوْفًا ۟
او ناپوهانو ته هغه مالونه مو مه سپارئ چې الله پاک ستاسې د سنبالښت او جوړښت وسیله ګرځولي دي خوراک او پوښاک ترې ورکړئ او خوږې او منلې خبرې ورته وکړئ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَابْتَلُوا الْیَتٰمٰی حَتّٰۤی اِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ ۚ— فَاِنْ اٰنَسْتُمْ مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوْۤا اِلَیْهِمْ اَمْوَالَهُمْ ۚ— وَلَا تَاْكُلُوْهَاۤ اِسْرَافًا وَّبِدَارًا اَنْ یَّكْبَرُوْا ؕ— وَمَنْ كَانَ غَنِیًّا فَلْیَسْتَعْفِفْ ۚ— وَمَنْ كَانَ فَقِیْرًا فَلْیَاْكُلْ بِالْمَعْرُوْفِ ؕ— فَاِذَا دَفَعْتُمْ اِلَیْهِمْ اَمْوَالَهُمْ فَاَشْهِدُوْا عَلَیْهِمْ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ حَسِیْبًا ۟
او یتیمان د بلوغ رسیدلو وازمایي[۲۵] کله مو چې له هغوی څخه هوښیارتیا ولیده نو بیا یې مالونه ور وسپارئ او دهغوی مالونه په دواړو لاسونو په بیړه له دې ډاره مه خورئ چې یتیمان را لوی نه شي، څوک چې بډای وي نو د یتیم له مال څخه دې ځان وژغوري، او څوک چې بې وسه وي نو د عرف او رواج مطابق دې وخوري، او کله مو چې یتیمانو ته د هغوی مالونه سپارل نو شاهدان پرې ونیسئ، او الله پاک د حساب کولو لپاره بس دی.
[۲۵] ور وزئ( عزیز التفاسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
لِلرِّجَالِ نَصِیْبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدٰنِ وَالْاَقْرَبُوْنَ ۪— وَلِلنِّسَآءِ نَصِیْبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدٰنِ وَالْاَقْرَبُوْنَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ اَوْ كَثُرَ ؕ— نَصِیْبًا مَّفْرُوْضًا ۟
نارینه و په هغه مال کې برخه ده چې مور، پلار او خپلوانو یي پریښې دي او د ښځو هم په همغه مال کې چې مور، پلار او خپلوانو پریښې وي برخه ده لږ پاتې وي که ډیر برخې پکې ټاکل شوې دي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلْیَخْشَ الَّذِیْنَ لَوْ تَرَكُوْا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیَّةً ضِعٰفًا خَافُوْا عَلَیْهِمْ ۪— فَلْیَتَّقُوا اللّٰهَ وَلْیَقُوْلُوْا قَوْلًا سَدِیْدًا ۟
باید خلک دې خبرې ته پاملرنه وکړي چې که چیرې له دوی څخه ناتوانه او بې وسې بچیان پاتې کیږي نو دوی به خامخا پرې ډاریږي، نو باید له الله څخه وډار شي[۲۶] او روغه او سمه خبره وکړي.
[۲۶] په همدی ډول باید له نورو څخه د پاتې یتیمانو سره ښه کړنه وکړي( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الَّذِیْنَ یَاْكُلُوْنَ اَمْوَالَ الْیَتٰمٰی ظُلْمًا اِنَّمَا یَاْكُلُوْنَ فِیْ بُطُوْنِهِمْ نَارًا ؕ— وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیْرًا ۟۠
کوم کسان چې د یتیمانو مالونه په نا روا او تیري سره خوري نو بې شکه چې هغوی په خپلو خیټو کې اور اچوي، او ډير ژر به ګرم او سوزوونکي اور ته ورننوځي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یُوْصِیْكُمُ اللّٰهُ فِیْۤ اَوْلَادِكُمْ ۗ— لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَیَیْنِ ۚ— فَاِنْ كُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ ۚ— وَاِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ ؕ— وَلِاَبَوَیْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ اِنْ كَانَ لَهٗ وَلَدٌ ۚ— فَاِنْ لَّمْ یَكُنْ لَّهٗ وَلَدٌ وَّوَرِثَهٗۤ اَبَوٰهُ فَلِاُمِّهِ الثُّلُثُ ۚ— فَاِنْ كَانَ لَهٗۤ اِخْوَةٌ فَلِاُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُّوْصِیْ بِهَاۤ اَوْ دَیْنٍ ؕ— اٰبَآؤُكُمْ وَاَبْنَآؤُكُمْ لَا تَدْرُوْنَ اَیُّهُمْ اَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا ؕ— فَرِیْضَةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟
د اولادونو د میراث په هکله الله تاسې ته ښوونه کوي چې: د نارینه خبره د دوه ښځو په انډول ده، نو که ښځینه دوه یا له دوه وو څخه ډيرې وي نو د ټول مال له درې برخو څخه یې دوه برخې دي او که یوه وه نو نیم مال یي دی، مور او پلار هر یو په هغه صورت کې چې مړي بچی پریښی وي شپږمه برخه اخلي، او که بچی ترې نه وي پاتې او وارث یې همدا مور او پلار وي نو مور یي دریمه برخه اخلي، او که مړي وروڼه او خویندې درلودل نو مور یې شپږمه برخه اخلي، خو وروسته له هغه چې کړی وصیت یې پوره او پور یې خلاص کړای شي، تاسې نه پوهیږئ چې په مور او پلار او اولادونو کې مو کوم یو تاسې ته ډیر ګټور دی، دا برخې الله ټاکلي دي، بې شکه چې الله په هر څه ښه پوه اود حکمت والا دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ اَزْوَاجُكُمْ اِنْ لَّمْ یَكُنْ لَّهُنَّ وَلَدٌ ۚ— فَاِنْ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُّوْصِیْنَ بِهَاۤ اَوْ دَیْنٍ ؕ— وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ اِنْ لَّمْ یَكُنْ لَّكُمْ وَلَدٌ ۚ— فَاِنْ كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِّنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوْصُوْنَ بِهَاۤ اَوْ دَیْنٍ ؕ— وَاِنْ كَانَ رَجُلٌ یُّوْرَثُ كَلٰلَةً اَوِ امْرَاَةٌ وَّلَهٗۤ اَخٌ اَوْ اُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ ۚ— فَاِنْ كَانُوْۤا اَكْثَرَ مِنْ ذٰلِكَ فَهُمْ شُرَكَآءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُّوْصٰی بِهَاۤ اَوْ دَیْنٍ ۙ— غَیْرَ مُضَآرٍّ ۚ— وَصِیَّةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌ حَلِیْمٌ ۟ؕ
تاسې د خپلو ښځو نیمایې میراث وړئ که اولاد یې نه ؤ، او که اولاد یې ؤ نو بیا مو د پاتې مال څلورمه برخه ده خو وروسته له هغې چې د هغوی کړی وصیت پوره او پور یي خلاص کړای شي، او ستاسې ښځې په هغه صورت کې چې ستاسې اولادونه وي د پاتې مال څلورمه برخه اخلي او که اولاد مو ؤ بیا یي اتمه ده، وروسته له هغې چې ستاسې کړی وصیت پوره او پور خلاص کړای شي، او که چیرې کوم سړی یا ښځه بې سټې وو[۲۷] خو مورنی ورور یا خور یې درلودل نو هر یو ترې شپږمه برخه وړي او که له دې څخه زیات وو نو ټول د مړي په درې یمه برخه کې شریک دي خو وروسته له هغې چې شوی وصیت پوره او هغه پور خلاص کړای شي چې ضرري او تاواني نه وي، دا د الله ښوونه ده الله پاک ښه پوه او زغم والا دی.
[۲۷] کلاله: هغه مړي ته وايې چې مور، پلار، نیا، نیکه بچیان او لمسیان ترې نه وي پاتې( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
تِلْكَ حُدُوْدُ اللّٰهِ ؕ— وَمَنْ یُّطِعِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ یُدْخِلْهُ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ؕ— وَذٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِیْمُ ۟
دا د الله پولې دي او څوک چې د الله او د هغه د رسول مننه وکړي نو هغو جنتونو ته به یې داخل کړي چې لاندې له ونو او ماڼیو څخه به یې ویالې بهیږي، تل تر تله به پکې وي او دا خورا لوی بری دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ یَّعْصِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ وَیَتَعَدَّ حُدُوْدَهٗ یُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیْهَا ۪— وَلَهٗ عَذَابٌ مُّهِیْنٌ ۟۠
او هغه څوک چې له الله او د هغه له رسول څخه سر وغړوي او له پولو یې ور تیر شي نو د تل لپاره به یې اور ته ور داخل کړي او رسوا کوونکی عذاب يي په برخه دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَالّٰتِیْ یَاْتِیْنَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِّسَآىِٕكُمْ فَاسْتَشْهِدُوْا عَلَیْهِنَّ اَرْبَعَةً مِّنْكُمْ ۚ— فَاِنْ شَهِدُوْا فَاَمْسِكُوْهُنَّ فِی الْبُیُوْتِ حَتّٰی یَتَوَفّٰهُنَّ الْمَوْتُ اَوْ یَجْعَلَ اللّٰهُ لَهُنَّ سَبِیْلًا ۟
او چې تاسې مړوښه ښځې بدلمنه شي نو څلور مسلمان شاهدان پرې وغواړئ [۲۸] نو که څلور تنو پرې شاهدي ورکړه نو زنا کاره ښځې تر هغو په کورونو کې بندې کړئ چې مرګ یې مړې او یا الله پاک ورته کومه لاره برابره کړي.[۲۹]
[۲۸] قاضیان او واکمن یې باید وغواړي( کابلی تفسیر).
[۲۹] ددې ایت حکم د سورة نور په دوهم ایت منسوخ شوی دی، ځینې علماء وايي چې منسوخ نه دی بلکې هدف ترې هغه بد کاره ښځې دي چې ښځه له ښځې سره یو ځای کیږي( کابلی تفسیر)
[۲۹] ددې ایت حکم د سورة نور په دوهم ایت منسوخ شوی دی، ځینې علماء وايي چې منسوخ نه دی بلکې هدف ترې هغه بد کاره ښځې دي چې ښځه له ښځې سره یو ځای کیږي( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَالَّذٰنِ یَاْتِیٰنِهَا مِنْكُمْ فَاٰذُوْهُمَا ۚ— فَاِنْ تَابَا وَاَصْلَحَا فَاَعْرِضُوْا عَنْهُمَا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ تَوَّابًا رَّحِیْمًا ۟
او ستاسې هغه دواړه چې دا بد کار وکړي نو ویي ربړوئ که توبه یې وښکله او ځانونه یې سم کړل نو څنګ ترې وکړئ بې شکه چې الله پاک ښه توبه منونکی او ډير مهربان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَی اللّٰهِ لِلَّذِیْنَ یَعْمَلُوْنَ السُّوْٓءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ یَتُوْبُوْنَ مِنْ قَرِیْبٍ فَاُولٰٓىِٕكَ یَتُوْبُ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟
الله پاک یوازې د هغو خلکو توبه مني چې په ناپوهۍ سره بد کار وکړي او بې له درنګه ترې توبه وباسي نو د همدغو خلکو توبه الله پاک مني، او الله په هر څه ښه پوه او د حکمت څښتن دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِیْنَ یَعْمَلُوْنَ السَّیِّاٰتِ ۚ— حَتّٰۤی اِذَا حَضَرَ اَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ اِنِّیْ تُبْتُ الْـٰٔنَ وَلَا الَّذِیْنَ یَمُوْتُوْنَ وَهُمْ كُفَّارٌ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ اَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟
خو د هغو کسانو توبه نشته چې د مرګ تر غر، غرو بد کارونه کوي او چې مرګ وویني وایې اوس مې په ریښتیا توبه ده، او د هغو توبه هم نشته چې په کفر مړه کیږي، د دوی لپاره مونږ دردناک عذاب تیار کړی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا یَحِلُّ لَكُمْ اَنْ تَرِثُوا النِّسَآءَ كَرْهًا ؕ— وَلَا تَعْضُلُوْهُنَّ لِتَذْهَبُوْا بِبَعْضِ مَاۤ اٰتَیْتُمُوْهُنَّ اِلَّاۤ اَنْ یَّاْتِیْنَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَیِّنَةٍ ۚ— وَعَاشِرُوْهُنَّ بِالْمَعْرُوْفِ ۚ— فَاِنْ كَرِهْتُمُوْهُنَّ فَعَسٰۤی اَنْ تَكْرَهُوْا شَیْـًٔا وَّیَجْعَلَ اللّٰهُ فِیْهِ خَیْرًا كَثِیْرًا ۟
ای مؤمنانو! تاسو ته روا نه ده چې په زور سره ښځې په میراث یوسئ، او نه دا چې کونډې ښځې له بل واده څخه وځنډوئ تر څو ځینې هغه مال چې تاسو ورکړی دی بیرته ترې واخلئ، خو دا بیله خبره ده که هغوی ښکاره بدلمنې[۳۰] شي ـ او له ښځو سره په ښه توګه ژوند وکړئ که نه مو خوښیدلې(صبر وکړئ) کیدای شي چې تاسو یو شی بد وګڼئ او الله په هغه کې ډیرې ښیګڼې ایښي وي.
[۳۰] تاسو د ادب ورکولو حق لرئ( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِنْ اَرَدْتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ ۙ— وَّاٰتَیْتُمْ اِحْدٰىهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَاْخُذُوْا مِنْهُ شَیْـًٔا ؕ— اَتَاْخُذُوْنَهٗ بُهْتَانًا وَّاِثْمًا مُّبِیْنًا ۟
او که تاسو غوښتل چې د یوې ښځې پر ځای بله ښځه وکړئ نو که هغې ته مو ډیر زیات مال ورکړی هم وي هیڅ شی ترې بیرته مه اخلئ، ایا تاسې مال په ټګۍ او په ښکاره ګناه کولو سره واخلئ؟
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَكَیْفَ تَاْخُذُوْنَهٗ وَقَدْ اَفْضٰی بَعْضُكُمْ اِلٰی بَعْضٍ وَّاَخَذْنَ مِنْكُمْ مِّیْثَاقًا غَلِیْظًا ۟
او څرنګه به اوس بیرته مال اخلئ؟ سره له دې چې تاسې یو بل ته رسیدلي یاست، او ښخو له تاسو څخه کلکه او پخه وعده اخیستې ده.[۳۱]
[۳۱] د نکاح کولو او تاسې ته د ځان سپارلو په وخت کې( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَا تَنْكِحُوْا مَا نَكَحَ اٰبَآؤُكُمْ مِّنَ النِّسَآءِ اِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ؕ— اِنَّهٗ كَانَ فَاحِشَةً وَّمَقْتًا ؕ— وَسَآءَ سَبِیْلًا ۟۠
او هغه ښځې په نکاح مه اخلئ چې پلرونه مو په نکاح کړي وي مګر هغه جې پخوا شوي، شوي دي بې شکه دا ډیره ناکاره، رټل شوې او بده لاره ده.
Tefsiret në gjuhën arabe:
حُرِّمَتْ عَلَیْكُمْ اُمَّهٰتُكُمْ وَبَنٰتُكُمْ وَاَخَوٰتُكُمْ وَعَمّٰتُكُمْ وَخٰلٰتُكُمْ وَبَنٰتُ الْاَخِ وَبَنٰتُ الْاُخْتِ وَاُمَّهٰتُكُمُ الّٰتِیْۤ اَرْضَعْنَكُمْ وَاَخَوٰتُكُمْ مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَاُمَّهٰتُ نِسَآىِٕكُمْ وَرَبَآىِٕبُكُمُ الّٰتِیْ فِیْ حُجُوْرِكُمْ مِّنْ نِّسَآىِٕكُمُ الّٰتِیْ دَخَلْتُمْ بِهِنَّ ؗ— فَاِنْ لَّمْ تَكُوْنُوْا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ ؗ— وَحَلَآىِٕلُ اَبْنَآىِٕكُمُ الَّذِیْنَ مِنْ اَصْلَابِكُمْ ۙ— وَاَنْ تَجْمَعُوْا بَیْنَ الْاُخْتَیْنِ اِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟ۙ
پر تاسې حرامې کړې شوي دي، میندې، لوڼې، خویندې، ترورګانې، وریرې، خورزې، رضاعي مورګانې، رضاعي خورګانې، د غیږې هغه پرکټۍ چې له مورګانو سره یي یو ځای شوي یاست او که له مورګانو سره يې یو ځای شوي نه واست نو په نکاح کولو کې يې باک نشته او هم د هغو زامنو میرمنې حرامې دي چې ستاسې له پښت څخه وي، او حرامه ده چې دوه خورګانې په یوه نکاح کې یو ځای کړئ مګر هغه چې پخوا شوي، شوي دي، بې له شکه الله پاک ډير بښونکی او ډیر مهربان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّالْمُحْصَنٰتُ مِنَ النِّسَآءِ اِلَّا مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُكُمْ ۚ— كِتٰبَ اللّٰهِ عَلَیْكُمْ ۚ— وَاُحِلَّ لَكُمْ مَّا وَرَآءَ ذٰلِكُمْ اَنْ تَبْتَغُوْا بِاَمْوَالِكُمْ مُّحْصِنِیْنَ غَیْرَ مُسٰفِحِیْنَ ؕ— فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهٖ مِنْهُنَّ فَاٰتُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ فَرِیْضَةً ؕ— وَلَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ فِیْمَا تَرٰضَیْتُمْ بِهٖ مِنْ بَعْدِ الْفَرِیْضَةِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟
او پر تاسې حرامې دي مړوښې( میړه لړونکي) ښځې خو هغه مړوښې( میړه لرونکي) نه دي حرامې چې تاسې یې مالکان[۱] شئ دا د الله حکم دی او پرته له دوی نورې ټولې تاسې ته روا دي خو باید چې پخپلو مالونو یې[۲] د لاسته راوړلو هڅه وکړئ د ځان ساتلو په تکل نه د بد چلنۍ لپاره او چې له ښځو مو ګټه پورته کړه نو باید ټاکلی مهر یې ورکړئ او پر تاسې کومه ګناه نشته که د مهر له ټاکلو وروسته په خپلو مینځونو کې په یو څه خوښ شوئ[۳] بې شکه الله پاک په هر څه پوه او حکمت والا دی.
[۱] چې له کافرانو سره د جنګ په اوږدو کې يي له دار الحرب څخه راولئ( کابلی تفسیر)
[۲] مهر یې ورکړئ( کابلی تفسیر).
[۳]یو بل ته یې وبښئ( کابلی تفسیر)
[۲] مهر یې ورکړئ( کابلی تفسیر).
[۳]یو بل ته یې وبښئ( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ لَّمْ یَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلًا اَنْ یَّنْكِحَ الْمُحْصَنٰتِ الْمُؤْمِنٰتِ فَمِنْ مَّا مَلَكَتْ اَیْمَانُكُمْ مِّنْ فَتَیٰتِكُمُ الْمُؤْمِنٰتِ ؕ— وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِاِیْمَانِكُمْ ؕ— بَعْضُكُمْ مِّنْ بَعْضٍ ۚ— فَانْكِحُوْهُنَّ بِاِذْنِ اَهْلِهِنَّ وَاٰتُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ بِالْمَعْرُوْفِ مُحْصَنٰتٍ غَیْرَ مُسٰفِحٰتٍ وَّلَا مُتَّخِذٰتِ اَخْدَانٍ ۚ— فَاِذَاۤ اُحْصِنَّ فَاِنْ اَتَیْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَیْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَی الْمُحْصَنٰتِ مِنَ الْعَذَابِ ؕ— ذٰلِكَ لِمَنْ خَشِیَ الْعَنَتَ مِنْكُمْ ؕ— وَاَنْ تَصْبِرُوْا خَیْرٌ لَّكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
او که د کوم سړي توان نه وي چې له مؤمنې ازادي ښځې سره واده وکړي کولای شي چې له هغو مؤمنو وینځو سره واده وکړي چې تاسې یې مالکان شوي یاست الله پاک ته ستاسې ایمان ښه معلوم دی تاسې ټول یو خلک یاست، نو له دې کبله وینځې د هغوی د مالکانو په اجازه نکاح او د رواج په رڼا کې يې مهر ورکړئ د ځان ساتلو په تکل به وي نه به په څرګنده بد چلني کوي او نه به پټ یاران نیسي، نو کله چې وینځې مړوښه شي نو که بیا یې زنا وکړه نو پر هغوی د ازادو مړوښو ښځو نیمايې جزا ده له وینځو سره د نکاح کولو اجازه ستاسو هغو خلکوته ده چې له زنا څخه ډاریږي، او بیا هم که تاسې صبر وکړئ ډير غوره دی الله پاک بښونکی او مهربان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یُرِیْدُ اللّٰهُ لِیُبَیِّنَ لَكُمْ وَیَهْدِیَكُمْ سُنَنَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَیَتُوْبَ عَلَیْكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌ حَكِیْمٌ ۟
الله پاک غواړي چې تاسو ته د پخوانیو قومونو لارې روښانه او په لور یې ښوونه درته وکړي او توبه مو ومني الله پاک په هر څه پوه او د حکمت والا دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یُرِیْدُ اللّٰهُ اَنْ یُّخَفِّفَ عَنْكُمْ ۚ— وَخُلِقَ الْاِنْسَانُ ضَعِیْفًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَاْكُلُوْۤا اَمْوَالَكُمْ بَیْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ اِلَّاۤ اَنْ تَكُوْنَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِّنْكُمْ ۫— وَلَا تَقْتُلُوْۤا اَنْفُسَكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُمْ رَحِیْمًا ۟
ای مؤمنانو! مالونه مو په خپلو مینځونو کې په ناروا مه خورئ مګر هغه چې د طرفینو د خوښې په رڼا کې د راکړی او ورکړی له لارې وي او ځانونه مو مه وژنئ بې شکه الله پاک پر تاسې ډير مهربان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللّٰهُ بِهٖ بَعْضَكُمْ عَلٰی بَعْضٍ ؕ— لِلرِّجَالِ نَصِیْبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوْا ؕ— وَلِلنِّسَآءِ نَصِیْبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ ؕ— وَسْـَٔلُوا اللّٰهَ مِنْ فَضْلِهٖ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمًا ۟
او د هغه څه د لاس ته راوړلو هیله مه کوئ چې الله پاک پرې ستاسې ځینې خلک پر ځینو نورو زیات کړي دي ـ د سړیو لپاره د خپلو کړنو برخه ده او د ښځو لپاره د خپلو کړنو برخه له الله نه د هغه مهرباني وغواړئ بې له شکه له الله پاک پر هر شي ښه پوه دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِیَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدٰنِ وَالْاَقْرَبُوْنَ ؕ— وَالَّذِیْنَ عَقَدَتْ اَیْمَانُكُمْ فَاٰتُوْهُمْ نَصِیْبَهُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ شَهِیْدًا ۟۠
مونږ د هر هغه مال لپاره چې مور، پلار او خپلوان یې پریږدي وارثان او حقداران ټاکلي دي(۴) او د هغو خلکو برخه هم ورکړئ چې تاسې ورسره تړون لرئ بې شکه الله پاک پر هر شي ښه څارونکی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَلرِّجَالُ قَوّٰمُوْنَ عَلَی النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللّٰهُ بَعْضَهُمْ عَلٰی بَعْضٍ وَّبِمَاۤ اَنْفَقُوْا مِنْ اَمْوَالِهِمْ ؕ— فَالصّٰلِحٰتُ قٰنِتٰتٌ حٰفِظٰتٌ لِّلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللّٰهُ ؕ— وَالّٰتِیْ تَخَافُوْنَ نُشُوْزَهُنَّ فَعِظُوْهُنَّ وَاهْجُرُوْهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوْهُنَّ ۚ— فَاِنْ اَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوْا عَلَیْهِنَّ سَبِیْلًا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِیًّا كَبِیْرًا ۟
سړي پر ښځو واکمن دي ځکه چې الله پاک ځینې انسانان په ځینو نورو غوره کړي دي او ځکه چې سړي خپل مالونه مصرفوي نو نیکې ښځې منوونکي وي، د میړه په غیاب کې د هغه د مال او عزت ساتونکي وي ځکه چې الله پاک هغوی ساتلي دي[۵] او هغو ښځو ته نصیحت وکړئ چې د سر غړونې اندیښنه یي در سره وه( که روغې نه شوی) په څملاست ځای کې یي یوازې پریږدئ او ویې وهئ[۶] نو که ستاسې مننه یې وکړه نو د هغوی د ربړولو لپاره بانې مه لټوئ بې شکه چې الله پاک ډير پورته او لوی دی.
[۵] الله پاک د ښځو ساتنه د میړونو دنده ګرځولې ده( کابلی تفسیر)
[۶] نصیحت، یوازې پرې ښوول او وهل باید مرحله په مرحله وي( ابن جریر الطبري).
[۶] نصیحت، یوازې پرې ښوول او وهل باید مرحله په مرحله وي( ابن جریر الطبري).
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَیْنِهِمَا فَابْعَثُوْا حَكَمًا مِّنْ اَهْلِهٖ وَحَكَمًا مِّنْ اَهْلِهَا ۚ— اِنْ یُّرِیْدَاۤ اِصْلَاحًا یُّوَفِّقِ اللّٰهُ بَیْنَهُمَا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِیْمًا خَبِیْرًا ۟
او که تاسې د میړه او ښځې له مخالفت او جلا والې څخه ډاریدئ نو د میړه د کورنۍ یو غړی او هم دښځې د کورنۍ یو غړی د منځګړي په توګه وټاکئ نو که میړه او ښځه یا منځګړی د روغې غوښتونکي وي الله پاک به د هغوی په مینځ کې روغه او موافقه راولي، بې شکه الله پاک ښه پوه او په هر څه خبر دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاعْبُدُوا اللّٰهَ وَلَا تُشْرِكُوْا بِهٖ شَیْـًٔا وَّبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا وَّبِذِی الْقُرْبٰی وَالْیَتٰمٰی وَالْمَسٰكِیْنِ وَالْجَارِ ذِی الْقُرْبٰی وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْۢبِ وَابْنِ السَّبِیْلِ ۙ— وَمَا مَلَكَتْ اَیْمَانُكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُوْرَا ۟ۙ
د الله عبادت وکړئ او هیڅ شی ورسره مه شریکوئ له مور او پلار سره نیکي وکړئ او هم له خپلوانو، یتیمانو، مسکینانو، خپلوانو ګاونډیانو، پردیو ګاونډیانو، د څنګ له ملګري، مسافر، او غلامانو سره بې شکه الله پاک هغه څوک نه خوښوي چې لویې کوي او پر ځان ویاړي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
١لَّذِیْنَ یَبْخَلُوْنَ وَیَاْمُرُوْنَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَیَكْتُمُوْنَ مَاۤ اٰتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهٖ ؕ— وَاَعْتَدْنَا لِلْكٰفِرِیْنَ عَذَابًا مُّهِیْنًا ۟ۚ
او هغه کسان هم نه خوښوي چې په خپله بخیلي کوي او نورو ته هم پرې امر کوي او هغه څه پټوي چې الله پاک له خپلې لورینې هغوی ته ورکړي دي او مونږ کافرانو ته سپکوونکی عذاب تیار کړی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَالَّذِیْنَ یُنْفِقُوْنَ اَمْوَالَهُمْ رِئَآءَ النَّاسِ وَلَا یُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ وَلَا بِالْیَوْمِ الْاٰخِرِ ؕ— وَمَنْ یَّكُنِ الشَّیْطٰنُ لَهٗ قَرِیْنًا فَسَآءَ قَرِیْنًا ۟
او هغه کسان هم نه خوښوي چې خپل مالونه د خلکو د ښودانې لپاره مصرفوي په الله او داخرت په ورخ ایمان نه لري او د چا چې شیطان ملګری شو نو هغه ډیر بد ملګری دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَاذَا عَلَیْهِمْ لَوْ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَالْیَوْمِ الْاٰخِرِ وَاَنْفَقُوْا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللّٰهُ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ بِهِمْ عَلِیْمًا ۟
دې خلکو به څه زیان کړی ؤ که په الله او د اخرت په ورځ یې ایمان راوړی او د الله ورکړی مال یې د هغه د ښوونې په رڼا کې مصرف کړی وای؟ او الله پر هغوی ښه پوه دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَكَیْفَ اِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ بِشَهِیْدٍ وَّجِئْنَا بِكَ عَلٰی هٰۤؤُلَآءِ شَهِیْدًا ۟ؕؔ
Tefsiret në gjuhën arabe:
یَوْمَىِٕذٍ یَّوَدُّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَعَصَوُا الرَّسُوْلَ لَوْ تُسَوّٰی بِهِمُ الْاَرْضُ ؕ— وَلَا یَكْتُمُوْنَ اللّٰهَ حَدِیْثًا ۟۠
په دی ورځ به کافران او له رسول څخه سر غړوونکي هیله وکړي چې کاش ځمکه پرې برابره شوی وای او له الله څخه به هیڅ خبره نه پټوي[۷].
[۷] په ډاګه به چیعې وهي چې کاش چې ځمکه پرې هواره شوې وای( ابن جریر الطبری)
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَقْرَبُوا الصَّلٰوةَ وَاَنْتُمْ سُكٰرٰی حَتّٰی تَعْلَمُوْا مَا تَقُوْلُوْنَ وَلَا جُنُبًا اِلَّا عَابِرِیْ سَبِیْلٍ حَتّٰی تَغْتَسِلُوْا ؕ— وَاِنْ كُنْتُمْ مَّرْضٰۤی اَوْ عَلٰی سَفَرٍ اَوْ جَآءَ اَحَدٌ مِّنْكُمْ مِّنَ الْغَآىِٕطِ اَوْ لٰمَسْتُمُ النِّسَآءَ فَلَمْ تَجِدُوْا مَآءً فَتَیَمَّمُوْا صَعِیْدًا طَیِّبًا فَامْسَحُوْا بِوُجُوْهِكُمْ وَاَیْدِیْكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُوْرًا ۟
ای مؤمنانو! په نشه کې لمانځه ته مه وړاندی کیږئ تر څو په هغه څه پوه شئ چې تاسې يې وایې او نه په جنابت کې تر څو چې غسل وکړئ خو که تاسې مسافر واست ( بې له غسله په تیمم هم لمونځ کولای شئ) او که تاسې ناروغه واست یا پر سفر او یا کوم یو له قضاء حاجت نه راشئ یا له ښځو سره جماع وکړئ او اوبه مو مینده نه کړې نو پاکې خاورې ته وړاندې شئ، مخونه او لاسونه مو پرې مسحه کړئ بې شکه چې الله پاک عفوه کوونکی او بښونکی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِاَعْدَآىِٕكُمْ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ وَلِیًّا ؗۗ— وَّكَفٰی بِاللّٰهِ نَصِیْرًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
مِنَ الَّذِیْنَ هَادُوْا یُحَرِّفُوْنَ الْكَلِمَ عَنْ مَّوَاضِعِهٖ وَیَقُوْلُوْنَ سَمِعْنَا وَعَصَیْنَا وَاسْمَعْ غَیْرَ مُسْمَعٍ وَّرَاعِنَا لَیًّا بِاَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِی الدِّیْنِ ؕ— وَلَوْ اَنَّهُمْ قَالُوْا سَمِعْنَا وَاَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانْظُرْنَا لَكَانَ خَیْرًا لَّهُمْ وَاَقْوَمَ ۙ— وَلٰكِنْ لَّعَنَهُمُ اللّٰهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا یُؤْمِنُوْنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟
د یهودیانو ځینې خلک خبرې له خپلې اصلي معنا څخه اړوي او وايې: مونږ واوریده خو منو یې نه او واوره ای نه اور ولی شویه او مونږ ته پاملرنه وکړه په دی خبره خپلې ژبې تاوه وي[۸] او په دین کې عیب لټوي که هغوی ویلي وای چې: مونږ خبره واوریده او مننه مو وکړه له مونږ نه یې واوره او راته وګوره نو دا ورته ډیره غوره او سمه ده خو الله پاک پرې د هغوی د کفر له کبله لعنت کړی دی نو ځکه پرته له لږو خلکو نور ایمان نه راوړي.
[۸] په دې الفاظو به یې داسې خوله کږه وله چې له ( غیر مسمع ) څخه به یې هدف وو چې ( ای کوڼه) او له ( راعنا) څخه به یې( راعینا) جوړاوو چې معنا یې ده ای زمونږ شپونکیه یا ای زمونږ ناپوهه( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ اٰمِنُوْا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَكُمْ مِّنْ قَبْلِ اَنْ نَّطْمِسَ وُجُوْهًا فَنَرُدَّهَا عَلٰۤی اَدْبَارِهَاۤ اَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّاۤ اَصْحٰبَ السَّبْتِ ؕ— وَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ مَفْعُوْلًا ۟
ای اهل کتابو! په هغه څه چې مونږ نازل کړي او له تاسې سره موجود کتاب رښتینی ګڼي له هغه وړاندې ایمان راوړئ چې مونږ ډیر مخونه اوار او مخ په څټ يې وګرځوو، یا یې داسې ورټو لکه دشنبې د ورځې خاوندان مو رټلي وؤ- د الله هر حکم کړل شوی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ اللّٰهَ لَا یَغْفِرُ اَنْ یُّشْرَكَ بِهٖ وَیَغْفِرُ مَا دُوْنَ ذٰلِكَ لِمَنْ یَّشَآءُ ۚ— وَمَنْ یُّشْرِكْ بِاللّٰهِ فَقَدِ افْتَرٰۤی اِثْمًا عَظِیْمًا ۟
بې شکه الله پاک یوازې شرک نه بښي او له دی پرته چا ته یې چې خوښه شي هر څه بښي، او څوک چې له الله سره شریک ونیسي نو په ریښتیا چې ډیر ستره ګناه یې له ځانه جوړه کړه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ یُزَكُّوْنَ اَنْفُسَهُمْ ؕ— بَلِ اللّٰهُ یُزَكِّیْ مَنْ یَّشَآءُ وَلَا یُظْلَمُوْنَ فَتِیْلًا ۟
ایا تا هغه کسان ندي لیدلي چې خپل ځانونه پاک او سپیڅلي بولي؟ بلکې الله په خپله خوښه ځينې خلک پاکوي، او پر هغوی به د یو نرې تار په اندازه هم تیری ونه کړای شي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اُنْظُرْ كَیْفَ یَفْتَرُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ ؕ— وَكَفٰی بِهٖۤ اِثْمًا مُّبِیْنًا ۟۠
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ اُوْتُوْا نَصِیْبًا مِّنَ الْكِتٰبِ یُؤْمِنُوْنَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوْتِ وَیَقُوْلُوْنَ لِلَّذِیْنَ كَفَرُوْا هٰۤؤُلَآءِ اَهْدٰی مِنَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا سَبِیْلًا ۟
ایا تا هغو کسانو ته ندي کتلي چې د کتاب څه برخه ورکړای شوې وه، په بوت او طاغوت ایمان راوړي او د کافراو په هکله وايې چې له مومنانو څخه يي لاره ډیره روغه او سمه ده.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَمْ لَهُمْ نَصِیْبٌ مِّنَ الْمُلْكِ فَاِذًا لَّا یُؤْتُوْنَ النَّاسَ نَقِیْرًا ۟ۙ
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَمْ یَحْسُدُوْنَ النَّاسَ عَلٰی مَاۤ اٰتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهٖ ۚ— فَقَدْ اٰتَیْنَاۤ اٰلَ اِبْرٰهِیْمَ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ وَاٰتَیْنٰهُمْ مُّلْكًا عَظِیْمًا ۟
بلکې هغوی له مسلمانانو سره د هغې مهربانۍ له کبله کینه او حسد کوي چې الله پاک له مسلمانانو سره کړې ده نو په تحقیق مونږ د ابراهیم کورنۍ ته کتاب او حکمت ورکړی ؤ او هم مې هغوی ته لویه پاچایې ور په برخه کړې وه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَمِنْهُمْ مَّنْ اٰمَنَ بِهٖ وَمِنْهُمْ مَّنْ صَدَّ عَنْهُ ؕ— وَكَفٰی بِجَهَنَّمَ سَعِیْرًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِاٰیٰتِنَا سَوْفَ نُصْلِیْهِمْ نَارًا ؕ— كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُوْدُهُمْ بَدَّلْنٰهُمْ جُلُوْدًا غَیْرَهَا لِیَذُوْقُوا الْعَذَابَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَزِیْزًا حَكِیْمًا ۟
بې شکه هغه کسان چې زمونږپه ایتونو کافر شوي ډیر ژر به اور ته ننه باسو، کله هم چې د هغوی پوستکي وسوځي نو مونږ به یې پوستکي ور بدل کړو، تر څو عذاب وڅکي بې شکه چې الله پاک زوره ور او د حکمت څښتن دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اَبَدًا ؕ— لَهُمْ فِیْهَاۤ اَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ ؗ— وَّنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِیْلًا ۟
او مونږ به هغه کسان چې ایمان يې راوړی او نیکې کړنې يې کړي دي ډير ژر داسې جنتونو ته داخل کړو چې لاندې به ترې ویالې بهیږي تل تر تله به پکې وي او هم به یې جنت کې پاکې کړی شوی ښځې په برخه او په ګټو او پخو سیورو کې به يې ور ننه باسو.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ اللّٰهَ یَاْمُرُكُمْ اَنْ تُؤَدُّوا الْاَمٰنٰتِ اِلٰۤی اَهْلِهَا ۙ— وَاِذَا حَكَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ اَنْ تَحْكُمُوْا بِالْعَدْلِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ نِعِمَّا یَعِظُكُمْ بِهٖ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ سَمِیْعًا بَصِیْرًا ۟
الله پاک تاسې ته امر کوي چې امانتونه خپلو خاوندانو ته وسپارئ او چې کله مو د خلکو په مینخ کې پریکړه او حکم کاو نو باید په عدل او انصاف سره یي وکړئ بې شکه الله پاک تاسې ته ډير ښه نصیحت کوي او الله پاک ښه اوریدونکی او ښه لیدونکی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اَطِیْعُوا اللّٰهَ وَاَطِیْعُوا الرَّسُوْلَ وَاُولِی الْاَمْرِ مِنْكُمْ ۚ— فَاِنْ تَنَازَعْتُمْ فِیْ شَیْءٍ فَرُدُّوْهُ اِلَی اللّٰهِ وَالرَّسُوْلِ اِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ وَالْیَوْمِ الْاٰخِرِ ؕ— ذٰلِكَ خَیْرٌ وَّاَحْسَنُ تَاْوِیْلًا ۟۠
ای مؤمنانو! د الله، رسول، او ستاسې د هغو کسانو مننه وکړئ چې د امر او حکم خاوندان دي نو که په کوم څیز کې مو اختلاف او شخړه راغله نو الله او رسول ته يې وسپارئ که تاسې په الله او د اخرت ایمان راوړونکي یاست دا کار غوره او پایې ډیره ښه ده.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ یَزْعُمُوْنَ اَنَّهُمْ اٰمَنُوْا بِمَاۤ اُنْزِلَ اِلَیْكَ وَمَاۤ اُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ یُرِیْدُوْنَ اَنْ یَّتَحَاكَمُوْۤا اِلَی الطَّاغُوْتِ وَقَدْ اُمِرُوْۤا اَنْ یَّكْفُرُوْا بِهٖ ؕ— وَیُرِیْدُ الشَّیْطٰنُ اَنْ یُّضِلَّهُمْ ضَلٰلًا بَعِیْدًا ۟
ایا تا هغو کسانو ته نه دي کتلي چې ګمان کوي چې په هغه څه یې ایمان راوړی دی چې تا ته نازل شوي او پر هغو هم چې له تا څخه وړاندې نازل شوي دي، هغو غواړي چې د پریکړې لپاره طاغوت څخه منکر شي او شیطان غواړي چې خورا ډیر زیات لار ورکي یې کړي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَكَیْفَ اِذَاۤ اَصَابَتْهُمْ مُّصِیْبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ اَیْدِیْهِمْ ثُمَّ جَآءُوْكَ یَحْلِفُوْنَ ۖۗ— بِاللّٰهِ اِنْ اَرَدْنَاۤ اِلَّاۤ اِحْسَانًا وَّتَوْفِیْقًا ۟
نو څرنګه به وي کله چې هغوی ته د خپلو کړو له کبله کوم غم او درد ورسږي بیا تاته له قسمونو سره راځې چې زمونږ اراده پرته له ښیګڼې او جوړښت څخه بل څه نه وه؟
Tefsiret në gjuhën arabe:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ یَعْلَمُ اللّٰهُ مَا فِیْ قُلُوْبِهِمْ ۗ— فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُلْ لَّهُمْ فِیْۤ اَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِیْغًا ۟
الله پاک ته د دوی د زړونو ټول څیزونه ښه معلوم دي نو ته ترې مخ واړه وه نصیحت ورته وکړه او د هغوی د نفسونو د اصلاح لپاره ورته اغیزناکه خبرې وکړه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَاۤ اَرْسَلْنَا مِنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا لِیُطَاعَ بِاِذْنِ اللّٰهِ ؕ— وَلَوْ اَنَّهُمْ اِذْ ظَّلَمُوْۤا اَنْفُسَهُمْ جَآءُوْكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّٰهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُوْلُ لَوَجَدُوا اللّٰهَ تَوَّابًا رَّحِیْمًا ۟
مونږ هیڅ رسول نه دی استولې مګر ددې لپاره چې د الله په حکم یې مننه وشي او که هغوی هغه وخت چې پر ځانو يې ظلم او تیری کړی و تا ته راغلي وای له الله نه یې بښنه غوښتې او رسول هم ورته بښنه غوښتې وای نو خامخا به یې الله پاک ښه توبه منونکی او مهربان میندلای وای.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا یُؤْمِنُوْنَ حَتّٰی یُحَكِّمُوْكَ فِیْمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لَا یَجِدُوْا فِیْۤ اَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَیُسَلِّمُوْا تَسْلِیْمًا ۟
نو نه: قسم ستا په رب چې دوی به مؤمنان نه شي تر هغو چې د خپلو داخلي شخړو د پریکړو لپاره تا حکم نه کړي او بیا ستا د پریکړو په وړاندې په خپلو زړونو کې هیڅ ډول تنګوالی او خفګان پیدا نه کړي، او په بشپړ ډول ځانونه وسپاري.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَوْ اَنَّا كَتَبْنَا عَلَیْهِمْ اَنِ اقْتُلُوْۤا اَنْفُسَكُمْ اَوِ اخْرُجُوْا مِنْ دِیَارِكُمْ مَّا فَعَلُوْهُ اِلَّا قَلِیْلٌ مِّنْهُمْ ؕ— وَلَوْ اَنَّهُمْ فَعَلُوْا مَا یُوْعَظُوْنَ بِهٖ لَكَانَ خَیْرًا لَّهُمْ وَاَشَدَّ تَثْبِیْتًا ۟ۙ
که مونږ پر هغوی ټاکلي وای چې ځانونه مو ووژنئ یا له خپلو کورونو څخه ووځئ نو پرته له لږو خلکو څخه به هیچا هم دا کار نه وای کړی خو که هغوی هغه څه پر ځای کړي وای چې: نصیحت ورته کیږي نو دا ورته ډیر غوره او زیاته پخه وه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّاِذًا لَّاٰتَیْنٰهُمْ مِّنْ لَّدُنَّاۤ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟ۙ
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّلَهَدَیْنٰهُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِیْمًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ یُّطِعِ اللّٰهَ وَالرَّسُوْلَ فَاُولٰٓىِٕكَ مَعَ الَّذِیْنَ اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ مِّنَ النَّبِیّٖنَ وَالصِّدِّیْقِیْنَ وَالشُّهَدَآءِ وَالصّٰلِحِیْنَ ۚ— وَحَسُنَ اُولٰٓىِٕكَ رَفِیْقًا ۟ؕ
او هغه څوک چې د الله او د رسول مننه وکړي نو له هغو کسانو سره به وي چې الله پرې لورینه کړې ده چې عبارت دي له پیغمبرانو، صدیقانو، شهیدانو او نیکو کارانو څخه او دوی خورا ډیر ښه ملګري دي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
ذٰلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللّٰهِ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ عَلِیْمًا ۟۠
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا خُذُوْا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوْا ثُبَاتٍ اَوِ انْفِرُوْا جَمِیْعًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَّیُبَطِّئَنَّ ۚ— فَاِنْ اَصَابَتْكُمْ مُّصِیْبَةٌ قَالَ قَدْ اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَیَّ اِذْ لَمْ اَكُنْ مَّعَهُمْ شَهِیْدًا ۟
او بې شکه چې ستاسې ځینې خلک جهاد ته په تګ کې وروسته والی کوي ـ که تاسې ته کوم غم او مصیبت ورسیږي نو وایې چې الله پر ما لورینه وکړه چې زه ورسره تللی نه وم.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَىِٕنْ اَصَابَكُمْ فَضْلٌ مِّنَ اللّٰهِ لَیَقُوْلَنَّ كَاَنْ لَّمْ تَكُنْ بَیْنَكُمْ وَبَیْنَهٗ مَوَدَّةٌ یّٰلَیْتَنِیْ كُنْتُ مَعَهُمْ فَاَفُوْزَ فَوْزًا عَظِیْمًا ۟
او که تاسې ته د الله کومه لورینه او مهرباني ورسیږي نو پداسې ژبه چې ګواکې ستاسې او د هغوی ترمنیځ دوستي نشته وایې کاشکې چې زه هم ورسره وای ستره ګټه به مې تر لاسه کړې وای.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَلْیُقَاتِلْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ الَّذِیْنَ یَشْرُوْنَ الْحَیٰوةَ الدُّنْیَا بِالْاٰخِرَةِ ؕ— وَمَنْ یُّقَاتِلْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ فَیُقْتَلْ اَوْ یَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِیْهِ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟
نو د الله په لار کې دې هغه کسان جهاد وکړي چې د دنیا ژوند په اخرت خرڅوي، او څوک چې د الله په لار کې جهاد وکړې شهید شي یا بریا من نو مونږ به ډیرژر هغه ته لوی اجر ورکړو.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُوْنَ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ وَالْمُسْتَضْعَفِیْنَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَآءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِیْنَ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَاۤ اَخْرِجْنَا مِنْ هٰذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ اَهْلُهَا ۚ— وَاجْعَلْ لَّنَا مِنْ لَّدُنْكَ وَلِیًّا ۙۚ— وَّاجْعَلْ لَّنَا مِنْ لَّدُنْكَ نَصِیْرًا ۟ؕ
او پر تاسو څه شوي دي چې د الله په لار او ناتوانو کړو شوو سړیو، ښځو او کوچنیانو د خلاصولو لپاره جهد نه کوئ؟ هغوی چې وایې ای زمونږ ربه! مونږ له دې کلي څخه وباسه چې اوسیدونکي یې ظالمان او تیري کوونکي دي او ستا له لورې راته یو پالونکی او کومک کوونکی وګرځوه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا یُقَاتِلُوْنَ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ۚ— وَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا یُقَاتِلُوْنَ فِیْ سَبِیْلِ الطَّاغُوْتِ فَقَاتِلُوْۤا اَوْلِیَآءَ الشَّیْطٰنِ ۚ— اِنَّ كَیْدَ الشَّیْطٰنِ كَانَ ضَعِیْفًا ۟۠
مومنان د الله په لار کې جنګ کوي او کافران د شیطان او طاغوت په لار کې نو د شیطان له دوستانو سره جنګ وکړئ بیشکه چې د شیطان مکر او دوکه خورا سسته او ناتوانه ده.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ قِیْلَ لَهُمْ كُفُّوْۤا اَیْدِیَكُمْ وَاَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَ ۚ— فَلَمَّا كُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقِتَالُ اِذَا فَرِیْقٌ مِّنْهُمْ یَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْیَةِ اللّٰهِ اَوْ اَشَدَّ خَشْیَةً ۚ— وَقَالُوْا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَیْنَا الْقِتَالَ ۚ— لَوْلَاۤ اَخَّرْتَنَاۤ اِلٰۤی اَجَلٍ قَرِیْبٍ ؕ— قُلْ مَتَاعُ الدُّنْیَا قَلِیْلٌ ۚ— وَالْاٰخِرَةُ خَیْرٌ لِّمَنِ اتَّقٰی ۫— وَلَا تُظْلَمُوْنَ فَتِیْلًا ۟
ایا تا هغو کسانو ته ندي لیدلي؟ چي دوی ته وویل شول چې لاسونه مو ونیسئ لمونځ وکړئ او زکات ورکړئ نو کله چې جنګ پرې فرض کړای شو له دوی نه یوه ډله له خلکو څخه هومره ډاریدله لکه څنګه چې له الله څخه ډار پکار دی بلکې له هغه ډار څخه هم زیات ډار او ویلي یې ای زمونږ ربه ولې دې پرمونږ جنګ فرض کړ؟ ولي دی مونږ ته لږ وخت نور رانکړ؟ ووایه چې د دنیا ګټه ډیره لږه ده او د اخرت ژوند د پرهیزګارانو لپاره ډیر غوره دی، او پر تاسې به د یو نري تار په اندازه هم تیر ونشي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَیْنَمَا تَكُوْنُوْا یُدْرِكْكُّمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِیْ بُرُوْجٍ مُّشَیَّدَةٍ ؕ— وَاِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ یَّقُوْلُوْا هٰذِهٖ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۚ— وَاِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ یَّقُوْلُوْا هٰذِهٖ مِنْ عِنْدِكَ ؕ— قُلْ كُلٌّ مِّنْ عِنْدِ اللّٰهِ ؕ— فَمَالِ هٰۤؤُلَآءِ الْقَوْمِ لَا یَكَادُوْنَ یَفْقَهُوْنَ حَدِیْثًا ۟
هر چیرې چې واست مرګ به مو نیسي که څه هم تاسې په کلکو کلاګانو کې واست او که هغوی ته خوښي ورسیږي نو وايې چې دا د الله له لورې ده او که مصیبت ورسیږي نو وایې چې دا ستا له لاسه ورته ووایه چې هر څه د الله له لورې دي، نو ولې دا خلک په خبره نه پوهیږي؟
Tefsiret në gjuhën arabe:
مَاۤ اَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ ؗ— وَمَاۤ اَصَابَكَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَّفْسِكَ ؕ— وَاَرْسَلْنٰكَ لِلنَّاسِ رَسُوْلًا ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ شَهِیْدًا ۟
هغه خوښي چې تاسې ته رسیدلې ده د الله له لورې ده او کوم غم چې تاسې ته رسیدلی دی نو هغه ستاسې له خوا دی[۹] مونږ، ته ټولو خلکو ته استازی لیږلی یې ـ او الله د شاهد په توګه بس دی.
[۹] عوامل یې تاسي په خپله برابر کړي دي( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَیَقُوْلُوْنَ طَاعَةٌ ؗ— فَاِذَا بَرَزُوْا مِنْ عِنْدِكَ بَیَّتَ طَآىِٕفَةٌ مِّنْهُمْ غَیْرَ الَّذِیْ تَقُوْلُ ؕ— وَاللّٰهُ یَكْتُبُ مَا یُبَیِّتُوْنَ ۚ— فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَی اللّٰهِ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ وَكِیْلًا ۟
هغوی وایي چې مننه کوو خو کله چې له تا ولاړ شي نو یوه ډله یې د شپې له لورې پرته له هغې خبرې چې تا ته یي وایې نورې خبرې جوړوي ـ الله اک د هغوی شپېجوړې شوې خبرې لیکي ( نو مخ ترې واړه وه او یوازې په الله توکل وکړه یوازې الله کار جوړوونکی بس دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِذَا جَآءَهُمْ اَمْرٌ مِّنَ الْاَمْنِ اَوِ الْخَوْفِ اَذَاعُوْا بِهٖ ؕ— وَلَوْ رَدُّوْهُ اِلَی الرَّسُوْلِ وَاِلٰۤی اُولِی الْاَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِیْنَ یَسْتَنْۢبِطُوْنَهٗ مِنْهُمْ ؕ— وَلَوْلَا فَضْلُ اللّٰهِ عَلَیْكُمْ وَرَحْمَتُهٗ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّیْطٰنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟
او کله چي هغوی ته د ډاډ یا ډار کومه خبره راشي نو هغوی یې مشهور وي که هغه خبره یې رسول یا خپلو مشرانو ته رسولې وای نو هغو کسانو ته به معلومه شوې وه چې په دوی کې د خبرې بیخ ته رسیدای شي او که پر تاسې د الله فضل او رحمت نه وای نو پرته له لږو خلکو نورو ټولو به د شیطان مننه کړې وای.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَقَاتِلْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ۚ— لَا تُكَلَّفُ اِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِیْنَ ۚ— عَسَی اللّٰهُ اَنْ یَّكُفَّ بَاْسَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ؕ— وَاللّٰهُ اَشَدُّ بَاْسًا وَّاَشَدُّ تَنْكِیْلًا ۟
د الله په لار کې وجنګیږه، ته نه یې ککلف شوی مګر یوازې د حق د ځان خپل کې او مسلمانان د جنګ په لور وهڅوه کیدای شي چې الله پاک د کافرانو جنګ بند کړي د الله پاک زور تر تولو زیات او الله پاک سخت سزا ورکوونکی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
مَنْ یَّشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً یَّكُنْ لَّهٗ نَصِیْبٌ مِّنْهَا ۚ— وَمَنْ یَّشْفَعْ شَفَاعَةً سَیِّئَةً یَّكُنْ لَّهٗ كِفْلٌ مِّنْهَا ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ مُّقِیْتًا ۟
څوک چې نیک سپارښت وکړي نو برخه به یې پکې وي، او څوک چې بد سپارښت وکړي برخه به یې پکې وي او الله پاک په هر څه توانا دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِذَا حُیِّیْتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوْا بِاَحْسَنَ مِنْهَاۤ اَوْ رُدُّوْهَا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ حَسِیْبًا ۟
او کله چې تاسې ته دعا وکړای شي[۱۰] نو تاسې له هغې ښه یا یې انډول دعا وکړئ بې شکه الله د هر څه حسا کوونکی دی.
[۱۰] سلام درباندې واچول شي( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
اَللّٰهُ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ؕ— لَیَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ لَا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— وَمَنْ اَصْدَقُ مِنَ اللّٰهِ حَدِیْثًا ۟۠
الله هغه ذات دی چې پرته له هغه بل معبود نشته او تاسې به د قیامت ورځې ته چې بې له شکه راتلونکې ده خامخا را ټول کړي او څوک دی له الله څخه په خبرو کې ډیر ریښتینی؟.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَمَا لَكُمْ فِی الْمُنٰفِقِیْنَ فِئَتَیْنِ وَاللّٰهُ اَرْكَسَهُمْ بِمَا كَسَبُوْا ؕ— اَتُرِیْدُوْنَ اَنْ تَهْدُوْا مَنْ اَضَلَّ اللّٰهُ ؕ— وَمَنْ یُّضْلِلِ اللّٰهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهٗ سَبِیْلًا ۟
ای مؤمنانو! تاسې ولې د منافقانو په هکله دوه ډلې شوئ؟ په داسې حال کې چې الله پاک هغوی د خپلو کړنو له کبله بیرته کفر ته ګرځولي، ایا تاسې هڅه کوئ چې هغه چا ته لار وښايې چې الله پاک بې لارې کړی دی او چې الله پاک څوک بې لارې کړ نو ته هیڅکله ورته لار نشي میندلی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَدُّوْا لَوْ تَكْفُرُوْنَ كَمَا كَفَرُوْا فَتَكُوْنُوْنَ سَوَآءً فَلَا تَتَّخِذُوْا مِنْهُمْ اَوْلِیَآءَ حَتّٰی یُهَاجِرُوْا فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ؕ— فَاِنْ تَوَلَّوْا فَخُذُوْهُمْ وَاقْتُلُوْهُمْ حَیْثُ وَجَدْتُّمُوْهُمْ ۪— وَلَا تَتَّخِذُوْا مِنْهُمْ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟ۙ
هغوی خوښوي چې تاسې هم د هغوی په شان کافران او سره یو شان شئ نو تاسې باید له هغوی نه تر څو یې چې د الله په لار کې هجرت نه وي کړی هیڅوک خپل ملګری ونه نیسئ نو که د الله له لارې وګرځیدل نو هر چیرې مو چې لاس پرې بر شو ویې نیسئ او ویې وژنئ او هیڅوک یې خپل ملګری او ملاتړ ونه ګڼئ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِلَّا الَّذِیْنَ یَصِلُوْنَ اِلٰی قَوْمٍ بَیْنَكُمْ وَبَیْنَهُمْ مِّیْثَاقٌ اَوْ جَآءُوْكُمْ حَصِرَتْ صُدُوْرُهُمْ اَنْ یُّقَاتِلُوْكُمْ اَوْ یُقَاتِلُوْا قَوْمَهُمْ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَیْكُمْ فَلَقٰتَلُوْكُمْ ۚ— فَاِنِ اعْتَزَلُوْكُمْ فَلَمْ یُقَاتِلُوْكُمْ وَاَلْقَوْا اِلَیْكُمُ السَّلَمَ ۙ— فَمَا جَعَلَ اللّٰهُ لَكُمْ عَلَیْهِمْ سَبِیْلًا ۟
مګر هغه مه وژنئ چې ستاسې د هم پیمانه قوم سره یو ځای شي او یا تاسې ته په داسې حال کې راشي چې زړونه يې له دې څخه پورته وي چې ستاسې یا د خپل قوم په ملاتړ جنګ وکړي که الله پاک غوښتي وای خامخا به یې پر تاسې مسلط کړي او له تاسې سره به یې جنګ کړی وای نو که هغوی له تاسې څخه څنګ وکړ او جنګ یي در سره ونه کړ او د روغې وړاندیز یې درته وکړ نو الله پا ک تاسو ته پر هغوی کومه لار نده درکړې.
Tefsiret në gjuhën arabe:
سَتَجِدُوْنَ اٰخَرِیْنَ یُرِیْدُوْنَ اَنْ یَّاْمَنُوْكُمْ وَیَاْمَنُوْا قَوْمَهُمْ ؕ— كُلَّ مَا رُدُّوْۤا اِلَی الْفِتْنَةِ اُرْكِسُوْا فِیْهَا ۚ— فَاِنْ لَّمْ یَعْتَزِلُوْكُمْ وَیُلْقُوْۤا اِلَیْكُمُ السَّلَمَ وَیَكُفُّوْۤا اَیْدِیَهُمْ فَخُذُوْهُمْ وَاقْتُلُوْهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوْهُمْ ؕ— وَاُولٰٓىِٕكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَیْهِمْ سُلْطٰنًا مُّبِیْنًا ۟۠
ډير ژر به داسې خلک هم ومومئ چې په ښکاره خو له تاسې او هم له خپل قوم سره په روغه ژوند کول غواړي، خو چې کله په کومه فتنه کې غورځول شوي نو په (اخلاص) یې پکې منډې را منډې وهلي نو که له تاسې يې څنګ نه وي کړی او د روغې وړاندیز یې نه وي کړی او نه یې له تاسې خپل لاسونه بند کړي وي نو هر چیرې مو چې لاس پرې بر شو ویي نیسئ او ویې وژنۍ پر دغو خلکو مونږ تاسې ته د لاس پورته کولو ښکاره دلیل در کړی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ اَنْ یَّقْتُلَ مُؤْمِنًا اِلَّا خَطَأً ۚ— وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِیْرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَّدِیَةٌ مُّسَلَّمَةٌ اِلٰۤی اَهْلِهٖۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّصَّدَّقُوْا ؕ— فَاِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِیْرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ ؕ— وَاِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَیْنَكُمْ وَبَیْنَهُمْ مِّیْثَاقٌ فَدِیَةٌ مُّسَلَّمَةٌ اِلٰۤی اَهْلِهٖ وَتَحْرِیْرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ ۚ— فَمَنْ لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ ؗ— تَوْبَةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟
له مؤمن سره نه ښايې چې بل مؤمن ووژني مګر دا چې خطا ورڅخه وشي او هر څوک چې مسلمان په خطا سره و وژني نو د مؤمن غلام ازادول او ورثه وو ته یې د ټاکل شوي دیت ورکول پرې لازم دي مګر چې ورثه یې وبښې بیا پرې دیت نشته نو که وژل شوی ستاسې د دښمن قوم ( حربې کافرانو) غړی ؤ خو مسلمان ؤ نو باید چې قاتل یو مسلمان غلام ازاد کړي او که د یو داسې قوم غړی ؤ چې ستاسې او د هغوی په مینځ کې تړون او تعهد ؤ نو باید ټاکل شوی دیت یې کورنۍ ته ورکړ شي او هم مسلمان غلام ازاد کړای شي، نو که څوک غلام مینده نکړي نو دوه میاشتې به پرله پسې روژه نیسي تر څو د الله په وړاندې توبه ومنل شي او الله پاک پر هر څه پوه او دحکمت والا دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ یَّقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهٗ جَهَنَّمُ خَلِدًا فِیْهَا وَغَضِبَ اللّٰهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهٗ وَاَعَدَّ لَهٗ عَذَابًا عَظِیْمًا ۟
او هر څوک چې بل مؤمن په قصد سره ووژني جزا یې جهنم دی اوږد وخت به پکې وي، الله پرې غضب کړی او په لعنت یې اخته کړی او ډیر لوی عذاب یې ورته تیار کړی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِذَا ضَرَبْتُمْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ فَتَبَیَّنُوْا وَلَا تَقُوْلُوْا لِمَنْ اَلْقٰۤی اِلَیْكُمُ السَّلٰمَ لَسْتَ مُؤْمِنًا ۚ— تَبْتَغُوْنَ عَرَضَ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا ؗ— فَعِنْدَ اللّٰهِ مَغَانِمُ كَثِیْرَةٌ ؕ— كَذٰلِكَ كُنْتُمْ مِّنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللّٰهُ عَلَیْكُمْ فَتَبَیَّنُوْا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِیْرًا ۟
ای مؤمنانو! کله مو چې د الله په لار کې سفر کاو نو باید ښه پلټنه وکړئ او هر چا چې تاسې ته سلام وایه مه ورته وایې چې ته مومن نه یي، که تاسو د دنیا مال او ګټه غواړئ نو له الله سره غنیمتونه ډیر دي په همدې ډول تاسې هم واست الله پاک درباندې لورینه وکړه نو اوس باید ښه سپین والی وکړئ بې شکه چې الله پاک ستاسې له کړنو ښه خبر دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَا یَسْتَوِی الْقٰعِدُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ غَیْرُ اُولِی الضَّرَرِ وَالْمُجٰهِدُوْنَ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ ؕ— فَضَّلَ اللّٰهُ الْمُجٰهِدِیْنَ بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ عَلَی الْقٰعِدِیْنَ دَرَجَةً ؕ— وَكُلًّا وَّعَدَ اللّٰهُ الْحُسْنٰی ؕ— وَفَضَّلَ اللّٰهُ الْمُجٰهِدِیْنَ عَلَی الْقٰعِدِیْنَ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟ۙ
بې له عذره ناست مومنان له هغو مجاهدینو سره برابر نه دي چې د الله په لار کې په خپلو مالونو او ځانونو سره جهاد کوي، الله پاک هغه کسان چې په خپلو مالونو او ځانونو سره جهاد کوي پر هغو چې ناست دي په درجه کې لوړ کړي دي، الله پاک له ټولو سره دښې جزا وعده کړې ده او مجاهدین یې په ناستو خلکو په لوی اجر سره لوړ کړي دي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
دَرَجٰتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَّرَحْمَةً ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟۠
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الَّذِیْنَ تَوَفّٰىهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ ظَالِمِیْۤ اَنْفُسِهِمْ قَالُوْا فِیْمَ كُنْتُمْ ؕ— قَالُوْا كُنَّا مُسْتَضْعَفِیْنَ فِی الْاَرْضِ ؕ— قَالُوْۤا اَلَمْ تَكُنْ اَرْضُ اللّٰهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوْا فِیْهَا ؕ— فَاُولٰٓىِٕكَ مَاْوٰىهُمْ جَهَنَّمُ ؕ— وَسَآءَتْ مَصِیْرًا ۟ۙ
کله چې ملایکې له هغو کسانو څخه چې پر ځانونو یې ظلم کړی روح اخلي نو ورته به وایې چې تاسې په څه حال کې واست؟ هغوی به ووایې چې مونږ په ځمکه کې بې وسې کړی شوي وو ملایکې به ورته وایې: ایا د الله ځمکه پراخه نه وه چې هجرت مو پکې کړی وای؟ نو د همدې خلکو د ورتګ ځای جهنم دی او هغه د ورتګ خورا ډير بد ځای دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَاُولٰٓىِٕكَ عَسَی اللّٰهُ اَنْ یَّعْفُوَ عَنْهُمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَفُوًّا غَفُوْرًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ یُّهَاجِرْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ یَجِدْ فِی الْاَرْضِ مُرٰغَمًا كَثِیْرًا وَّسَعَةً ؕ— وَمَنْ یَّخْرُجْ مِنْ بَیْتِهٖ مُهَاجِرًا اِلَی اللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ ثُمَّ یُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ اَجْرُهٗ عَلَی اللّٰهِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟۠
او هرڅوک چې د الله په لار کې هجرت وکړي په ځمکه کې به د ارام ډیر ځایونه او په ژوند کې به پراخي مینده کړي، او هر څوک چې له خپل کور نه د الله او د هغه د رسول په لور هجرت کوونکی ووځي بیا یې مرګ راګیر کړي نو په یقین چې اجر یې پر الله ثابت شو، او الله پاک ډیر بښونکی او د ډیر رحم څښتن دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِذَا ضَرَبْتُمْ فِی الْاَرْضِ فَلَیْسَ عَلَیْكُمْ جُنَاحٌ اَنْ تَقْصُرُوْا مِنَ الصَّلٰوةِ ۖۗ— اِنْ خِفْتُمْ اَنْ یَّفْتِنَكُمُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ؕ— اِنَّ الْكٰفِرِیْنَ كَانُوْا لَكُمْ عَدُوًّا مُّبِیْنًا ۟
او کله چې تاسې په ځمکه کې سفر کاو نو هیڅ ګناه نشته چې لمونځ مو قصر کړئ ( په خاص ډول هله چې) تاسې ډاریدئ چې کافران به مو په کومه فتنه او ستونزه کې راګیر کړي بې له شکه چې کافران ستاسې ښکاره دښمنان دي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِذَا كُنْتَ فِیْهِمْ فَاَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلٰوةَ فَلْتَقُمْ طَآىِٕفَةٌ مِّنْهُمْ مَّعَكَ وَلْیَاْخُذُوْۤا اَسْلِحَتَهُمْ ۫— فَاِذَا سَجَدُوْا فَلْیَكُوْنُوْا مِنْ وَّرَآىِٕكُمْ ۪— وَلْتَاْتِ طَآىِٕفَةٌ اُخْرٰی لَمْ یُصَلُّوْا فَلْیُصَلُّوْا مَعَكَ وَلْیَاْخُذُوْا حِذْرَهُمْ وَاَسْلِحَتَهُمْ ۚ— وَدَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَوْ تَغْفُلُوْنَ عَنْ اَسْلِحَتِكُمْ وَاَمْتِعَتِكُمْ فَیَمِیْلُوْنَ عَلَیْكُمْ مَّیْلَةً وَّاحِدَةً ؕ— وَلَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ اِنْ كَانَ بِكُمْ اَذًی مِّنْ مَّطَرٍ اَوْ كُنْتُمْ مَّرْضٰۤی اَنْ تَضَعُوْۤا اَسْلِحَتَكُمْ ۚ— وَخُذُوْا حِذْرَكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ اَعَدَّ لِلْكٰفِرِیْنَ عَذَابًا مُّهِیْنًا ۟
او ای محمده! کله چې ته د دوی په مینځ کې وې او لمونځ دې ور کاو نو د هغوی یوه ډله له دې له تا سره ودریږي او خپله وسله دې ونیسي نو کله یې چې سجده وکړه(۱۱) نو باید وروسته ولاړ شی او بله ډله چې له تا سره یې لمونځ نه دی کړی راشي او له تاسره دې په لمانځه ودریږي، او باید دوی هم خپله وسله او تابیا ټینګه ونیسي کافران خوښوي چې کاشکې تاسې له خپلې وسلې او سامان څخه بې پروا او هغوی درباندې یو ناڅاپې یرغل کړی او پر تاسې کوم باک نشته چې وسله مو په ځمکه کیږدئ، ک د باران له کبله درته ستونزه مخ یا ناروغ واست خو هوښیارتیا او تابیا مو ونیسئ بې شکه الله پاک د کافرانو لپاره سپکوونکی عذاب تیار کړی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَاِذَا قَضَیْتُمُ الصَّلٰوةَ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ قِیٰمًا وَّقُعُوْدًا وَّعَلٰی جُنُوْبِكُمْ ۚ— فَاِذَا اطْمَاْنَنْتُمْ فَاَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ ۚ— اِنَّ الصَّلٰوةَ كَانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ كِتٰبًا مَّوْقُوْتًا ۟
او کله چې تاسې لمونځ وکړ نو الله پاک په ولاړه، ناسته او په اړخ یاد کړئ او کله چې ډاډمن شوئ نو لمونځ ودروئ بې شکه چې لمونځ پر مؤمنانو په ټاکلو وختونو کې فرض کړای شوی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَا تَهِنُوْا فِی ابْتِغَآءِ الْقَوْمِ ؕ— اِنْ تَكُوْنُوْا تَاْلَمُوْنَ فَاِنَّهُمْ یَاْلَمُوْنَ كَمَا تَاْلَمُوْنَ ۚ— وَتَرْجُوْنَ مِنَ اللّٰهِ مَا لَا یَرْجُوْنَ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟۠
او تاسې د کافر قوم په تعقیب کې سستي مه کوئ ـ که تاسې دردمن کیږئ نو هغوی هم ستاسې په شان دردمن کیږي خو تاسې له الله پاک څخه د هغه څه هیله لرئ چې هغوی یې نه لري او الله پاک ښه پوه او د حکمت والا دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّاۤ اَنْزَلْنَاۤ اِلَیْكَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَیْنَ النَّاسِ بِمَاۤ اَرٰىكَ اللّٰهُ ؕ— وَلَا تَكُنْ لِّلْخَآىِٕنِیْنَ خَصِیْمًا ۟ۙ
ای محمده! صلی الله علیه وسلم مونږ قران په حقه تاته نازل کړی دی ترڅو د خلکو په مینځ کې د الله د لارښوونو په رڼا کې پرړې او فیصلې وکړی او هیڅکله د خاینو خلکو لپاره جګړه کوونکی مه کیږه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّاسْتَغْفِرِ اللّٰهَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟ۚ
Tefsiret në gjuhën arabe:
یَّسْتَخْفُوْنَ مِنَ النَّاسِ وَلَا یَسْتَخْفُوْنَ مِنَ اللّٰهِ وَهُوَ مَعَهُمْ اِذْ یُبَیِّتُوْنَ مَا لَا یَرْضٰی مِنَ الْقَوْلِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ بِمَا یَعْمَلُوْنَ مُحِیْطًا ۟
دا خلک خپلې کړنې له خلکو څخه پټوي او له الله څخه يې نه پټو[۱۲] په داسې حال کې چې الله پاک هغه وخت هم له دوی سره دی چې د شپې په پټه د الله د خوښې په خلاف خبرې جوړوي، او الله پاک د دوی په ټولو کړنو پوره محیط دی.
[۱۲] له خلکو څخه شرمیږي او له الله څخه نه شرمیږي( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
هٰۤاَنْتُمْ هٰۤؤُلَآءِ جَدَلْتُمْ عَنْهُمْ فِی الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا ۫— فَمَنْ یُّجَادِلُ اللّٰهَ عَنْهُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ اَمْ مَّنْ یَّكُوْنُ عَلَیْهِمْ وَكِیْلًا ۟
واورئ اوس خو تاسو له دوی څخه دفاع وکړه څوک به د قیامت په ورځ له الله څخه د دوی دفاع کوي؟ او څوک به یې وي ساتونکی( او ژغورونکی؟).
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَوْلَا فَضْلُ اللّٰهِ عَلَیْكَ وَرَحْمَتُهٗ لَهَمَّتْ طَّآىِٕفَةٌ مِّنْهُمْ اَنْ یُّضِلُّوْكَ ؕ— وَمَا یُضِلُّوْنَ اِلَّاۤ اَنْفُسَهُمْ وَمَا یَضُرُّوْنَكَ مِنْ شَیْءٍ ؕ— وَاَنْزَلَ اللّٰهُ عَلَیْكَ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ ؕ— وَكَانَ فَضْلُ اللّٰهِ عَلَیْكَ عَظِیْمًا ۟
ای پیغمبره! که د الله پاک احسان او مهرباني پر تا نه وای نو د هغوی یوې ډلې قصد کړی ؤ چې تا تیر باسي هغوی بې له دی چې ځانونه تیر باسي بل هیڅ نه شي کولای او تاته هیڅ زیان نه شي رسولای ( ځکه چې الله پاک) پر تا کتاب او حکمت نازل کړی دی او هغه څه یې درښوولي دي چې پخوا پرې نه پوهیدې او پر تا د الله پاک ډير لوی احسان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَا خَیْرَ فِیْ كَثِیْرٍ مِّنْ نَّجْوٰىهُمْ اِلَّا مَنْ اَمَرَ بِصَدَقَةٍ اَوْ مَعْرُوْفٍ اَوْ اِصْلَاحٍ بَیْنَ النَّاسِ ؕ— وَمَنْ یَّفْعَلْ ذٰلِكَ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللّٰهِ فَسَوْفَ نُؤْتِیْهِ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟
د هغوی په ډیرو پټو خبرو کې هیڅ خیر نشته خو یوازې د هغه چا په پټو خبرو کې شته چې په خیرات، نیکۍ او د خلکو په مینځ کې په روغه راوستلو امر کوي او هرڅوک چې دا وړ کارونه د الله د خوښې د ترلاسه کولو لپاره وکړي نو مونږ به ډیر ژر لوی اجر ورکړو.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ یُّشَاقِقِ الرَّسُوْلَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدٰی وَیَتَّبِعْ غَیْرَ سَبِیْلِ الْمُؤْمِنِیْنَ نُوَلِّهٖ مَا تَوَلّٰی وَنُصْلِهٖ جَهَنَّمَ ؕ— وَسَآءَتْ مَصِیْرًا ۟۠
او هرڅوک چې د رسول مخالفت ته وروسته له هغه ملا وتړي چې لاره ورته ښکاره شي او د مسلمانانو له لارې پرته په بله لاره ولاړ شي نو مونږ به یې په همغه لور وګرځوو چې دی ورته ګرځیدلی او جهنم ته به یې ننه باسو، هغه د ورتګ ډیر بد ځای دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ اللّٰهَ لَا یَغْفِرُ اَنْ یُّشْرَكَ بِهٖ وَیَغْفِرُ مَا دُوْنَ ذٰلِكَ لِمَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَمَنْ یُّشْرِكْ بِاللّٰهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلٰلًا بَعِیْدًا ۟
الله پاک هر ګز دا نه بښې چې شریک ورسره ونیول شي او پرته له شرکه چاته یې چې خوښه شي هر څه بښي او څوک چې له الله سره شریک ونیسي نو په واقعیت کې یې ډیره زیاته لاره ورکه کړه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنْ یَّدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖۤ اِلَّاۤ اِنٰثًا ۚ— وَاِنْ یَّدْعُوْنَ اِلَّا شَیْطٰنًا مَّرِیْدًا ۟ۙ
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّلَاُضِلَّنَّهُمْ وَلَاُمَنِّیَنَّهُمْ وَلَاٰمُرَنَّهُمْ فَلَیُبَتِّكُنَّ اٰذَانَ الْاَنْعَامِ وَلَاٰمُرَنَّهُمْ فَلَیُغَیِّرُنَّ خَلْقَ اللّٰهِ ؕ— وَمَنْ یَّتَّخِذِ الشَّیْطٰنَ وَلِیًّا مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُّبِیْنًا ۟ؕ
او زه به یې هرو، مرو بې لارې کړم، زه به خامخا هغوی ته هیلې ورکړم او زه ه ورته امر وکړم نو هغوی به د څارویو غوږونه پرې کړي، او زه به ورته امر وکړم نو هغوی به د الله پیدایښت بدل کړي[۱۳] او هر څوک چې پرته له الله څخه خپل دوست او کار جوړوونکی ونیسي نو په رښتیا چې ډیر ښکاره تاوان یې وکړ.
[۱۳] الله پاک چې د کوم کار لپاره د یو څه پیدایښت کړی هغه بدل او بل کار ترې واخیستل شي لکه لواطت، زنا، سود او داسې نور غیرفطري کارونه( ابن جریر الطبري - کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
یَعِدُهُمْ وَیُمَنِّیْهِمْ ؕ— وَمَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطٰنُ اِلَّا غُرُوْرًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
اُولٰٓىِٕكَ مَاْوٰىهُمْ جَهَنَّمُ ؗ— وَلَا یَجِدُوْنَ عَنْهَا مَحِیْصًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اَبَدًا ؕ— وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّا ؕ— وَمَنْ اَصْدَقُ مِنَ اللّٰهِ قِیْلًا ۟
او هغو کسانو چې ایمان راوړی او نیک کارونه یې کړي ډير ژر به یې داسې جنتونو ته ننه باسم چې لاندې له ونو او ماڼیو څخه به یې ویالې بهیږي تل تر تله به پکې اوسیږي د الله وعده رښتینې ده او څوک دی چې له الله څخه په خبره کې ډير ریښتنی وي؟.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَیْسَ بِاَمَانِیِّكُمْ وَلَاۤ اَمَانِیِّ اَهْلِ الْكِتٰبِ ؕ— مَنْ یَّعْمَلْ سُوْٓءًا یُّجْزَ بِهٖ ۙ— وَلَا یَجِدْ لَهٗ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟
د ثواب او عذاب ورکړه ستاسو او د اهل کتابو تر هیلو پورې نه ده تړلې، بلکې هر څوک چې بدي وکړي بدله به یې ورکړای شي او له الله څخه پرته به هیڅ دوست او ملاتړی مینده نه شي کړای.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَنْ اَحْسَنُ دِیْنًا مِّمَّنْ اَسْلَمَ وَجْهَهٗ لِلّٰهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَّاتَّبَعَ مِلَّةَ اِبْرٰهِیْمَ حَنِیْفًا ؕ— وَاتَّخَذَ اللّٰهُ اِبْرٰهِیْمَ خَلِیْلًا ۟
له هغه کس څخه به د چا دین ښه وي چې خپل ځان په بشپړ ډول الله پاک ته سپاري، نیکو کاره او ابراهیمي ملت یې منلی وي؟ ابراهیم(علیه السلام) د حق په لار کې په روغه سټه ولاړ او الله پاک خپل دوست ګرځولی ؤ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَیَسْتَفْتُوْنَكَ فِی النِّسَآءِ ؕ— قُلِ اللّٰهُ یُفْتِیْكُمْ فِیْهِنَّ ۙ— وَمَا یُتْلٰی عَلَیْكُمْ فِی الْكِتٰبِ فِیْ یَتٰمَی النِّسَآءِ الّٰتِیْ لَا تُؤْتُوْنَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُوْنَ اَنْ تَنْكِحُوْهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِیْنَ مِنَ الْوِلْدَانِ ۙ— وَاَنْ تَقُوْمُوْا لِلْیَتٰمٰی بِالْقِسْطِ ؕ— وَمَا تَفْعَلُوْا مِنْ خَیْرٍ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِهٖ عَلِیْمًا ۟
ای محمده! خلک له تا څخه د ښځو په هکله فتوا غواړي ووایه چې الله د هغوی په هکله تاسې ته حکم درکوي او د هغو خبرو په هکله هم حکم در کوي چې په قران کې د هغو یتیمو انجونو په هکله پرتاسې نازل شوي دي چې تاسو د هغوی ټاکلی حق نه ورکوئ او خوښوئ چې نکاح ورسره وکړئ او د بې وسو کړی شوو کوچنیو هلکانو په هکله هم حکم درکوي او هم درته امر کوي چې باید له یتیمانو سره په انصاف چال چلن وکړئ او تاسې چې کومه ښیګڼه کوئ الله پاک پرې ښه پوه دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَاِنِ امْرَاَةٌ خَافَتْ مِنْ بَعْلِهَا نُشُوْزًا اَوْ اِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِمَاۤ اَنْ یُّصْلِحَا بَیْنَهُمَا صُلْحًا ؕ— وَالصُّلْحُ خَیْرٌ ؕ— وَاُحْضِرَتِ الْاَنْفُسُ الشُّحَّ ؕ— وَاِنْ تُحْسِنُوْا وَتَتَّقُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِیْرًا ۟
او که کومه ښځه د خپل له میړه بې پروايي او مخ اړولو څخه وډاریده نو په میړه او ښځې هیڅ ګناه نشته چې پخپلو مینځونو کې روغه وکړي روغه او سوله خورا غوره ده او نفسونه د بخیلۍ په لور ډير میلان لري ـ او که تاسې نیکي او پرهیزګاري وکړئ نو بې شکه چې الله پاک ستاسې له کړنو ښه خبر دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَنْ تَسْتَطِیْعُوْۤا اَنْ تَعْدِلُوْا بَیْنَ النِّسَآءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِیْلُوْا كُلَّ الْمَیْلِ فَتَذَرُوْهَا كَالْمُعَلَّقَةِ ؕ— وَاِنْ تُصْلِحُوْا وَتَتَّقُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
او هر ګز ستاسې په توان نه ده چې د ښځو په مینځ کې بشپړه برابري وکړای شئ که څه هم تاسې پوره هڅه وکړئ نو باید د یوې ښځې په لور په بشپړ ډول میلان ونه کړئ چې هغه بله د زوړندې په شان پریږدئ او که تاسو په خپلو مینځونو کې روغه وکړه له ظلم او تیرې څخه مو ځان وژغوره نو بې شکه الله پاک ښه بښونکی او ډیر مهربان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَلَقَدْ وَصَّیْنَا الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَاِیَّاكُمْ اَنِ اتَّقُوا اللّٰهَ ؕ— وَاِنْ تَكْفُرُوْا فَاِنَّ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَنِیًّا حَمِیْدًا ۟
او خاص د الله دي هغه چې په اسمانونو او ځمکه کې دي او مونږ هغو خلکو ته چې له تاسې پخوا مو کتاب ورکړی ؤ امر کړی ؤ او تاسې ته یې هم کوو چې له الله څخه وډار شئ او که تاسې کافران شواست نو بې شکه چې خاص د الله دي هغه چې په اسمانونو او ځمکه کې دي او الله پاک بې پروا او ښه ستایلی شوی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ وَكِیْلًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا كُوْنُوْا قَوّٰمِیْنَ بِالْقِسْطِ شُهَدَآءَ لِلّٰهِ وَلَوْ عَلٰۤی اَنْفُسِكُمْ اَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالْاَقْرَبِیْنَ ۚ— اِنْ یَّكُنْ غَنِیًّا اَوْ فَقِیْرًا فَاللّٰهُ اَوْلٰی بِهِمَا ۫— فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوٰۤی اَنْ تَعْدِلُوْا ۚ— وَاِنْ تَلْوٗۤا اَوْ تُعْرِضُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِیْرًا ۟
ای مؤمنانو! په انصاف کلک ودریږئ او باید د الله لپاره شهادت ورکړئ که څه هم ستاسې، ستاسې د مور او پلار او یا خپلوانو پرخلاف وي، هغوی بډای وي که مسکین ځکه چې الله له تاسې څخه پر هغوی ډیر مهربان دی، نو چې د انصاف تله مو په لاس وه نو باید د هوا مننه ونه کړئ، او که تاسې په شهادت کې ژبې واړوئ یا د شهادت له ویلو ډډه وکړئ نو بې شکه چې الله پاک ستاسې له کړنو ښه خبر دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَالْكِتٰبِ الَّذِیْ نَزَّلَ عَلٰی رَسُوْلِهٖ وَالْكِتٰبِ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ ؕ— وَمَنْ یَّكْفُرْ بِاللّٰهِ وَمَلٰٓىِٕكَتِهٖ وَكُتُبِهٖ وَرُسُلِهٖ وَالْیَوْمِ الْاٰخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلٰلًا بَعِیْدًا ۟
ای مؤمنانو! په الله، د هغه په رسول او په هغه کتاب ایمان راوړئ چې په خپل پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) یې نازل کړی [۱۴] او په هغه کتاب هم ایمان راوړئ چې وړاندې یې نازل کړي دي[۱۵] او هرڅوک چې په الله د هغه په ملایکو، د هغه په کتابونو، د هغه په رسولانو او اخرنۍ ورځ کافر شي نو په تحقیق چې خورا ډیر لرې بې لارې شو.
[۱۴] ټوټه، ټوټه یې نازل کړی دی( فتح القدیر د امام الشوکاني)
[۱۵]یو ځل یې نازل کړي دي( فتح القدیر)
[۱۵]یو ځل یې نازل کړي دي( فتح القدیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ثُمَّ كَفَرُوْا ثُمَّ اٰمَنُوْا ثُمَّ كَفَرُوْا ثُمَّ ازْدَادُوْا كُفْرًا لَّمْ یَكُنِ اللّٰهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِیَهْدِیَهُمْ سَبِیْلًا ۟ؕ
بې شکه کومو کسانو ایمان راوړی ؤ بیا کافران شول، بیا یې ایمان راوړ بیا کافران او ورپسې يې خپل کفر پیاوړی هم کړ الله پاک به هر ګز بښنه ورته ونه کړي او نه به لار ور وښايي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
بَشِّرِ الْمُنٰفِقِیْنَ بِاَنَّ لَهُمْ عَذَابًا اَلِیْمَا ۟ۙ
Tefsiret në gjuhën arabe:
١لَّذِیْنَ یَتَّخِذُوْنَ الْكٰفِرِیْنَ اَوْلِیَآءَ مِنْ دُوْنِ الْمُؤْمِنِیْنَ ؕ— اَیَبْتَغُوْنَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَاِنَّ الْعِزَّةَ لِلّٰهِ جَمِیْعًا ۟ؕ
منافقان هغه کسان دي چې پرته له مومنانو کافران په دوستۍ نیسي، ایا له کافرانو سره عزت لټوئ؟ نو بې شکه چې ټول عزت یوازې له الله سره دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَدْ نَزَّلَ عَلَیْكُمْ فِی الْكِتٰبِ اَنْ اِذَا سَمِعْتُمْ اٰیٰتِ اللّٰهِ یُكْفَرُ بِهَا وَیُسْتَهْزَاُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوْا مَعَهُمْ حَتّٰی یَخُوْضُوْا فِیْ حَدِیْثٍ غَیْرِهٖۤ ۖؗ— اِنَّكُمْ اِذًا مِّثْلُهُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ جَامِعُ الْمُنٰفِقِیْنَ وَالْكٰفِرِیْنَ فِیْ جَهَنَّمَ جَمِیْعَا ۟ۙ
او دا خبره مونږ تاسې ته په کتاب(قران) کې نازله کړې ده چې کله هم تاسې په یوه ټولنه کې د الله په ایاتونو کفر او ملنډې اوریدلې نو تر هغو ورسره مه کینئ چې تر څو یې بله خبره نه وي پیل کړې که نه نو تاسې هم د هغو په شان یاست، بې شکه چې الله پاک منافقان او کافران ټول سره په جهنم کې یو ځای کوي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
١لَّذِیْنَ یَتَرَبَّصُوْنَ بِكُمْ ۚ— فَاِنْ كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِّنَ اللّٰهِ قَالُوْۤا اَلَمْ نَكُنْ مَّعَكُمْ ۖؗ— وَاِنْ كَانَ لِلْكٰفِرِیْنَ نَصِیْبٌ ۙ— قَالُوْۤا اَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَیْكُمْ وَنَمْنَعْكُمْ مِّنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ؕ— فَاللّٰهُ یَحْكُمُ بَیْنَكُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— وَلَنْ یَّجْعَلَ اللّٰهُ لِلْكٰفِرِیْنَ عَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ سَبِیْلًا ۟۠
منافقان هغه دي چې ستاسي حلاتو ته ګوري که د الله له لورې مو بری په برخه وو نو درته وايي: ایا مونږ له تاسې سره نه وو؟ او که د کافرانو په برخه څه کامیابي وه نو ورته وایې : ایا مونږ پر تاسې برلاسي شوي نه وو؟ او له مسلمانانو څخه مو ونه ژغورلئ؟ الله پاک د قیامت په ورځ ستاسې په مینځ کې پریکړه کوي او الله پاک به هر ګز کافرانو ته پر مؤمنانو بشپړه لار ور نه کړي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الْمُنٰفِقِیْنَ یُخٰدِعُوْنَ اللّٰهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ ۚ— وَاِذَا قَامُوْۤا اِلَی الصَّلٰوةِ قَامُوْا كُسَالٰی ۙ— یُرَآءُوْنَ النَّاسَ وَلَا یَذْكُرُوْنَ اللّٰهَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟ؗۙ
بې شکه چې منافقان له الله سره د ټګۍ معامله راخیستي او الله پاک هم د هغوی د ټکۍ سزا ورکوي او چې کله لمانځه ته پورته کیږي نو سست او تمبل پورته کیږي خلکو ته ځانونه ښايي، الله پاک ډير لږ یادوي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
مُّذَبْذَبِیْنَ بَیْنَ ذٰلِكَ ۖۗ— لَاۤ اِلٰی هٰۤؤُلَآءِ وَلَاۤ اِلٰی هٰۤؤُلَآءِ ؕ— وَمَنْ یُّضْلِلِ اللّٰهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهٗ سَبِیْلًا ۟
د اسلام او کفر په مینځ کې زړه نازړه دي نه په بشپړه توګه مسلمانانو په لور دي او نه د کافرانو په لور الله چې څوک بې لارې کړ نو ته ورته هر کز لار نشي میندلی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَّخِذُوا الْكٰفِرِیْنَ اَوْلِیَآءَ مِنْ دُوْنِ الْمُؤْمِنِیْنَ ؕ— اَتُرِیْدُوْنَ اَنْ تَجْعَلُوْا لِلّٰهِ عَلَیْكُمْ سُلْطٰنًا مُّبِیْنًا ۟
ای مؤمنانو! تاسې کافران د مؤمنانو پر ځای دوستان مه نیسئ ایا غواړئ چې خپل پخپله الله پاک ته پر خپلو ښکاره دلیل وړاندې کړئ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِلَّا الَّذِیْنَ تَابُوْا وَاَصْلَحُوْا وَاعْتَصَمُوْا بِاللّٰهِ وَاَخْلَصُوْا دِیْنَهُمْ لِلّٰهِ فَاُولٰٓىِٕكَ مَعَ الْمُؤْمِنِیْنَ ؕ— وَسَوْفَ یُؤْتِ اللّٰهُ الْمُؤْمِنِیْنَ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟
مګر هغه به له اور څخه خلاص وي چې توبه وکړي ځانونه روغ مسلمانان کړي د الله په ښوونه پوره منګولې ولګوي او خپل دین الله پاک ته سوچه او خالص کړي نو دا خلک له مومنانو سره دی او الله پاک به ډیر ژر مومنانو ته لوی اجر ورکړي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الَّذِیْنَ یَكْفُرُوْنَ بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖ وَیُرِیْدُوْنَ اَنْ یُّفَرِّقُوْا بَیْنَ اللّٰهِ وَرُسُلِهٖ وَیَقُوْلُوْنَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَّنَكْفُرُ بِبَعْضٍ ۙ— وَّیُرِیْدُوْنَ اَنْ یَّتَّخِذُوْا بَیْنَ ذٰلِكَ سَبِیْلًا ۙ۟
بې له شکه کوم کسان چې په الله او د هغه په رسولانو کافران کیږي او غواړي چې د الله او د هغه د رسولانو ترمینځ جلاوالی راولي او وایې چې مونږ په ځینو رسولانو ایمان راوړو او په ځینو یې نه راوړو او غواړي چې په دې مینځ کې یوه لار ونیسي[۱].
[۱] هغه نه د ټولو پیغمبرانو منل دي کله مسلمانان یې چې مني او نه د مشرکانو په شان له ټولو نه انکار کول( کابلی تفسیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْكٰفِرُوْنَ حَقًّا ۚ— وَاَعْتَدْنَا لِلْكٰفِرِیْنَ عَذَابًا مُّهِیْنًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖ وَلَمْ یُفَرِّقُوْا بَیْنَ اَحَدٍ مِّنْهُمْ اُولٰٓىِٕكَ سَوْفَ یُؤْتِیْهِمْ اُجُوْرَهُمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟۠
او هغه کسانو چې په الله او د هغه په رسولانو ایمان راوړی دی او د رسولانو په مینځ کې جلاوالی نه راولي ډیرژر به الله پاک اجرونه ورکړې او الله پاک ښه بښونکی ډیر مهربان دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یَسْـَٔلُكَ اَهْلُ الْكِتٰبِ اَنْ تُنَزِّلَ عَلَیْهِمْ كِتٰبًا مِّنَ السَّمَآءِ فَقَدْ سَاَلُوْا مُوْسٰۤی اَكْبَرَ مِنْ ذٰلِكَ فَقَالُوْۤا اَرِنَا اللّٰهَ جَهْرَةً فَاَخَذَتْهُمُ الصّٰعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ۚ— ثُمَّ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ الْبَیِّنٰتُ فَعَفَوْنَا عَنْ ذٰلِكَ ۚ— وَاٰتَیْنَا مُوْسٰی سُلْطٰنًا مُّبِیْنًا ۟
اهل کتاب له تا نه غواړي چې له اسمان څخه پرې بشپړ کتاب راښکته کړې، له موسې څخه يې له دې هم غټه غوښتنه کړي وه چې ویلي وو مونږ ته الله پاک مخامخ په ډاګه راوښایه، نو له تیري او ظلم له کبله تندر ونیول، بیا يې وروسته له هغه چې ښکاره دلیلونه ورته راغلل خوسی په خدایې ونیولو دا کار مو ورته وباښه او موسې ته مو ښکاره او څرګند بری ور په برخه کړ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَرَفَعْنَا فَوْقَهُمُ الطُّوْرَ بِمِیْثَاقِهِمْ وَقُلْنَا لَهُمُ ادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَّقُلْنَا لَهُمْ لَا تَعْدُوْا فِی السَّبْتِ وَاَخَذْنَا مِنْهُمْ مِّیْثَاقًا غَلِیْظًا ۟
د وعدې اخیستلو لپاره مې د طور غر پرې را پورته کړ او ورته مې ویلي وو چې ( بیت المقدس) په دروازه سجده کوونکي ننه ووځئ او ورته مې ویلي وو چې د شنبې په ورځ به تیری نه کوئ او له هغوی څخه مې پخه او کلکه وعده اخیستې وه.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِّیْثَاقَهُمْ وَكُفْرِهِمْ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَقَتْلِهِمُ الْاَنْۢبِیَآءَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَّقَوْلِهِمْ قُلُوْبُنَا غُلْفٌ ؕ— بَلْ طَبَعَ اللّٰهُ عَلَیْهَا بِكُفْرِهِمْ فَلَا یُؤْمِنُوْنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۪۟
نو د هغوی د تړون د ماتولو، دالله ایاتونو منکریدلو، او په ناحقه دپیغمبرانو وژلو، او په دې خبره یې چې زړونه مو له هر څه پټ دي( او ستا خبرې نه اورېې هغوی په لعنت کړل) (هو! زړونه یې یه پردو کې نه) بلکې د هغوی د کفر له کبله پرې الله مهر لګولی و نو پرته له لږو خلکو نور یې ایمان نه راوړي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلٰی مَرْیَمَ بُهْتَانًا عَظِیْمًا ۟ۙ
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّقَوْلِهِمْ اِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِیْحَ عِیْسَی ابْنَ مَرْیَمَ رَسُوْلَ اللّٰهِ ۚ— وَمَا قَتَلُوْهُ وَمَا صَلَبُوْهُ وَلٰكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ ؕ— وَاِنَّ الَّذِیْنَ اخْتَلَفُوْا فِیْهِ لَفِیْ شَكٍّ مِّنْهُ ؕ— مَا لَهُمْ بِهٖ مِنْ عِلْمٍ اِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ ۚ— وَمَا قَتَلُوْهُ یَقِیْنًا ۟ۙ
او ددی خبرې له کبله یې چې مونږ د الله رسول مسیح عیسې بن مریم وژلی دی ( په مصیبتونو او عذابونو اخته شول) هغوی نه ( حضرت عیسې وژلی ) او نه یې په دار زړولی دی مګر یو بل تن ورته د هغه په څیره کړای شو او کوم کسان چې د عیسې په هکله اختلاف کوي هسې په شک او ګمان روان دي د هغه په هکله ورسره پرته له اټکل څخه هیڅ پوخ معلومات نشته دا خبره پخه او شک نه وتلې ده چې وزلی یې نه دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
بَلْ رَّفَعَهُ اللّٰهُ اِلَیْهِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَزِیْزًا حَكِیْمًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَبِظُلْمٍ مِّنَ الَّذِیْنَ هَادُوْا حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ طَیِّبٰتٍ اُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ كَثِیْرًا ۟ۙ
د یهودیانو د ظلم او تیري او د الله له لارې څخه د ډیرو خلکو د منع کولو له کبله مونږ پر هغوی ډیر پاک حلال څیزونه چې مخکې ورته حلال وو حرام کړي وو.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَّاَخْذِهِمُ الرِّبٰوا وَقَدْ نُهُوْا عَنْهُ وَاَكْلِهِمْ اَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ ؕ— وَاَعْتَدْنَا لِلْكٰفِرِیْنَ مِنْهُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟
او د سود خوړلو له کبله یې سره له دې چې ترې منع شوي وو او هم په ناروا خلکو مالونو خوړلو له کبله او مونږ د هغوی کافرانو ته دردناک عذاب تیار کړی دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لٰكِنِ الرّٰسِخُوْنَ فِی الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَالْمُؤْمِنُوْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِمَاۤ اُنْزِلَ اِلَیْكَ وَمَاۤ اُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَالْمُقِیْمِیْنَ الصَّلٰوةَ وَالْمُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَالْمُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ وَالْیَوْمِ الْاٰخِرِ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ سَنُؤْتِیْهِمْ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟۠
مګر د هغوی د پاخه علم خاوندان او د ایمان څښتنان په هغه څه ایمان راوړي چې: تاته نازل کړای شوی دی او پر هغه هم ایمان راوړي چې له تا وړاندې نازل کړای شوي دي او ( ستا یمه هغه کسان چې) لمونځونه بشپړ ډول دروي، زکات ورکوي، په الله او اخرت په ورځ ایمان لري همدغو کسانو ته به مونږ ډیر ژر لوی اجر ورکړو.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّاۤ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ كَمَاۤ اَوْحَیْنَاۤ اِلٰی نُوْحٍ وَّالنَّبِیّٖنَ مِنْ بَعْدِهٖ ۚ— وَاَوْحَیْنَاۤ اِلٰۤی اِبْرٰهِیْمَ وَاِسْمٰعِیْلَ وَاِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ وَالْاَسْبَاطِ وَعِیْسٰی وَاَیُّوْبَ وَیُوْنُسَ وَهٰرُوْنَ وَسُلَیْمٰنَ ۚ— وَاٰتَیْنَا دَاوٗدَ زَبُوْرًا ۟ۚ
ای محمده! بې شکه چې مونږ تاته همغه ډول وحې کړې ده لکه څنګه مو چې نوح او له هغه وروسته نورو پیغمبرانو ته کړی وه او لکه څنګه مو چې ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب، د یعقوب اولادې او عیسې، ایوب، یونس، هارون او سلیمان ته وحي کړې وه او لکه څنګه مو چې داود ته زبور ورکړی ؤ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَرُسُلًا قَدْ قَصَصْنٰهُمْ عَلَیْكَ مِنْ قَبْلُ وَرُسُلًا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَیْكَ ؕ— وَكَلَّمَ اللّٰهُ مُوْسٰی تَكْلِیْمًا ۟ۚ
او مونږ چې کوم رسولان لیږلي وړاندې مې د هغوی یادونه تاسو ته کړې او هغه رسولان مې هم لیږلي چې لا تر اوسه مې د هغوی یادونه نه ده درته کړې او الله پاک له موسې( علیه السلام) سره سمې خبرې کړې وې.
Tefsiret në gjuhën arabe:
رُسُلًا مُّبَشِّرِیْنَ وَمُنْذِرِیْنَ لِئَلَّا یَكُوْنَ لِلنَّاسِ عَلَی اللّٰهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَزِیْزًا حَكِیْمًا ۟
ټول پیغمبران زیري ورکوونکي او ډار ورکوونکي لیږل شوي دي چې د الله په وړاندې د رسولانو له راتګ وروسته چاته کومه بانه او پلمه پاتي نه شي، او الله پاک زوره ور او د حکمت څښتن دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لٰكِنِ اللّٰهُ یَشْهَدُ بِمَاۤ اَنْزَلَ اِلَیْكَ اَنْزَلَهٗ بِعِلْمِهٖ ۚ— وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ یَشْهَدُوْنَ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ شَهِیْدًا ۟ؕ
الله پاک شاهدي ورکوي چې څه یې تاته نازل کړي دي هغه یې په خپل علم سره نازل کړي دي، او ملایکې هم همدا شهادت ورکوي او د الله پاک شهادت پوره دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَصَدُّوْا عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ قَدْ ضَلُّوْا ضَلٰلًا بَعِیْدًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
اِلَّا طَرِیْقَ جَهَنَّمَ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اَبَدًا ؕ— وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَی اللّٰهِ یَسِیْرًا ۟
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَكُمُ الرَّسُوْلُ بِالْحَقِّ مِنْ رَّبِّكُمْ فَاٰمِنُوْا خَیْرًا لَّكُمْ ؕ— وَاِنْ تَكْفُرُوْا فَاِنَّ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟
ای خلکو! پیغمبر تاسې ته د رب له لوري حق راوړی دی نو ایمان راوړئ همدا ستاسې لپاره غوره ده ـ او که تاسې مخ واړوئ نو باید پوه شئ چې په اسمانونو او ځمکه کې هر څه خاص د الله دي او الله پاک په هرڅه د بشپړ حکمت څښتن دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ لَا تَغْلُوْا فِیْ دِیْنِكُمْ وَلَا تَقُوْلُوْا عَلَی اللّٰهِ اِلَّا الْحَقَّ ؕ— اِنَّمَا الْمَسِیْحُ عِیْسَی ابْنُ مَرْیَمَ رَسُوْلُ اللّٰهِ وَكَلِمَتُهٗ ۚ— اَلْقٰىهَاۤ اِلٰی مَرْیَمَ وَرُوْحٌ مِّنْهُ ؗ— فَاٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖ ۫— وَلَا تَقُوْلُوْا ثَلٰثَةٌ ؕ— اِنْتَهُوْا خَیْرًا لَّكُمْ ؕ— اِنَّمَا اللّٰهُ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ ؕ— سُبْحٰنَهٗۤ اَنْ یَّكُوْنَ لَهٗ وَلَدٌ ۘ— لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ وَكِیْلًا ۟۠
ای اهل کتابو! په خپل دین کې له پولو مه اوړئ او الله جل جلاله ته پرته له حق خبرو د بل څه نسبت مه کوئ دا د کاڼې کرښه ده چې مسیح عیسې د مریمې ځوی د الله رسول او هغه کلمه یې ده چې مریمې ته یې ورکړی او د الله جل جلاله له لورې روح ؤ نو په الله او د هغه په رسولانو ایمان راوړئ او مه وایي چې خدایان دري دي له ډې څخه لاس واخلئ همدا ستاسې لپاره غوره ده - خبره همدا ده چې الله پاک یو دی له دې څخه پاک دی چې ځوی ولري هغه څه چې اسمانونو او ځمکه کې دي ټول هغه دي او الله پاک د کار جوړوونکي په صفت بس دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَنْ یَّسْتَنْكِفَ الْمَسِیْحُ اَنْ یَّكُوْنَ عَبْدًا لِّلّٰهِ وَلَا الْمَلٰٓىِٕكَةُ الْمُقَرَّبُوْنَ ؕ— وَمَنْ یَّسْتَنْكِفْ عَنْ عِبَادَتِهٖ وَیَسْتَكْبِرْ فَسَیَحْشُرُهُمْ اِلَیْهِ جَمِیْعًا ۟
مسیح له دې خبرې له سره عار او شرم نه کوي چې هغه دی د الله غلام او بنده وي او نه الله ته نژدی ملایکې له دی خبرې څخه عار او شرم کوي او هر څوک چې د الله له عبادت څخه عار او شرم خپل او لویې وکړي نو الله به ډیر ژر د ځان په لور راټول کړي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَاَمَّا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَیُوَفِّیْهِمْ اُجُوْرَهُمْ وَیَزِیْدُهُمْ مِّنْ فَضْلِهٖ ۚ— وَاَمَّا الَّذِیْنَ اسْتَنْكَفُوْا وَاسْتَكْبَرُوْا فَیُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۙ۬— وَّلَا یَجِدُوْنَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟
نو کومو کسانو چې ایمان راوړی او نیکي یي کړي دي الله به يې اجر پوره ورکړي او له خپلې لورینې نه به زیاتوالی هم ورکړي او کومو کسانو چې ننګ او عار خپل کړی او لويي یې کړي ده نو په دردناک عذاب به یې وکړوي او له الله څخه پرته به نه کار جوړوونکی او نه ملاتړی مینده کړای شي.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَكُمْ بُرْهَانٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَاَنْزَلْنَاۤ اِلَیْكُمْ نُوْرًا مُّبِیْنًا ۟
[۲] حضرت محمد صلی الله علیه وسلم( فتح القدیر)
[۳] قران کریم( فتح القدیر)
[۳] قران کریم( فتح القدیر)
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَاَمَّا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَاعْتَصَمُوْا بِهٖ فَسَیُدْخِلُهُمْ فِیْ رَحْمَةٍ مِّنْهُ وَفَضْلٍ ۙ— وَّیَهْدِیْهِمْ اِلَیْهِ صِرَاطًا مُّسْتَقِیْمًا ۟ؕ
نو چا چې په الله ایمان راوړی او د هغه په دین یې منګولي لګولي الله به یې ډیر ژر په خپل رحمت کې داخل، په لورینه به یې ونازوي او خپل لور ته به سمه او نیغه لار وروښایې.
Tefsiret në gjuhën arabe:
یَسْتَفْتُوْنَكَ ؕ— قُلِ اللّٰهُ یُفْتِیْكُمْ فِی الْكَلٰلَةِ ؕ— اِنِ امْرُؤٌا هَلَكَ لَیْسَ لَهٗ وَلَدٌ وَّلَهٗۤ اُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ ۚ— وَهُوَ یَرِثُهَاۤ اِنْ لَّمْ یَكُنْ لَّهَا وَلَدٌ ؕ— فَاِنْ كَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثٰنِ مِمَّا تَرَكَ ؕ— وَاِنْ كَانُوْۤا اِخْوَةً رِّجَالًا وَّنِسَآءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— یُبَیِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ اَنْ تَضِلُّوْا ؕ— وَاللّٰهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟۠
ای محمده! له تا څخه د بې سټې په هکله پوښتنه کوي ورته ووایه چې الله پاک د بې سټې په هکله په لاندې تفصیل معلومات درکوي چې: که سړی مړ شو او اولاد ترې نه وو پاتې خو یوه خور یې درلوده نو خور یې د ټول مال نیمایې برخه وړي، او ورور د خپلې هغې خور ټول میراث وړي چې له هغې څخه بچي نه وي پاتې او که خورګانې دوه وي نو دواړه د ټول مال دوه په درې برخه وړي او که وروڼه او خوینې ډیر ترې پاتې وو نو هر نر د دوه ښځو په اندازه برخه وړي الله پاک هر څه په بشپړ ډول بیانوي تر څو تاسې بې لارې نه شئ او الله پاک ډير ښه پوه دی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Përkthimi i kuptimeve të Kuranit Fisnik - Përkthimi në gjuhën pashto - Sarfaraz - Përmbajtja e përkthimeve
Përktheu Molvi Ganibaz Sarfaraz