د معناګانو ژباړه سورت صافات - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 451 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 127

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

Қавми эса уни ёлғончига чиқардилар. Энди шу қилмишлари учун дўзах азобига гирифтор бўладилар.

آیت: 128

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

Қавми орасидаги Аллоҳга холис бандалик қиладиган кишиларгина бу азобдан нажот топадилар.

آیت: 129

وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Кейингилар тилида достон бўлиб, ҳамма уни мақтаб гапирадиган бўлди.

آیت: 130

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ يَاسِينَ

Аллоҳ тарафидан Илёсга салом ва мақтов айтилди.

آیت: 131

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Илёсни қандай мукофотлаган бўлсак, муҳсин мўминларни ҳам шундай мукофотлаймиз.

آیت: 132

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Илёс Парвардигорига келтирган иймонига содиқ мўминлардандир.

آیت: 133

وَإِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Лут ҳам қавмига огоҳлантирувчи ва хушхабар етказувчи пайғамбардандир.

آیت: 134

إِذۡ نَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

Эсланг, ўшанда унинг ўзини ҳам, барча аҳлини ҳам қавмига юборилган азобдан сақлаб қолдик.

آیت: 135

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

Фақат унинг хотини бундан мустасно. У кофир бўлгани учун қавмига қўшилиб азобга гирифтор бўлди.

آیت: 136

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Кейин уни ёлғончига чиқарган, у олиб келган рисолатни тасдиқ этмаган бошқаларни ҳам ҳалок қилдик.

آیت: 137

وَإِنَّكُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَيۡهِم مُّصۡبِحِينَ

Эй Макка аҳли, шак-шубҳасиз, сизлар Шомга қиладиган сафарларингизда улар яшаб ўтган жойлардан тонг чоғларида ўтиб турасизлар.

آیت: 138

وَبِٱلَّيۡلِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Кечаси ҳам ўтиб турасизлар. Ақл юритмайсизларми? Уларнинг ҳақни тан олмай. пайғамбарларни ёлғончига чиқарганлари ва мислсиз фаҳш ишларни қилганлари сабабли нақадар аянчли оқибатга гирифтор бўлганларидан ибрат олмайсизларми?

آیت: 139

وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Бандамиз Юнус ҳам ўз қавмига огоҳлантирувчи ва хушхабар етказувчи қилиб юборилган пайғамбарлардандир.

آیت: 140

إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

Ўшанда у Парвардигорининг изнисиз қавмидан қочиб, одамлар ва нарсаларга тўла кемага миниб олганди.

آیت: 141

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ

Кема тўла бўлгани учун ғарқ бўлиш ёқасига келиб қолди. Йўловчилар кема чўкиб кетмаслиги учун кимнидир денгизга улоқтирмоқчи бўлиб, қуръа ташладилар. Юнус мағлуб бўлди ва уни денгизга улоқтирдилар.

آیت: 142

فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٞ

Уни денгизга ташлаганларида уни бир наҳанг балиқ ютиб юборди. Айни пайтда у Парвардигорининг изнисиз денгизга кетгани учун маломатга учраб турганди.

آیت: 143

فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ

Юнус шу ишдан олдин Аллоҳни кўп эслайдиганлардан ва наҳанг балиқнинг қорнида кўп тасбеҳ айтгувчилардан бўлмаганида эди,

آیت: 144

لَلَبِثَ فِي بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

Балиқ қорни унга худди бир қабрдек бўлиб, то Қиёмат кунига қадар ўша ерда қолиб кетган бўларди.

آیت: 145

۞ فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ سَقِيمٞ

Бас, уни балиқ қорнидан ҳеч қандай дов-дарахт ҳам, бинолар ҳам бўлмаган бир қуруқ ерга отдик. Бу пайтда у балиқ қорнида узоқ муддат қолиб кетгани боис ўта заиф ҳолда эди.

آیت: 146

وَأَنۢبَتۡنَا عَلَيۡهِ شَجَرَةٗ مِّن يَقۡطِينٖ

Унинг устида қовоқ дарахтини ўстириб қўйдик. Токи, унга соя солиб турсин ва у меваларидан озуқалансин.

آیت: 147

وَأَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ يَزِيدُونَ

Уни сони юз минг ёки ундан зиёд бўлган қавмига пайғамбар қилиб юбордик.

آیت: 148

فَـَٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ

У олиб келган рисолатни тасдиқ этиб, иймон келтирдилар. Бас, Аллоҳ уларни то ажаллари етгунга қадар дунё ҳаётидан баҳарманд этди.

آیت: 149

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلۡبَنُونَ

Эй Муҳаммад, мушрикларни мот қилиб қўйиш учун улардан сўранг-чи, ўзингиз ёқтирмаётган қизларни Аллоҳники деб, ёқтирадиганларингиз ўғилларни ўзингизники, деб биласизларми? Бу қандай тақсимлаш бўлди?!

آیت: 150

أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَهُمۡ شَٰهِدُونَ

Қандай қилиб фаришталарни қизлар дейдилар? Уларни яратаётганимизда улар йўқ эдилар-ку! Бу ишга гувоҳ бўлмагандилар-ку!

آیت: 151

أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡكِهِمۡ لَيَقُولُونَ

Мушриклар Аллоҳга туҳмат қилиб, Унинг боласи бор, дейдилар. Бу даъволарида улар аниқ ёлғончилардир.

آیت: 152

وَلَدَ ٱللَّهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

Мушриклар Аллоҳга туҳмат қилиб, Унинг боласи бор, дейдилар. Бу даъволарида улар аниқ ёлғончилардир.

آیت: 153

أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِينَ

Аллоҳ сизлар ёқтирадиган ўғилларни қўйиб, сизлар ёқтирмайдиган қизларни танлаб олган эмишми?! Асло!

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• سُنَّة الله التي لا تتبدل ولا تتغير: إنجاء المؤمنين وإهلاك الكافرين.

Аллоҳнинг суннати, қонунияти ўзгармасдир. У мўминларга нажот бериш ва кофирларни ҳалок этишдир.

• ضرورة العظة والاعتبار بمصير الذين كذبوا الرسل حتى لا يحل بهم ما حل بغيرهم.

Пайғамбарларни ёлғончига чиқарганлар оқибати нақадар аянчли бўлганидан насиҳатланмоқ, ибрат олмоқ лозим.

• جواز القُرْعة شرعًا لقوله تعالى: ﴿ فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ اْلْمُدْحَضِينَ ﴾.

Қуръа ташлаш шаръан жоиз.