Check out the new design

ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߟߏ߲߫ ߞߍߕߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

Воқеъа

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان أحوال العباد يوم المعاد.
Бандаларнинг қиёмат кунидаги аҳволини баён қилиш.

إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
Қиёмат қоим бўлганда. Унинг қоим бўлишида шак-шубҳа йўқ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَيۡسَ لِوَقۡعَتِهَا كَاذِبَةٌ
Бу дунёда унинг рўй беришини ёлғон деяверишади. Аммо у кунда ёлғон дейдиган бирон одам қолмайди.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
خَافِضَةٞ رَّافِعَةٌ
Кофир, фожирларни дўзахга киритиб пастлатади. Тақводор мўминларни жаннатга киритиб баланд кўтаради.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِذَا رُجَّتِ ٱلۡأَرۡضُ رَجّٗا
Замин жуда қаттиқ силкинганда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَبُسَّتِ ٱلۡجِبَالُ بَسّٗا
Тоғлар титилиб кетганда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَانَتۡ هَبَآءٗ مُّنۢبَثّٗا
Титилиб-титилиб, чанг-тўзонга айланиб кетганда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكُنتُمۡ أَزۡوَٰجٗا ثَلَٰثَةٗ
Сиз уч тоифага бўлинган кунда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ
Ўнг тараф эгалари номаи аъмолларини ўнг қўллари билан оладилар. Уларнинг мартаба-мақомлари нақадар юксак!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ
Чап тараф эгалари номаи аъмолларини чап қўллари билан оладилар. Уларнинг жойлари нақадар ёмон ва паст!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ
Шу дунёда эзгу ишлари билан пешқадам бўлган зотлар охиратда ҳам жаннатга киришларида пешқадам бўладилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلۡمُقَرَّبُونَ
Ана ўшалар Аллоҳга яқин бўлган бандалардир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Ноз-неъмат жаннатларида турли хил неъматлардан баҳраманд бўладилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
Мана шу умматдан ҳам, олдинги умматлардан ҳам бир жамоа.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَلِيلٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
Охир замондаги одамлар орасида муқарраб собиқинлар жуда ҳам оздир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَلَىٰ سُرُرٖ مَّوۡضُونَةٖ
Олтиндан тўқилган сўриларда ўтирадилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مُّتَّكِـِٔينَ عَلَيۡهَا مُتَقَٰبِلِينَ
Мана шу сўриларда бир-бирларига қараб ястаниб ўтирадилар. Биронтасига бошқасининг орти бўлиб қолмайди.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• دوام تذكر نعم الله وآياته سبحانه موجب لتعظيم الله وحسن طاعته.
Аллоҳнинг неъматларини ва оятларини ҳар доим мунтазам эслаб туриш У Зотни улуғлаш ва У Зотга мукаммал тарзда тоат-ибодат қилишга олиб боради.

• انقطاع تكذيب الكفار بمعاينة مشاهد القيامة.
Кофирлар Қиёмат даҳшатларини кўрганларидан кейин уни ёлғон дейишдан тўхтайдилар.

• تفاوت درجات أهل الجنة بتفاوت أعمالهم.
Жаннат аҳли ҳам амалларига қараб даражаларга бўлинадилар.

يَطُوفُ عَلَيۡهِمۡ وِلۡدَٰنٞ مُّخَلَّدُونَ
Атрофларида ёш болалар ҳар доим хизматга шай бўлиб турадилар. Улар ҳеч қачон қаримайдилар, ўлмайдилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بِأَكۡوَابٖ وَأَبَارِيقَ وَكَأۡسٖ مِّن مَّعِينٖ
Жаннатдаги ҳеч қачон тугаб қолмайдиган оқар булоқдан олинган майли косалар, кўзалар ва косаларни айлантириб турадилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا يُصَدَّعُونَ عَنۡهَا وَلَا يُنزِفُونَ
Улар шу дунёнинг майига ўхшамайди. Уни ичган кишининг боши оғримайди. Ақли ҳам кетмайди, жойида тураверади.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَفَٰكِهَةٖ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ
Болалар жаннатийлар учун истаган меваларини ҳам тинимсиз айлантириб турадилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَحۡمِ طَيۡرٖ مِّمَّا يَشۡتَهُونَ
Иштаҳалари тусаган қуш гўштини ҳам айлантириб турадилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَحُورٌ عِينٞ
Улар учун жаннатда оҳу кўзли ҳурлар ҳам бор.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَأَمۡثَٰلِ ٱللُّؤۡلُوِٕ ٱلۡمَكۡنُونِ
Худди садаф ичидаги яширин дурдек.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Бу нарсаларга дунёда қилиб ўтган солиҳ амалларининг мукофоти сифатида ноил бўладилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوٗا وَلَا تَأۡثِيمًا
Жаннатда ёмон сўзни ҳам, гуноҳ бўладиган гапни ҳам эшитмаслар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَّا قِيلٗا سَلَٰمٗا سَلَٰمٗا
Фаришталарнинг уларга салом беришларини ва бир-бирларига салом беришларинигина эшитарлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡيَمِينِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡيَمِينِ
Ўнг тараф эгалари номаи аъмолларини ўнг қўллари билан оладилар. Уларнинг Аллоҳ наздидаги мартаба-мақомлари нақадар юксак!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِي سِدۡرٖ مَّخۡضُودٖ
Ҳеч бир озори йўқ тикансиз бутазорларда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَطَلۡحٖ مَّنضُودٖ
Қатор тизилган бананзорларда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَظِلّٖ مَّمۡدُودٖ
Ёйилган, ҳар доим тураверадиган сояда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَآءٖ مَّسۡكُوبٖ
Ҳеч қачон тўхтаб қолмайдиган оқар сувларда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَفَٰكِهَةٖ كَثِيرَةٖ
Ҳеч қачон камайиб қолмайдиган мўл-кўл меваларда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا مَقۡطُوعَةٖ وَلَا مَمۡنُوعَةٖ
Улар ҳеч қачон тугаб қолмайдилар. Уларнинг бирон мавсими йўқки, ўшанда бор бўлиб, қолган пайтда йўқ бўлсалар. Истаган пайтларида у мевалардан тановул қиладилар. Уларни олишдан ҳеч ким қайтармайди.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَفُرُشٖ مَّرۡفُوعَةٍ
Сўрилар устига баланд қилиб тўшалган кўрпачаларда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ
Дарҳақиқат, Биз мазкур ҳурларни одатдагидек туғилиш, ўсиб-улғайиш орқали эмас, дафъатан, жаннат аҳлига хос қилиб яратдик.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا
Уларни олдин ҳеч ким тарафидан тегилмаган бокиралар қилдик.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عُرُبًا أَتۡرَابٗا
Ёшда ҳам, ҳусну латофатда ҳам бир-бири билан баробар, ўз жуфтлари учун севимли ҳурлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِّأَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
Бу ҳурларни номаи аъмолини ўнг қўли билан олиб, бахт-саодатга ноил бўлган ўнг тараф эгалари учун яратганмиз.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
Улар олдинги пайғамбарларнинг умматларидан ҳам бир жамоа.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
Охирги уммат бўлмиш Муҳаммад алайҳиссаломнинг умматидан ҳам бир жамоа.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ
Чап тараф эгалари номаи аъмолларини чап қўллари билан оладилар. Уларнинг жойлари нақадар ёмон ва паст!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِي سَمُومٖ وَحَمِيمٖ
Жуда иссиқ эсадиган самум ва ўта қайноқ сув ичрадирлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَظِلّٖ مِّن يَحۡمُومٖ
Қоп-қора тутундан иборат соя остидалар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا بَارِدٖ وَلَا كَرِيمٍ
Эсиши ёқимли ҳам эмас, кўриниши чиройли ҳам эмас.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُتۡرَفِينَ
Улар шу азобга йўлиқишларидан олдин дунёда маишатпараст эдилар. Шаҳватларидан, орзу-ҳавасларидан бошқа ғамлари йўқ эди.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَانُواْ يُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِيمِ
Аллоҳга куфр келтириш, бутларга ибодат қилиш каби гуноҳларни саркашлик билан давом қилаверардилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَانُواْ يَقُولُونَ أَئِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
Улар қайта тирилишни инкор этиб, масхара, мазахлар қилиб: "Ўлиб, тупроқ ва чириган суякка айланиб кетганимиздан кейин яна қайта тириламизми?", дер эдилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ
Биздан олдин ўлиб кетган ота-боболаримиз ҳам қайта тириладиларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَوَّلِينَ وَٱلۡأٓخِرِينَ
Эй Пайғамбар, анави қайта тирилишни инкор этаётганларга айтинг: "Олдинги одамлар ҳам, кейинги одамлар ҳам
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَمَجۡمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
Шак-шубҳасиз, Қиёмат куни ҳисоб-китоб ва жазо ёки мукофот учун тўпланажаклар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• العمل الصالح سبب لنيل النعيم في الآخرة.
Охиратдаги неъматларга солиҳ амал билан эришилади.

• الترف والتنعم من أسباب الوقوع في المعاصي.
Маишатпарастлик, дунё неъматларига муккадан кетиш одамни гуноҳлар лойига ботириб қўяди.

• خطر الإصرار على الذنب.
Гуноҳни тез тўхтатмасдан саркашлик билан давом эттиравериш ўта хатарли.

ثُمَّ إِنَّكُمۡ أَيُّهَا ٱلضَّآلُّونَ ٱلۡمُكَذِّبُونَ
Кейин сизлар, эй қайта тирилишни ёлғон дейдиган, тўғри йўлдан озган гумроҳлар, Қиёмат куни албатта заққум дарахтидан егувчисизлар. У жуда аччиқ ва сассиқ бўлади.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَأٓكِلُونَ مِن شَجَرٖ مِّن زَقُّومٖ
Кейин сизлар, эй қайта тирилишни ёлғон дейдиган, тўғри йўлдан озган гумроҳлар, Қиёмат куни албатта заққум дарахтидан егувчисизлар. У жуда аччиқ ва сассиқ бўлади.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ
Мана шу аччиқ дарахтдан оч қоринларингизни тўлдирасизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَشَٰرِبُونَ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡحَمِيمِ
Унинг устидан ўта қайноқ сув ичгувчисизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَشَٰرِبُونَ شُرۡبَ ٱلۡهِيمِ
Касалга учраган ташна туя тўймасдан ичавергани каби сизлар ҳам ичаверасизлар, ичаверасизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هَٰذَا نُزُلُهُمۡ يَوۡمَ ٱلدِّينِ
Мана шу аччиқ таом ва қайноқ сув уларнинг Қиёмат кунидаги зиёфатларидир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَحۡنُ خَلَقۡنَٰكُمۡ فَلَوۡلَا تُصَدِّقُونَ
Эй ҳақни ноҳаққа чиқарадиганлар, сизларни Биз йўқдан бор қилганмиз. Шундай бўлгач, ўлганингиздан кейин сизларни қайта тирилтиришимизга ҳам ишонаверсангиз бўлмайдими?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تُمۡنُونَ
Эй инсонлар, сизлар аёлларингизнинг бачадонларига тўкадиган маний ҳақида ўйлаб кўрдингларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَأَنتُمۡ تَخۡلُقُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡخَٰلِقُونَ
Шу манийни сизлар яратасизларми ёки уни яратган Бизми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَحۡنُ قَدَّرۡنَا بَيۡنَكُمُ ٱلۡمَوۡتَ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ
Орангизда содир бўлиб турадиган ўлимни Биз тақдир қилиб қўйганмиз. Ҳар бирингизнинг ўз ажали бор. Уни олдга ҳам, ортга ҳам сура олмайди. Биз ожизлар эмасмиз.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمۡثَٰلَكُمۡ وَنُنشِئَكُمۡ فِي مَا لَا تَعۡلَمُونَ
Ҳозирги хилқатингизни ўзингиз биладиган бошқа бир шаклга алмаштириб қўйишга ҳам, сизлар билмайдиган бошқа бир шаклга келтиришга ҳам қодирмиз.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُولَىٰ فَلَوۡلَا تَذَكَّرُونَ
Сизларни дастлаб қандай яратганимизни билдинглар-ку. Шундан ибрат олиб, биринчи марта яратган Зот ўлганингиздан кейин қайта тирилтиришга ҳам қодир эканини билиб олмайсизларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ
Ерга сиз қадаётган дон, уруғ ҳақида ўйлаб кўрдингизми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ
Ўша донни ундириб-ўстираётган сизларми ёки Бизми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَٰهُ حُطَٰمٗا فَظَلۡتُمۡ تَفَكَّهُونَ
Агар истасак, ўша экинни пишиб етилаёзган бир пайтда қуруқ чўпга айлантириб қўйган бўлар эдик. Сизлар эса бу ҳолатдан ҳайрон бўлиб қолар эдинглар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّا لَمُغۡرَمُونَ
"Сарф-харажатларимизга куйиб қолдик, зарар кўрдик", деб қолар эдинглар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ
"Яна ҳам тўғрироғи биз ризқдан маҳрум бўлганлармиз", деб қолар эдинглар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِي تَشۡرَبُونَ
Чанқаган пайтингизда ўзингиз ичадиган сув ҳақида ўйлаб кўрдингларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ
Уни самодаги булутлардан ёғдирган сизларми ёки Бизми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَوۡ نَشَآءُ جَعَلۡنَٰهُ أُجَاجٗا فَلَوۡلَا تَشۡكُرُونَ
Агар истасак, уни ичиб ҳам бўлмайдиган, ерни суғориб ҳам бўлмайдиган ўта шўр сувга айлантириб қўйган бўлар эдик. Уни ширин, фойдали сув қилиб берган Аллоҳга шукр қилмайсизларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي تُورُونَ
Бирон манфаатни кўзлаб ўзингиз ёқадиган олов ҳақида ўйлаб кўрдингларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَأَنتُمۡ أَنشَأۡتُمۡ شَجَرَتَهَآ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنشِـُٔونَ
Унинг дарахтини пайдо қилган сизларми ёки Бизми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَحۡنُ جَعَلۡنَٰهَا تَذۡكِرَةٗ وَمَتَٰعٗا لِّلۡمُقۡوِينَ
Биз бу ўтни охират оловини эслатиб турадиган бир эслатма ҳамда орангиздаги мусофирлар учун бир манфаат қилиб қўйдик.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
Бас, эй Пайғамбар, улуғ Парвардигорингизни Ўзига нолойиқ бўлган нуқсонлардан покланг!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ
Аллоҳ юлдузларнинг турган ўринларига, ботар жойларига қасам ичди.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّهُۥ لَقَسَمٞ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِيمٌ
Бундай жойларга қасам ичиш, агар билсангизлар, жуда улуғ қасам. Зеро, уларда сон-саноқсиз белгилар, ибратлар бор.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• دلالة الخلق الأول على سهولة البعث ظاهرة.
Илк бора яратиш қайта тирилтиришнинг енгил иш эканига яққол далилдир.

• إنزال الماء وإنبات الأرض والنار التي ينتفع بها الناس نعم تقتضي من الناس شكرها لله، فالله قادر على سلبها متى شاء.
Ёмғирнинг ёғиши, ўсимликларнинг униб-ўсиши, одамларнинг бирон манфаатни кўзлаб ўт ёқишлари Аллоҳ ато этган неъматлардир. Уларнинг шукрини адо қилмоқ лозим. Зеро, Аллоҳ уларни истаган пайтида қайтариб олиши мумкин.

• الاعتقاد بأن للكواكب أثرًا في نزول المطر كُفْرٌ، وهو من عادات الجاهلية.
Ёмғирнинг ёғишига юлдузларнинг таъсири бор, деб билиш куфрдир. Бу жоҳилиятдаги одатлардан бири эди.

إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ كَرِيمٞ
Эй одамлар, сизларга ўқиб берилаётган Қуръон улуғ Қуръондир. Унинг фойдалари сон-саноқсиз.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِي كِتَٰبٖ مَّكۡنُونٖ
Одамларнинг кўзидан асралган китобда, яъни, Лавҳул-Маҳфузда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ
Уни гуноҳлару айблардан пок фаришталаргина ушлайдилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Бутун махлуқотлар Парвардигори тарафидан Муҳаммад алайҳиссаломга нозил қилинган.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَبِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَنتُم مُّدۡهِنُونَ
Эй мушриклар, сизлар мана шу сўзни ёлғон деяпсизларми? Мана шу сўзга ишонмаяпсизларми?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَجۡعَلُونَ رِزۡقَكُمۡ أَنَّكُمۡ تُكَذِّبُونَ
Аллоҳ сизларга шунча ризқ берса, ўшаларни ёлғонга чиқаришингиз У Зотга шукр қилишингиз бўлдими? Масалан, фалон юзлдуз ёмғир ёғдирди, дейсизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَوۡلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلۡحُلۡقُومَ
Жон ҳалқумга келганда.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَنتُمۡ حِينَئِذٖ تَنظُرُونَ
Ҳолбуки, ўзларингиз ўша пайтда олдингиздаги ўлим тўшагида ётган одамга қараб турган бўласизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَيۡهِ مِنكُمۡ وَلَٰكِن لَّا تُبۡصِرُونَ
Биз эса Ўз илмимиз, қудратимиз ва фаришталаримиз ила ўша маййитга сизлардан ҳам яқинроқмиз. Лекин сизлар у фаришталарни кўрмайсизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَوۡلَآ إِن كُنتُمۡ غَيۡرَ مَدِينِينَ
Агар сизлар, қайта тирилмаймиз, амалларимиз учун ҳисоб бермаймиз, жазо ёки мукофот олмаймиз, деб ўйлайдиган бўлсангизлар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَرۡجِعُونَهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Агар гапларингиз рост бўлса, ўша жонни яна жасадга қайтаринглар-чи! Бу ишни ҳаргиз қила олмассизлар!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
Бас, агар маййит эзгуликлар сари биринчилардан бўлиб қадам ташлаган пешқадамлардан, Аллоҳга яқин бандалардан бўлса,
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَرَوۡحٞ وَرَيۡحَانٞ وَجَنَّتُ نَعِيمٖ
Бас, у роҳат-фароғатда, ёқимли ризқ қўйнида, жаннатда, истаган нарсаси муҳайё қилинадиган неъматлар ичида бўлади.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
Агар маййит ўнг тараф эгаларидан бўлса, ундан ғам еманг. У тинчлик ва саломатликдадир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَلَٰمٞ لَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
Агар маййит ўнг тараф эгаларидан бўлса, ундан ғам еманг. У тинчлик ва саломатликдадир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلۡمُكَذِّبِينَ ٱلضَّآلِّينَ
Агар маййит Пайғамбар алайҳиссалом олиб келган рисолатни ёлғон дейдиган, тўғри йўлдан озган гумроҳлардан бўлса,
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَنُزُلٞ مِّنۡ حَمِيمٖ
Бас, у ўта қайноқ сув билан меҳмон қилинади.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَصۡلِيَةُ جَحِيمٍ
Ва дўзах оловида ёниш билан.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلۡيَقِينِ
Эй Пайғамбар, мана шу сизга қисса қилиб берганларимиз заррача шубҳа аралашмаган айни ҳақиқатдир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
Бас, улуғ Парвардигорингиз номини нуқсонлардан поклаб тасбеҳ айтинг.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• شدة سكرات الموت وعجز الإنسان عن دفعها.
Ўлим талвасалари ўта шиддатли бўлади. Инсон уларни даф қила олмайди.

• الأصل أن البشر لا يرون الملائكة إلا إن أراد الله لحكمة.
Аслида инсон зоти фаришталарни кўра олмайди. Фақат Аллоҳ хоҳласагина кўради ва бу иш остида бир ҳикмат бўлади.

• أسماء الله (الأول، الآخر، الظاهر، الباطن) تقتضي تعظيم الله ومراقبته في الأعمال الظاهرة والباطنة.
Аллоҳнинг Аввал, Охир, Зоҳир ва Ботин исмлари У Зотни улуғлашни тақозо этади ҳамда У Зотнинг зоҳирий ва ботиний ҳамма ишларни кузатиб туришини англатади.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߟߏ߲߫ ߞߍߕߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲