Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione curda dell'Abbreviata Esegesi del Nobile Corano * - Indice Traduzioni
الحجر
Alcuni scopi di questa Sura comprendono:
توعد المستهزئين بالقرآن، والوعد بحفظه تأييدًا للنبي وتثبيتًا له.
الٓرۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ وَقُرۡءَانٖ مُّبِينٖ
﴿الرٓ﴾ پێشووتر قسە و گفتوگۆ کرا لەسەر تەفسیر و لێکدانەوەی ھاوشێوەی ئەم ئایەتانە لەسەرەتای سورەتی (البقرة) وە، ئەم ئایەتانە پلەوپایەیەکی بەرز و بڵندیان ھەیە بەڵگەن لەسەر ئەوەی لای خوای گەورەش ھەمان ڕێز و مەکانەت و پلەوپایەیان ھەیە، ئەویش ئایەتەکانی قورئانی پیرۆزن کە ڕۆشنکەرەوەی تەوحید -یەک خوا پەرستی- و ئەحکامەکانی شەریعەتی ئیسلامە.
Esegesi in lingua araba:
رُّبَمَا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ كَانُواْ مُسۡلِمِينَ
بێباوەڕان کاتێک لە ڕۆژی قیامەتدا ھەموو شتێکیان بۆ ڕوون دەبێتەوە، وە بۆیان دەردەکەوێت ئەوەی لە دونیا لە کوفر و بێباوەڕی لەسەری بوون ھەمووی بەتاڵ و پڕوپوچ بوو، ئاواتەخوازی ئەوەن کاشکای موسڵمان بوونایە و شوێن پێغەمبەران کەوتنایە.
Esegesi in lingua araba:
ذَرۡهُمۡ يَأۡكُلُواْ وَيَتَمَتَّعُواْ وَيُلۡهِهِمُ ٱلۡأَمَلُۖ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
-ئەی پێغەمبەر- واز لەو بێباوەڕانە بھێنە با لە دونیادا وەک ئاژەڵ و ڕەشە وڵاخ بخۆن و بخۆنەوە، وازیان لێ بھێنە با تام و چێژ لە خۆشی و لەزەتە بڕاوەکانی دونیا ببینن، وە با ھیوا درێژی سەرقاڵیان بکات و نەیان پەرژێتە سەر باوەڕھێنان و کاروکردەوەی چاکە، جا دواتر کاتێک لە ڕۆژی قیامەت دەگەنە لای خوای گەورە بۆ لێپرسینەوە بەئاگا دێنەوە و دەزانن چی زیانێکی گەورەیان کردووە.
Esegesi in lingua araba:
وَقَالُواْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِي نُزِّلَ عَلَيۡهِ ٱلذِّكۡرُ إِنَّكَ لَمَجۡنُونٞ
بێباوەڕانی مەککە بە پێغەمبەریان -صلى اللە علیە وسلم- دەووت: ئەی ئەو کەسەی بانگەشەی ئەوە دەکەیت گوایە قورئان و یادی خوات بۆ دابەزیووە ، بێگومان تۆ بەو بانگەشەیەت شێتی خۆت سەلماندووە، وە وەک شێتەکانیش ھەڵسوکەوت دەکەیت.
Esegesi in lingua araba:
مَا نُنَزِّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَمَا كَانُوٓاْ إِذٗا مُّنظَرِينَ
خوای گەورەش لە وەڵامی ئەو پێشنیارەی کردیان کە فریشتەیەکی لەگەڵ خۆی بھێنایە بۆ شاھێدی دان لەسەر ڕاستی پەیامەکەی ؛ بەو بێباوەڕانە دەفەرموێت: ئێمە فریشتە نانێرینە خوارەوە مەگەر حیکمەت و دانایی وابخوازێت و کاتی لەناوبردنی ئێوە ھاتبێت بە دابەزینی سزا بۆ سەرتان، خۆ ئەگەر ھاتوو فریشتەمان ناردە خوارەوە و باوەڕتان پێ نەھێنا ئیتر ئەو کاتەی خوای گەورە لەوە زیاتر مۆڵەتتان نادات و پەلە دەکات لە سزادانتان.
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ فِي شِيَعِ ٱلۡأَوَّلِينَ
- ئەی پێغەمبەر - بێگومان پێش تۆ پێغەمبەرانێکمان نارد بۆ لای چەندین دەست و تاقم لە بێباوەڕانی پێشوو وە باوەڕیان پێ نەکردن و بەدۆریان زانین، بۆیە دڵت لە خۆت دانەمێنێت و دڵتەنگ نەبیت، تۆ یەکەم پێغەمبەر نیت کە گەل و ھۆزەکەت باوەڕت پێ نەکەن و بەدرۆت بزانن.
Esegesi in lingua araba:
لَا يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَقَدۡ خَلَتۡ سُنَّةُ ٱلۡأَوَّلِينَ
ئەوانە باوەڕ ناھێنن بەو قورئانەی دابەزیووە بۆ سەر موحەممەد -صلی اللە علیە وسلم-، وە سوننەت و دابی خوای گەورەش بەو شێوەیە بووە ھەر گەل و ھۆزیک پێغەمبەرەکەیان بەدرۆ زانی بێت و باوەڕیان پێ نەکردبێت ئەوا خوای گەورە لەناوی بردوون، جا با ئەوانەی بێباوەڕن و پێغەمبەران بە درۆ دەزانن پەند و ئامۆژگاری وەربگرن لە چیرۆک و بەسەرھاتی ئەو گەلانەی خوا لەناوی بردن.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوۡ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فَظَلُّواْ فِيهِ يَعۡرُجُونَ
ئەو بێباوەڕانە سەرسەختی دەکەن لەگەڵ پێغەمبەر و ملکەچی فەرمانەکانی نابن، ئەگەر بێتو ھەق و ڕاستیشیان بە بەڵگەی ڕاست و دروست بۆ ڕوون بێتەوە، جا ھەر بۆیە ئەگەر دەرگایەکیان لە ئاسمانەوە بۆ بکەینەوە و سەر بکەون ھەر باوەڕ ناھێنن.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• القرآن الكريم جامع بين صفة الكمال في كل شيء، والوضوح والبيان.
قورئانی پیرۆز ھەرچی باسکردبێت بە تێروتەسەلی باسی کردووە، باسکردنەکەیش بە شێوەیەکە لە نێوان سیفەتی کەمال لە ھەموو شتێک و ڕوونی و ئاشکراییدا.
• يهتم الكفار عادة بالماديات، فتراهم مُنْغَمِسين في الشهوات والأهواء، مغترين بالأماني الزائفة، منشغلين بالدنيا عن الآخرة.
بێباوەڕان دابیان وایە زۆرجار گرنگی بە مادیگەرێتی دەدەن، بۆیە دەیانبینیت کە لەناو شەھوەت بازی و شوێنکەوتنی ھەواو ھەوەسی خۆیان نوقم بوون، بە ئومێدی درۆی بێ بنەما ھەڵخەڵەتاون، سەرقاڵی دونیان و دواڕۆژیان لەبیر چووەتەوە.
• هلاك الأمم مُقَدَّر بتاريخ معين، ومقرر في أجل محدد، لا تأخير فيه ولا تقديم، وإن الله لا يَعْجَلُ لعجلة أحد.
لەناوچونی ئوممەت و گەلان پەیوەستە بە کات و بەروارێکی دیاریکراوەوە، وە بڕیاری لێدراوە لەکات و شوێنی خۆیدا دێتە دی، بەھیچ شێوەیەک نەدوا دەکەوێت و نەپێش، وە خوای گەورە لەبەر پەلەی ھیچ کەسێک پەلە ناکات لە لەناوبردنیان.
وَلَقَدۡ جَعَلۡنَا فِي ٱلسَّمَآءِ بُرُوجٗا وَزَيَّنَّٰهَا لِلنَّٰظِرِينَ
بە ڕاستی لە ئاسمان ئەستێرە گەلێکی گەورەمان داناوە تاوەکو لە تاریکی بیابان و ناو دەریا خەڵکی لەسەفەر و گەشت و گەڕانیاندا بە ھۆیانەوە ڕێگا دەست نیشان بکەن و ڕێنوێنیان بکات، وە ئاسمانمان بەم ئەستێرانە ڕازاندووەتەوە بۆ تەماشاکەران، تاوەکو بەڵگە بن لەسەر گەورەیی دەسەڵاتی خوای گەورە -سبحانە وتعالی-.
Esegesi in lingua araba:
وَحَفِظۡنَٰهَا مِن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ رَّجِيمٍ
Esegesi in lingua araba:
وَٱلۡأَرۡضَ مَدَدۡنَٰهَا وَأَلۡقَيۡنَا فِيهَا رَوَٰسِيَ وَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا مِن كُلِّ شَيۡءٖ مَّوۡزُونٖ
وە زەویمان ڕاخستووە تاوەکو خەڵکی لەسەری نیشتەجێ بن، وە شاخ و کێوەکانمان وەک مێخ بەناخی زەویدا بردووەتە خوارەوە تاوەکو چەسپاوی بکات و لە ژێر پێی خەڵکی نەلەرزێ، وە ھەموو جۆرە دار و درەخت و گژوگیا و ڕووەکێکمان بە شێوەیەکی پڕ لەحیکمەت و دانایی و مەزەندەکاری تێدا ڕواندووە.
Esegesi in lingua araba:
وَإِن مِّن شَيۡءٍ إِلَّا عِندَنَا خَزَآئِنُهُۥ وَمَا نُنَزِّلُهُۥٓ إِلَّا بِقَدَرٖ مَّعۡلُومٖ
ھەر شتێک مایەی سوود بێت بۆ خەڵکی و گیانداران و ئاژەڵەکان ئێمە دەسەڵاتی ھێنانەدی و سوود بەخشینمان پێیان ھەیە، وە ھیچ شتێکیشمان نەھێناوە بوون بە حیکمەت و دانایی و مەزەندەکاری نەبێت کە ویست و حیکمەتی ئێمەی لەسەرە.
Esegesi in lingua araba:
وَأَرۡسَلۡنَا ٱلرِّيَٰحَ لَوَٰقِحَ فَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَسۡقَيۡنَٰكُمُوهُ وَمَآ أَنتُمۡ لَهُۥ بِخَٰزِنِينَ
وە بايەکانیشمان نارد بۆ موتوربە کردنی ھەورەکان، وە ھەر لەو ھەورە موتوربەکراوانەوە بارانمان باراند، کە بۆ خواردنەوەی خۆتان و مەڕ و ماڵات و ئاودێری کشتوکاڵتان سوودی لێ ببینن، خۆ ئێوە ناتوانن لای خۆتان گلی بدەنەوە و ھەڵیبگرن تاوەک بیر و کانی و ڕووبارەکانی لێ بێت، بەڵکو ئەوەی گلی دەداتەوە و ھەڵی دەگرێت بۆتان تەنھا خوای باڵادەست و بەتوانایە.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّا لَنَحۡنُ نُحۡيِۦ وَنُمِيتُ وَنَحۡنُ ٱلۡوَٰرِثُونَ
بێگومان ئێمە گیان دەکەین بە بەری بێ گیانەکاندا بەوەی لە نەبوونەوە دروستیان دەکەین، وە پاش مردنیشیان جارێکی تر زیندوویان دەکەینەوە، وە زیندووەکانیشیان لەکاتی دیاریکراوی خۆیاندا دەمرێنین، وە ئەوە تەنھا ئێمەین دەمێنینەوە و نامرین وە ئێمە میراتگری زەوی و ئەوەین لەسەر زەویدایە.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحۡشُرُهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
- ئەی پێغەمبەر - خوای گەورە لە ڕۆژی قیامەتدا ئەوانە بۆ لێپرسینەوە کۆ دەکاتەوە، تاوەکو پاداشتی خێری چاکەکاران بداتەوە، وە تۆڵەی خراپەیش بسێنێت لە خراپەکاران، بێگومان خوای گەورە دانا و کاربەجێیە لە بەرێوەبردنی کاروبارەکانیدا، وە زۆریش زانایە کە ھیچ شتێک لەلای ئەو نھێنی و شاراوە نییە.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ قَالَ رَبُّكَ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّي خَٰلِقُۢ بَشَرٗا مِّن صَلۡصَٰلٖ مِّنۡ حَمَإٖ مَّسۡنُونٖ
- ئەی پێغەمبەر - یادی ئەو کاتە بکەوە کە پەروەردگارت بە فریشتەکانی فەرموو کە ئیبلیسیشیان لەگەڵ بوو: فەرمووی: بێگومان من مرۆڤێك لە گڵێکی وشک بووەوە بەدی دەھێنم ئەگەر پەنجەی لێ بدرێت دەزرنگێتەوە، ڕەنگیشی ڕەنگێکی ڕەشی ترشاوی بۆن گۆڕاوە.
Esegesi in lingua araba:
فَسَجَدَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ كُلُّهُمۡ أَجۡمَعُونَ
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• ينبغي للعبد التأمل والنظر في السماء وزينتها والاستدلال بها على باريها.
پێویستە بەندەکانی خوا وردببنەوە و تێڕابمێنن لە ئاسمان و جوانیەکانی، وە بیکەنە بەڵگە لەسەر گەورەیی پەروەردگاریان.
• جميع الأرزاق وأصناف الأقدار لا يملكها أحد إلا الله، فخزائنها بيده يعطي من يشاء، ويمنع من يشاء، بحسب حكمته ورحمته.
ھەموو ڕزق و ڕۆزی و جۆرەکانی ئەندازەگیری ڕزق و ڕۆزییەکان جگە خوای گەورە ھیچ کەسێکی تر خاوەنی نییە، گەنجینەی ڕزق و ڕۆزی بە دەستی خوای گەورەیە دەیبەخشێت بە ھەر کەسێک بیەوێت، وە دەیشیگرێتەوە لەھەر کەسێک کە خۆی بیەوێت بە حیکمەت و میھرەبانی خۆی.
• الأرض مخلوقة ممهدة منبسطة تتناسب مع إمكان الحياة البشرية عليها، وهي مثبّتة بالجبال الرواسي؛ لئلا تتحرك بأهلها، وفيها من النباتات المختلفة ذات المقادير المعلومة على وفق الحكمة والمصلحة.
زەوی بەشێوەی ڕاخراو بەدیھێنراوە کە شایستەی ژیانی مرۆڤایەتی بێت لەسەری، بە شاخ و کێوەکان ڕاگیراوە تاوەکو لە جێگای خۆیان نەجوڵێن و ژیان لە خەڵکی نەشێوێنن، ئەم زەوییە لەگەڵ ئەوەی بەم شێوەیە بەدیھێنراوە، دار و درەخت و گژ وگیا و ڕوەکی ھەمەچەشنە و جۆراو جۆریشی بەشێوەیەکی زۆر وردی ئەندازەگیری تێدایە، وە حیکمەت و دانایی و بەرژەوەندی تێدا ڕەچاو کراوە.
وَإِنَّ عَلَيۡكَ ٱللَّعۡنَةَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلدِّينِ
Esegesi in lingua araba:
قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ
Esegesi in lingua araba:
قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ
Esegesi in lingua araba:
إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ
Esegesi in lingua araba:
قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغۡوَيۡتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَأُغۡوِيَنَّهُمۡ أَجۡمَعِينَ
ئیبلیس ووتی: ئەی پەروەردگارم بە ھۆی ئەوەی کە تۆ گومڕات کردم، مەرج بێت گوناھ و تاوان بۆ نەوە و وەچەکانی ئادەم لەسەر زەوی جوان و ڕازاوە و شیرین بکەم، وە ھەموویان گومڕا بکەم ولایان بدەم لە ڕێگای ڕاست.
Esegesi in lingua araba:
إِلَّا عِبَادَكَ مِنۡهُمُ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
Esegesi in lingua araba:
قَالَ هَٰذَا صِرَٰطٌ عَلَيَّ مُسۡتَقِيمٌ
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوۡعِدُهُمۡ أَجۡمَعِينَ
Esegesi in lingua araba:
وَنَزَعۡنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنۡ غِلٍّ إِخۡوَٰنًا عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ
ھەرچی ڕق و کینە و دوژمنایەتیەک لە دڵیاندا بوو ھەموویمان لێ دەرھێنان، وە کردمانن بە برای خۆشەویستی یەکتر، لەسەر جێگا و تەختی بەرز بەرامبەر یەکتر دادەنیشن ، وە ھەندێکیان تەماشای ھەندێکی تریان دەکەن.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• في الآيات دليل على تزاور المتقين واجتماعهم وحسن أدبهم فيما بينهم، في كون كل منهم مقابلًا للآخر لا مستدبرًا له.
ئەم ئایەتانە بەڵگەن لەسەر ئەوەی خواناسان لە بەھەشتدا سەردانی یەکتر دەکەن و پێکەوە کۆدەبنەوە و زۆر بە ئەدەبەوە لەگەڵ یەکتر قسە دەکەن، کاتێک لەسەر تەخت و شوێنە بەرزەکان بەرامبەر یەکتر دادەنیشن نەوەک پشت لە یەک بکەن.
• ينبغي للعبد أن يكون قلبه دائمًا بين الخوف والرجاء، والرغبة والرهبة.
پێویستە بەندەکانی خوا دڵیان ھەمیشە لە نێوان ترس و ڕەجا و ئومێددا بێت، دڵیان خۆش بێت بە موژدەکانی خوا و لە ھەمان کاتدا بیشترسن لە سزای سەختی ئەو.
إِذۡ دَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَقَالُواْ سَلَٰمٗا قَالَ إِنَّا مِنكُمۡ وَجِلُونَ
کاتێک چوونە ژوورەوە بۆ لای پێیان وت: سەلامت لێ بێت، ئیبراھیمیش بە باشتر لەوە وەڵامی دانەوە و گوێرەکەیەکی بۆ سەربڕین و بۆی برژاندن و پێشکەشی کردن تاوەکو بیخۆن، چونکە وایزانی مرۆڤن، جا کاتێک بینی لە گۆشتی گوێرەکەکە ناخۆن، پێی فەرموون: بەڕاستی ئێمە لێتان دەترسین.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ فَمَا خَطۡبُكُمۡ أَيُّهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ
Esegesi in lingua araba:
إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ قَدَّرۡنَآ إِنَّهَا لَمِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا جَآءَ ءَالَ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
Esegesi in lingua araba:
قَالَ إِنَّكُمۡ قَوۡمٞ مُّنكَرُونَ
Esegesi in lingua araba:
فَأَسۡرِ بِأَهۡلِكَ بِقِطۡعٖ مِّنَ ٱلَّيۡلِ وَٱتَّبِعۡ أَدۡبَٰرَهُمۡ وَلَا يَلۡتَفِتۡ مِنكُمۡ أَحَدٞ وَٱمۡضُواْ حَيۡثُ تُؤۡمَرُونَ
دوای تێپەڕ بوونی بەشێک لە شەو لەگەڵ ئەوانەی لە کەسوکار و گەلەکەت باوەڕیان ھێناوە لە شار دەرچن، وە تۆیش لە دوایانەوە بڕۆ، وە ھیچ کەس لە ئێوە ئاوڕ نەداتەوە بۆ دواوە تاوەکو تەماشای ئەوان بکات کە چیان بەسەردێت، وە بڕۆن بۆ ئەو شوێنەی کە فەرمانتان پێکراوە بۆی بڕۆن.
Esegesi in lingua araba:
وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُخۡزُونِ
Esegesi in lingua araba:
قَالُوٓاْ أَوَلَمۡ نَنۡهَكَ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• تعليم أدب الضيف بالتحية والسلام حين القدوم على الآخرين.
• من أنعم الله عليه بالهداية والعلم العظيم لا سبيل له إلى القنوط من رحمة الله.
ھەرکەسێک خوای گەورە ناز و نیعمەتێکی پێ بەخشی بەوەی ھیدایەتی داوە و فێری زانستێکی گەورەی کردووە، نابێت بێ ھیوا بێت لە ڕەحمەت ومیھرەبانی خوای گەورە.
فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ مُشۡرِقِينَ
Esegesi in lingua araba:
فَجَعَلۡنَا عَٰلِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ حِجَارَةٗ مِّن سِجِّيلٍ
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّهَا لَبِسَبِيلٖ مُّقِيمٍ
Esegesi in lingua araba:
وَءَاتَيۡنَٰهُمۡ ءَايَٰتِنَا فَكَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
لەگەڵ ھەموو ئەمانەدا چەندین بەڵگە و نیشانەی خۆمان نیشاندان لەسەر ڕاستگۆیی پێغەمبەرەکەیان لەو پەیامەی کە لەلایەن پەروەردگاریەوە ھێناویەتی، یەکێک لەوانە بەڵگەی وشترە مێیەکەیان بوو، بەڵام پەند و ئامۆژگاریان لێ وەرنەگرت و بەبای خەیاڵیاندا نەھات وگوێیان پێ نەدا.
Esegesi in lingua araba:
فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ مُصۡبِحِينَ
Esegesi in lingua araba:
وَمَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۗ وَإِنَّ ٱلسَّاعَةَ لَأٓتِيَةٞۖ فَٱصۡفَحِ ٱلصَّفۡحَ ٱلۡجَمِيلَ
ئاسمانەکان و زەوی و ئەوەیشی لەنێوانیاندایە بەبێ ھوودە و بێ حیکمەت بەدیمان نەھێناون، ھەموو ئەوانەمان بەھەق بەدیھێناوە، بێگومان ڕۆژی دوایی ھەر دێت وکەس ناتوانێت ڕێی لێ بگرێت، جا کەوابێت - ئەی پێغەمبەر - تۆ پشت ھەڵ بکە لەوانەی باوەڕت پێ ناھێنن و بەدرۆت دەزانن، بەشێوەیەکی جوان چاوپۆشیان لێ بکە، هەتا کاتی خۆی دێت وپەروەردگارت مۆڵەتی ڕووبەڕوبوونەوەت پێ دەدا لە گەڵیان.
Esegesi in lingua araba:
لَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ وَلَا تَحۡزَنۡ عَلَيۡهِمۡ وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَكَ لِلۡمُؤۡمِنِينَ
- ئەی پێغەمبەر - چاو مەبڕە ئەو ناز ونیعمەتانەی داومانە بە بێباوەڕان، چونکە کاتیە و لەناو دەچێت، وە ھیچ خەفەت مەخۆ و دڵگران مەبە لەوەی باوەڕت پێ ناھێنن و بەدرۆت دەزانن، وە باڵی بەزەیی و میھرەبانیت بۆ باوەڕداران ڕابخە، واتا : لەگەڵیان زۆر خاكی (متەوازع) بە.
Esegesi in lingua araba:
وَقُلۡ إِنِّيٓ أَنَا ٱلنَّذِيرُ ٱلۡمُبِينُ
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• أن الله تعالى إذا أراد أن يهلك قرية ازداد شرهم وطغيانهم، فإذا انتهى أوقع بهم من العقوبات ما يستحقونه.
بێگومان خوای گەورە ئەگەر بیەوێت شار وگوندێک لەناوببات، خراپە وکوفر و بێباوەڕییان زیاد دەکات، جا کاتێک لێ بوونەوە لە خراپەکاری و بێباوەڕیەکەیان ئەو سزایەی شایستەیانە بۆیان دادەبەزێنێت.
• كراهة دخول مواطن العذاب، ومثلها دخول مقابر الكفار، فإن دخل الإنسان إلى تلك المواضع والمقابر فعليه الإسراع.
باش نییه مرۆڤی باوەڕدار بچێتە ناو ئەو جێگایانەی کە سزای خوای بۆ دابەزیووە، ھەروەک چۆن مەکروھە بچیتە نێو گۆڕستانی بێباوەڕان، ئەگەر ھاتوو مرۆڤ چووە ناو ئەو جێگایانە یان ناو ئەو گۆڕستانانە دەبێت خێرا لەو ناوە نەمێنێت و دەربچێت.
• ينبغي للمؤمن ألا ينظر إلى زخارف الدنيا وزهرتها، وأن ينظر إلى ما عند الله من العطاء.
نابێت ئیماندار بڕوانێتە ڕازاوەیی دونیا بەڵکو دەبێت بڕوانێتە ئەوەى لای خواى گەورە هەیە لە بەخشین و نیعمەت.
• على المؤمن أن يكون بعيدًا من المشركين، ولا يحزن إن لم يؤمنوا، قريبًا من المؤمنين، متواضعًا لهم، محبًّا لهم ولو كانوا فقراء.
پێویستە مرۆڤی باوەڕدار دوور بێت لە بت پەرست و بێباوەڕ، وە ھیچ داخ و خەفەتیش نەخوات کە باوەڕ ناھێنن، وە دەبێت زۆر نزیک بێت لەباوەڕداران، وە خاکى (خۆبەکەمزان:متەوازع) بێت بەرامبەریان، وە زۆری خۆش بوێن ئەگەرچیش ھەژار بن.
ٱلَّذِينَ جَعَلُواْ ٱلۡقُرۡءَانَ عِضِينَ
Esegesi in lingua araba:
عَمَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Esegesi in lingua araba:
فَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ وَكُن مِّنَ ٱلسَّٰجِدِينَ
کەوابێت تۆیش بۆ لابردنی ئەو دڵتەنگی و زویر بوونەت ھانا بۆ لای خوای گەورە ببە وتەسبیحاتی بکە ودان بنێ بە پاک وبێگەردی ئەو زاتە لەو شتانەى شیاوی زاتی مەزنی ئەو نین، وسوپاس وستایشی پەروەردگارت بەناو سیفەتە بەرزەکانی بکە، وە لە عابید و خواناسان بە بەنوێژکردن و سوژدە بردن بۆی، چونکە ئەوە چارەسەری ئەو دڵتەنگی و زویر بوونەت دەکات.
Esegesi in lingua araba:
وَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• عناية الله ورعايته بصَوْن النبي صلى الله عليه وسلم وحمايته من أذى المشركين.
چاودێری کردنی خوای گەورە بۆ پێغەمبەرەکەی -صلى اللە علیە وسلم-، بەوەی دەیپارێزێت لە ھەموو فڕوفێڵ و ئازاردانێکی بتپەرست و موشریکەکان.
• التسبيح والتحميد والصلاة علاج الهموم والأحزان، وطريق الخروج من الأزمات والمآزق والكروب.
تەسبیحات و سوپاس و ستایشی خوای گەورە و نوێژ ئەنجامدان چارەسەری ھەموو دڵتەنگی و داخ و خەفەتێکە، وە ڕێگایەکیشە بۆ دەرچوون لە ھەموو قەیران و تەنگانەیەک.
• المسلم مطالب على سبيل الفرضية بالعبادة التي هي الصلاة على الدوام حتى يأتيه الموت، ما لم يغلب الغشيان أو فقد الذاكرة على عقله.
موسڵمان لەسەری پێویستە تا ئەو کاتەی مردن دێتە سەری ھەمیشە و بەردەوام خەریکی پەرستنی خوای گەورە (نوێژ کردن) بێت، وە بۆ ساتێکیش وازی لێ نەھێنێت، مەگەر کاتێک لەھۆش خۆی بچێت یان تووشی لە بیرچوونەوە و لەدەستدانی یادگە و ژیری بێت.
• سمى الله الوحي روحًا؛ لأنه تحيا به النفوس.
خوای گەورە وەحی و سروشی بە (ڕۆح) ناو ھێناوە، چونکە بەوەحی و سروش دەروونەکان زیندوو دەبنەوە و ڕۆحیان بەبەردا دەکرێت.
• مَلَّكَنا الله تعالى الأنعام والدواب وذَلَّلها لنا، وأباح لنا تسخيرها والانتفاع بها؛ رحمة منه تعالى بنا.
خوای گەورە کردووینی بەخاوەنی مەڕ و ماڵات و ڕەشەوڵاخ و وشتر و گیاندارانی تریش و بۆی ڕام ھێناوین و موسەخەری کردووە بۆمان، وە بەڕەحمەت و میھرەبانی و فەزڵی خۆیشی ڕێگای پێداوین سوود و قازانج لەبەروبوومەکانیان وەربگرین.
Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione curda dell'Abbreviata Esegesi del Nobile Corano - Indice Traduzioni
Emesso dal Tafseer Center per gli Studi Coranici.