مەنالار تەرجىمىسى سۈرە مۇتەپپىپىن - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

Мутоффифийн

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

تحذير المكذبين الظالمين من يوم القيامة وبشارة المؤمنين به.

Ҳақни ёлғон дейдиган золимларни қиёмат кунидан огоҳлантириш, мўминларга эса хушхабар бериш.

---

ئايەت: 1

وَيۡلٞ لِّلۡمُطَفِّفِينَ

Тарозидан уриб қолувчиларга ҳалокат ва зиён бўлсин!

ئايەت: 2

ٱلَّذِينَ إِذَا ٱكۡتَالُواْ عَلَى ٱلنَّاسِ يَسۡتَوۡفُونَ

Улар шундай кишиларки, бошқалардан ўлчаб олганларида ҳақларини ҳеч камчиликсиз-мукаммал қилиб оладилар.

ئايەت: 3

وَإِذَا كَالُوهُمۡ أَو وَّزَنُوهُمۡ يُخۡسِرُونَ

Уларга ўлчаб ёки тортиб берганларида эса ўлчов ва тарозидан уриб қоладилар. Пайғамбар алайҳиссалом Мадинага ҳижрат қилган пайтларида мадиналикларнинг аҳволи шундай эди.

ئايەت: 4

أَلَا يَظُنُّ أُوْلَٰٓئِكَ أَنَّهُم مَّبۡعُوثُونَ

Бу гуноҳ ишни қилаётганлар қайта тирилиб, Аллоҳнинг олдига боришларига ишонмайдиларми?!

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• التحذير من الغرور المانع من اتباع الحق.

Ҳаққа эргашишдан тўсувчи кибрдан огоҳлантириш

• الجشع من الأخلاق الذميمة في التجار ولا يسلم منه إلا من يخاف الله.

Савдогарлар орасида очкўзлик манфур хулқлардан бири ҳисобланади. Аллоҳдан қўрққан кишиларгина ундан саломат қола оладилар.

• تذكر هول القيامة من أعظم الروادع عن المعصية.

Қиёмат даҳшатларини эслаш гуноҳлардан тўсувчи энг катта воситадир.

ئايەت: 5

لِيَوۡمٍ عَظِيمٖ

Машаққат ва қўрқинчга тўла бўлган улуғ кундаги ҳисоб-китоб учун қайта тирилтириладилар.

ئايەت: 6

يَوۡمَ يَقُومُ ٱلنَّاسُ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

У шундай кунки, ҳамма халойиқлар Парвардигори ҳузурида ҳисоб-китоб учун тик туради.

ئايەت: 7

كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٖ

Асло! Иш сизлар ўйлагандек эмас. Сизлар ўлгандан кейин тирилиш йўқ, дейсизлар. Ҳали, албатта, фисқу фужур қилувчи кофир ва мунофиқлар зиён кўрадилар. Уларнинг номаи аъмоллари ернинг туб-тубидадир.

ئايەت: 8

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا سِجِّينٞ

Эй Пайғамбар, Сижжийн нималигини сиз қаердан ҳам билар эдингиз?!

ئايەت: 9

كِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ

Уларнинг китоблари битилгандир. Улар на йўқолади, на кўпайтирилади ва на камайтирилади.

ئايەت: 10

وَيۡلٞ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُكَذِّبِينَ

У кунда ўша кунни инкор қилувчиларга ҳалокат ва зиён бўлгай!

ئايەت: 11

ٱلَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ

Улар Аллоҳ таоло бандаларини дунё ҳаётида қилган амалларига қараб ҳисоб-китоб қиладиган Қиёмат кунини ёлғонга чиқарардилар.

ئايەت: 12

وَمَا يُكَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا كُلُّ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

У кунни гуноҳга ботган ва Аллоҳ белгилаб қўйган чегараларни бузганларгина ёлғонга чиқарадилар, холос.

ئايەت: 13

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Пайғамбаримизга нозил қилинган оятларимиз уларга тиловат қилинса, булар аввалгиларнинг афсоналаридир, Аллоҳ ҳузуридан эмас, дейдилар.

ئايەت: 14

كَلَّاۖ بَلۡۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

Асло! Иш анави инкор қилувчилар хаёл қилганларидек эмас. Аксинча, улар қилган гуноҳлари ақлларини қоплаб олиб, ҳақиқатни қалб кўзлари билан кўролмайдиган бўлиб қолганлар.

ئايەت: 15

كَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ

Шак-шубҳасиз, уларга Қиёмат куни Парвардигорларини кўриш ман қилинади.

ئايەت: 16

ثُمَّ إِنَّهُمۡ لَصَالُواْ ٱلۡجَحِيمِ

Сўнгра улар албатта дўзахга кирадилар ва унинг шиддатли ҳароратини бошдан кечирадилар.

ئايەت: 17

ثُمَّ يُقَالُ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ

Сўнгра уларга Қиёмат куни дашном берилиб, дунё ҳаётида Пайғамбарингиз хабар берганида сизлар ёлғонга чиқарган азоб мана шудир, дейилади.

ئايەت: 18

كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ

Сизлар ҳеч қандай ҳисоб-китоб йўқ, деб ўйладингизлар. Асло! Иш сизлар ўйлагандек эмас. Албатта итоатгўйларнинг номаи аъмоллари Иллийюндадир.

ئايەت: 19

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا عِلِّيُّونَ

Эй Пайғамбар, Иллийюн нималигини сиз қаердан ҳам билар эдингиз?!

ئايەت: 20

كِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ

Уларнинг китоблари битилгандир. Улар на йўқолади, на кўпайтирилади ва на камайтирилади.

ئايەت: 21

يَشۡهَدُهُ ٱلۡمُقَرَّبُونَ

Бу китобга ҳар осмондаги муқарраб фаришталар шоҳид бўладилар.

ئايەت: 22

إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِي نَعِيمٍ

Кўп тоат-ибодат қилувчилар Қиёмат куни, шак-шубҳасиз, доимий неъматлар ичрадир.

ئايەت: 23

عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ

Улар безатилган сўриларда Парвардигорларига ва ўзларини хурсанд қиладиган, шодлантирадиган нарсаларга қараб ўтирадилар.

ئايەت: 24

تَعۡرِفُ فِي وُجُوهِهِمۡ نَضۡرَةَ ٱلنَّعِيمِ

Уларга қарасангиз, юзларида неъматларнинг таъсирини – чирой ва тиниқликни кўрасиз.

ئايەت: 25

يُسۡقَوۡنَ مِن رَّحِيقٖ مَّخۡتُومٍ

Хизматкорлари уларга олдин ҳеч ким очмаган муҳрланган қадаҳлардаги шаробдан қуйиб берадилар.

ئايەت: 26

خِتَٰمُهُۥ مِسۡكٞۚ وَفِي ذَٰلِكَ فَلۡيَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ

Шаробнинг сўнгги томчисигача мушкнинг ҳиди уфуриб туради. Беллашадиганлар мана шу улуғ мукофот йўлида беллашсинлар. Беллашув Аллоҳни рози қиладиган амалларни қилиш ва Унинг ғазабини келтирадиган амаллардан тийилиш билан бўлади.

ئايەت: 27

وَمِزَاجُهُۥ مِن تَسۡنِيمٍ

Бу муҳрланган шаробга Тасним булоғидан қўшилган бўлади.

ئايەت: 28

عَيۡنٗا يَشۡرَبُ بِهَا ٱلۡمُقَرَّبُونَ

Тасним жаннатнинг энг юқорисидаги бир чашмадир. Унинг зилол сувидан муқарраблар ичадилар. Бошқа мўминлар эса Тасним булоғидан аралаштирилган сувдан ичадилар.

ئايەت: 29

إِنَّ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ كَانُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَضۡحَكُونَ

Куфр келтириб, жинояткор бўлганлар иймон келтирган кишиларнинг устидан кулиб, масхара қилар эдилар.

ئايەت: 30

وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمۡ يَتَغَامَزُونَ

Улар мўминлар олдидан ўтганларида бир-бирларига кўз қисиб, уларни масхаралаб, пичинг қилиб ўтар эдилар.

ئايەت: 31

وَإِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمُ ٱنقَلَبُواْ فَكِهِينَ

Улар уйларига қайтганларида ўзларининг кофирлиги ва мўминларни мазах қилишларидан ҳузурланиб қайтар эдилар.

ئايەت: 32

وَإِذَا رَأَوۡهُمۡ قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَضَآلُّونَ

Мусулмонларга йўлиқиб қолсалар, мана булар, шак-шубҳасиз, ота-боболарининг динини тарк қилиб, йўлдан озган кимсалардир, дер эдилар.

ئايەت: 33

وَمَآ أُرۡسِلُواْ عَلَيۡهِمۡ حَٰفِظِينَ

Аллоҳ Таоло уларни мўминларнинг амалларига қўриқчи қилиб қўймаган эдики, бу гапларини айтсалар.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• خطر الذنوب على القلوب.

Оятлар гуноҳларнинг қалблар учун нақадар хавфли экани ҳақида сўзлайди.

• حرمان الكفار من رؤية ربهم يوم القيامة.

Кофирлар Қиёмат куни Парвардигорларини кўришдан маҳрумдирлар.

• السخرية من أهل الدين صفة من صفات الكفار.

Диндорларни масхаралаш кофирларнинг сифатларидандир.

ئايەت: 34

فَٱلۡيَوۡمَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنَ ٱلۡكُفَّارِ يَضۡحَكُونَ

Бу дунёда кофирлар мўминлар устидан кулган бўлсалар, Қиёматда мўминлар кофирлар устидан куладилар.

ئايەت: 35

عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ

Безатилган сўриларда Аллоҳ уларга тайёрлаб қўйган битмас-туганмас неъматларни томоша қилиб ўтирадилар.

ئايەت: 36

هَلۡ ثُوِّبَ ٱلۡكُفَّارُ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ

Шак-шубҳасиз, кофирлар дунё ҳаётида қилиб ўтган амаллари туфайли хор қилувчи азобга гирифтор қилинадилар.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• خضوع السماء والأرض لربهما.

Само ҳам, замин ҳам Парвардигорга бўйсунади.

• كل إنسان ساعٍ إما لخير وإما لشرّ.

Ҳар бир инсон ё яхши, ё ёмон тарафга қараб юради.

• علامة السعادة يوم القيامة أخذ الكتاب باليمين، وعلامة الشقاء أخذه بالشمال.

Қиёмат кунидаги бахт-саодат аломати номаи аъмолни ўнг томондан олиш бўлса, уни чап тарафдан олиш бахтиқаролик аломатидир.