مەنالار تەرجىمىسى سۈرە مۆمىنۇن - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى - بەت نومۇرى 349 - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

ئايەت: 105

أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

Уларга шундай дейилади: "У дунёда Қуръон оятлари сизларга ўқиб берилмаганмиди ва сизлар уларни ёлғонга чиқармаганмидингиз?"

ئايەت: 106

قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ

Дедилар: "Парвардигоро, бизга Ўзингга маълум бўлган бадбахтлигимиз ғолиб келиб, ҳақ йўлдан озган, адашган қавм бўлиб қолган эканмиз".

ئايەت: 107

رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ

Парвардигоро, бизни дўзахдан чиқар, халос айла. Агар яна ўша куфр ва залолатга қайтадиган бўлсак, у ҳолда аниқ ўзимизга ўзимиз зулм қилган бўламиз. Ҳеч қандай узримиз қолмайди.

ئايەت: 108

قَالَ ٱخۡسَـُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ

Деди: "Дўзахда хор бўлиб яшанглар ва Менга гапирманглар".

ئايەت: 109

إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

Бандаларимдан Менга иймон келтирган бир гуруҳи дер эдилар: "Парвардигоро, Сенга иймон келтирдик. Гуноҳларимизни кечир. Ўз раҳматинг ила бизга раҳм қил. Сен раҳм қилгувчиларнинг энг яхшиси эрурсан".

ئايەت: 110

فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ

Аллоҳга даъват қилган мўминларни масхара қилдингиз. Шу иш билан банд бўлиб, Аллоҳни эслашни унутдингиз. Уларнинг устидан кулар эдингиз.

ئايەت: 111

إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ

Мен Қиёмат куни мўминларни Аллоҳга итоат қилиш йўлида сизлардан йўлиққан озорларга сабр қилганлари туфайли жаннат билан мукофотлайман.

ئايەت: 112

قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ

Деди: "Ер юзида қанча йил турдингизлар? Қанча вақтни зое қилдингизлар?"

ئايەت: 113

قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡـَٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ

Улар шундай жавоб берадилар: "Бир кун ёки бир куннинг бир қисмича турдик. Кунлар ва ойларни ҳисоблаб турадиган фаришталардан сўра".

ئايەت: 114

قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Деди: "Жуда-жуда оз турганингизни билганингизда эди. Шу қадар озки, унда Аллоҳга итоат қилиш йўлида сабр қилиш жуда енгил эди".

ئايەت: 115

أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ

Эй одамлар, сизларни ҳеч бир ҳикматсиз, сабабсиз, худди ҳайвонлардек савоб ва жазосиз беҳудага яратганмиз-у, сизлар Қиёмат куни ҳисоб-китоб учун Бизга қайтарилмайсизлар, деб ўйлаганмидингиз?

ئايەت: 116

فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ

Ўз махлуқотларини Ўзи истаганича бошқариб турган подшоҳ Аллоҳ ҳар қандай нуқсондан Покдир. Унинг Ўзи ҳақ, ваъдаси ҳақ, сўзи ҳақ. Ундан ўзга чин маъбуд йўқ. У энг буюк махлуқот бўлмиш Аршнинг Эгасидир. Энг улкан махлуқотнинг эгаси ҳамма махлуқотларнинг Эгасидир.

ئايەت: 117

وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ

Ким Аллоҳ билан бирга бошқа бир маъбудга унинг маъбуд эканига бирон ҳужжати бўлмаса ҳам дуо қилса, бу ёмон қилмишининг жазоси Парвардигори ҳузуридадир. Унга жазони Аллоҳнинг Ўзи беради. Ҳақиқат шуки, кофирлар нажот топмайдилар. Мурод-мақсадларига ҳам етмайдилар, хавфу хатардан омонда ҳам бўлмайдилар.

ئايەت: 118

وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

Эй Пайғамбар, айтинг: "Парвардигорим, гуноҳларимни кечир, менга Ўз раҳматинг ила раҳм қил. Сен гуноҳкорга раҳм қилиш, унинг тавбасини қабул қилиш бобида энг яхши Зот эрурсан".

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• الكافر حقير مهان عند الله.

Кофир Аллоҳнинг наздида хордир, ҳақирдир.

• الاستهزاء بالصالحين ذنب عظيم يستحق صاحبه العذاب.

Яхши одамларни масхара қилиш катта гуноҳ. Бу ишни қилган азобга лойиқ.

• تضييع العمر لازم من لوازم الكفر.

Куфр умрни зое қилишга олиб боради.

• الثناء على الله مظهر من مظاهر الأدب في الدعاء.

Дуо ичида Аллоҳга сано айтиш дуо қилиш одобларидандир.

• لما افتتح الله سبحانه السورة بذكر صفات فلاح المؤمنين ناسب أن تختم السورة بذكر خسارة الكافرين وعدم فلاحهم.

Аллоҳ сурани мўминларнинг нажот топиши ҳақидаги оят билан бошлаган бўлса, шунга муносиб тарзда кофирларнинг шарманда бўлиши, зарар кўриши ҳақидаги оят билан якунлади.