د معناګانو ژباړه سورت جاثیه - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 499 - د قرآن کریم دائرة المعارف

Жосия

د سورت د مقصدونو څخه:

بيان أحوال الخلق من الآيات الشرعية والكونية، ونقض حجج منكري البعث المتكبرين وترهيبهم.

Махлуқотларнинг шариатга ва коинотга оид оятлар қаршисидаги аҳволини баён қилиш ҳамда қайта тирилишни инкор қиладиган мутакаббирларнинг ҳужжатларини синдириш ва уларни ёмон оқибатдан огоҳлантириш.

---

آیت: 1

حمٓ

Бундай ҳарфлар ҳақида "Бақара" сурасининг аввалида айтиб ўтилди.

آیت: 2

تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

Қуръоннинг нозил қилиниши ҳаммадан Ғолиб, Азиз ва ҳар бир яратишини, қадарини, тадбирини ҳикмат билан қиладиган Ҳаким Аллоҳ тарафидандир.

آیت: 3

إِنَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ

Осмонлару ерда Аллоҳнинг қудрати ва ягоналигига далолат қилувчи белгилар бордир. Улар мўминлар учундир. Чунки фақат мўминларгина белгилардан ибрат ола биладилар.

آیت: 4

وَفِي خَلۡقِكُمۡ وَمَا يَبُثُّ مِن دَآبَّةٍ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ

Эй одамлар, ўзларингизнинг дастлаб бир томчи сувдан лахта қонга, ундан гўшт парчасига айланиб, босқичма-босқич яратилишингизда ҳамда Аллоҳ ер юзига тарқатиб қўйган жониворларда Аллоҳнинг Яратувчи эканига аниқ ишонадиган қавм учун У Зотнинг Ягона ва Қдратли эканига далолат қилувчи белгилар бордир.

آیت: 5

وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزۡقٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

Кеча ва кундузнинг кетма-кет келишида, Аллоҳ осмондан ёмғир ёғдириб, у билан қақраб ётган ерни яшнатиб, ўсимликларни ўстириб қўйишида, шамолларнинг фойда қайси тарафдан бўлишига қараб, ҳали у томондан, ҳали бу томондан эсиб туришида ақл юритадиган қавм учун белгилар бордир. Шу белгилар орқали улар Аллоҳнинг бирлигини, қайта тирилтира олишини ва ҳар ишга Қодир эканини билиб оладилар.

آیت: 6

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۭ بَعۡدَ ٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ يُؤۡمِنُونَ

Эй Пайғамбар, булар белгилар ва ҳужжатлардир. Уларни сизга ҳақ ила тиловат қилиб беряпмиз. Аллоҳнинг Ўз бандасига нозил қилган гапи ва ҳужжатлари турганда яна қайси гапга ишонадилар, қайси ҳужжатларни тасдиқ этадилар?!

آیت: 7

وَيۡلٞ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ

Ҳар бир кўп гуноҳ қилаверадиган каззобга ҳалокат бўлсин.

آیت: 8

يَسۡمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَاۖ فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٖ

Бу кофир ўзига тиловат қилиб берилаётган Қуръондаги Аллоҳнинг оятларини эшитади-да, ҳаққа эргашишдан ўзини катта олиб, худди уларни эшитмаётгандек, саркашлик билан куфру маъсиятларида боягидек давом этаверади. Эй Пайғамбар, унга охиратда жуда ёмон бўлиши, уни аламли азоб кутаётгани ҳақида хабар бериб қўйинг.

آیت: 9

وَإِذَا عَلِمَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا شَيۡـًٔا ٱتَّخَذَهَا هُزُوًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ

Унга Қуръондан бирон оят етиб борса, уни масхара қилади, устидан кулади. Ана ўша Қуръоннинг устидан куладиган масхарабозлар учун Қиёмат куни хор қилгувчи азоб бордир.

آیت: 10

مِّن وَرَآئِهِمۡ جَهَنَّمُۖ وَلَا يُغۡنِي عَنۡهُم مَّا كَسَبُواْ شَيۡـٔٗا وَلَا مَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ

Уларнинг олдида жаҳаннам турибди. Қиёмат куни уларни кутиб олади. Уларга касб қилиб топган мол-дунёлари ҳам, Алллоҳни қўйиб тутинган дўстлари, ибодат қилаётган бутлари ҳам бирон нарсада асқотмас.

آیت: 11

هَٰذَا هُدٗىۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٌ

Элчимиз Муҳаммадга нозил қилганимиз бу Китоб ҳақ йўлга бошлайди. Парвардигорлари нозил қилган оятларга куфр келтирганлар учун эса жуда ёмон оғриқли азоб бордир.

آیت: 12

۞ ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ

Эй одамлар, сизларга денгизни бўйсундириб берган ёлғиз Аллоҳдир. Токи, Унинг амри ила кемалар сузиб юрсин ва Унинг фазлу марҳаматидан умидвор бўлиб, ҳалол касб қилинглар. Шоядки, Аллоҳ ато этган неъматларга шукр қилсангизлар.

آیت: 13

وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ

Аллоҳ сизларга самолардаги ой, қуёш, юлдузлар каби ҳамма нарсаларни ва заминдаги дарёлар, дарахтлар, тоғлар каби ҳамма нарсаларни бўйсундириб қўйди. Бу ишда фикр юритиб, ибрат оладиган қавм учун Аллоҳнинг ягоналиги ва қудратига далолат қиладиган белгилар бордир.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الكذب والإصرار على الذنب والكبر والاستهزاء بآيات الله: صفات أهل الضلال، وقد توعد الله المتصف بها.

Каззоблик, саркашлик билан гуноҳ қилишда давом этавериш, такаббурлик ва Аллоҳнинг оятларини масхара қилиш залолат аҳлининг сифатларидир. Аллоҳ уларни ёмон оқибатдан огоҳлантирган.

• نعم الله على عباده كثيرة، ومنها تسخير ما في الكون لهم.

Аллоҳнинг бандаларига ато этган неъматлари сон-саноқсиз. Коинотдаги ҳамма нарсаларни уларга бўйсундириб бергани шулар жумласидандир.

• النعم تقتضي من العباد شكر المعبود الذي منحهم إياها.

Неъматлар бандалардан уларни ато этган Зотга шукр қилишни тақозо этади.