ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߦߊߛߌߣ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 71

أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا خَلَقۡنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتۡ أَيۡدِينَآ أَنۡعَٰمٗا فَهُمۡ لَهَا مَٰلِكُونَ

Кўрмадилармики, Биз уларга чорва ҳайвонларини яратиб бердик. Бас, улар ўша ҳайвонларга эгадирлар, уларни истаганларича ишлатадилар.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 72

وَذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ فَمِنۡهَا رَكُوبُهُمۡ وَمِنۡهَا يَأۡكُلُونَ

Ўша ҳайвонларни уларга бўйсундириб қўйдик. Айримларини минадилар, айримларининг гўштларини ейдилар.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 73

وَلَهُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَمَشَارِبُۚ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

Улар учун ўша ҳайвонларда миниш ва ейишдан бошқа яна кўп фойдалар ҳам бор. Уларнинг юнгларидан, териларидан, ёғларидан ҳам фойдаланадилар. Масалан, кийимлар, тўшаклар тикадилар. Улар учун ўша ҳайвонларда ичимликлар ҳам бор. Масалан, сутларидан ичадилар. Шунча неъматларни ато этган Аллоҳга шукр қилмайдиларми?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 74

وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ

Мушриклар Аллоҳни қўйиб, бутларни ўзларига худо қилиб олдилар. Улардан ёрдам сўраб, Аллоҳнинг азобидан қутқаришларини сўраб, тоат-ибодат қиладилар.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 75

لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَهُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ

Уларнинг худолари ўзларига ҳам, уларга (тайёр қўшин каби хизмат қилган ва) сиғинган тобеларига ҳам ёрдам бера олмайдилар. Ўзлари ҳам, ўша бутлари ҳам, ҳаммаси азобга ҳозирланганлардир. Азоб ичида бир-бирларидан тонадилар.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 76

فَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّا نَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَ

Эй Пайғамбар, уларнинг: "Сен пайғамбар эмассан", деган гаплари ва бошқа бўҳтонлари сизни хафа қилмасин. Дарҳақиқат, Биз уларнинг яширган сирларини ҳам, ошкора қилган ишларини ҳам яхши биламиз. Биздан уларнинг бирон иши яширин қола олмас. Яқинда уларга қилмишларига яраша жазо берурмиз.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 77

أَوَلَمۡ يَرَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقۡنَٰهُ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ

Ўлгандан кейин қайта тирилишни инкор қилаётган инсон Биз уни бир томчи сувдан яратганимиз ҳақида фикр юритмайдими? Шундан кейин бир неча босқичлардан ўтиб, туғилди, вояга етди. Ундан кейин эса тинимсиз талашиб-тортишадиган рақибга айланди. Шунинг ўзи қайта тирилиш ҳақ эканини кўрсатиб турмаяптими?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 78

وَضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَنَسِيَ خَلۡقَهُۥۖ قَالَ مَن يُحۡيِ ٱلۡعِظَٰمَ وَهِيَ رَمِيمٞ

Бу кофир: "Чириб кетган суякларни ким тирилтиради", дея ўзича далил келтирди-ю, лекин ўзининг йўқдан бор қилинганини, бир томчи сувдан яратилганини унутиб қўйди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 79

قُلۡ يُحۡيِيهَا ٱلَّذِيٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلۡقٍ عَلِيمٌ

Эй Муҳаммад, айтинг: "Ўша чириб кетган суякларни дастлаб инсонни йўқдан бор қилган, бир томчи сувдан яратган Зот тирилтиради. Дастлаб йўқдан бор қилган Зот уни яна қайта ҳаётга қайтара олмайдими? У Зот ҳамма яратилганларни яхши билади. Бирон нарса У Зотдан яширин қола олмас".

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 80

ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلۡأَخۡضَرِ نَارٗا فَإِذَآ أَنتُم مِّنۡهُ تُوقِدُونَ

Эй одамлар, у шундай Зотки, сизларга яшил, ҳўл дарахтдан ўтни чиқариб берди. Қарабсизларки, ундан олов ёқиб турибсизлар. Ҳўл дарахтдан ўт чиқариб, икки зид нарсани жамлаган Зот ўликларни тирилтира олмасми?!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 81

أَوَلَيۡسَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُمۚ بَلَىٰ وَهُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِيمُ

Осмонлару ерни яратган Зот ўликларни тирилтира олмайдими? Албатта, У бу ишга қодир. У ҳамма махлуқотларни яратган Холиқ таолодир. Ҳамма нарсани Билгувчидир. Бирон нарса У Зотдан яширин қола олмас.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 82

إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيۡـًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ

Аллоҳ бир ишни қилмоқчи бўлса, унга "Бўл", дейди, холос. Шунинг ўзи билан у бўлади. Тирил деса, тирилади. Ўл, деса, ўлади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 83

فَسُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

Аллоҳ мушриклар айтаётган ожизлик каби нуқсондан Покдир. Зеро, ҳамма нарса Унинг Қўлида. Истаганича тасарруф қилади. Охиратда ёлғиз Унга қайтариласизлар. Ўшанда амалларингизга яраша жазо ёки мукофотингизни беради.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• من فضل الله ونعمته على الناس تذليل الأنعام لهم، وتسخيرها لمنافعهم المختلفة.

Аллоҳ Ўз фазли ила ҳайвонларни инсонларга бўйсундириб берди. Одамлар уларни ўз манафаатлари йўлида ишлатадилар.

• وفرة الأدلة العقلية على يوم القيامة وإعراض المشركين عنها.

Қиёмат кунининг содир бўлишига етарли далиллар бўлишига қарамай, мушриклар уни тан олишдан бош тортадилар.

• من صفات الله تعالى أن علمه تعالى محيط بجميع مخلوقاته في جميع أحوالها، في جميع الأوقات، ويعلم ما تنقص الأرض من أجساد الأموات وما يبقى، ويعلم الغيب والشهادة.

Аллоҳ таолонинг сифатларидан бири шуки, У Зот ҳамма махлуқотларнинг ҳамма ҳолатларидан Хабардор бўлиб, ҳаммасини жуда яхши билиб туради. Ғайбу шаҳодатни ҳам, яъни, кўриниб тургану парда ортидагини ҳам, замин қайси мурдаларни ютиб юбориши-ю, қайсиларини олиб қолишини ҳам, ҳамма-ҳаммасини билади.