ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
وَیَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًا مِّنَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ شَیْـًٔا وَّلَا یَسْتَطِیْعُوْنَ ۟ۚ
এই মুশ্বৰিকসকলে আল্লাহৰ বাহিৰে এনেকুৱা মূৰ্তিৰ পূজা কৰে, যিবোৰে আকাশমণ্ডল তথা পৃথিৱীৰ পৰা সিহঁতক জীৱিকা প্ৰদান কৰিবলৈ সক্ষম নহয়। আৰু এয়া সিহঁতৰ অধীনতো নহয়। কাৰণ সেইবোৰ হৈছে নিৰ্জীৱ বস্তু, সেইবোৰৰ প্ৰাণো নাই, জ্ঞানো নাই।
التفاسير العربية:
فَلَا تَضْرِبُوْا لِلّٰهِ الْاَمْثَالَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یَعْلَمُ وَاَنْتُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
এতেকে হে মানৱজাতি! তোমালোকে এই মূৰ্তিবোৰক আল্লাহৰ সমকক্ষ স্থিৰ নকৰিবা। যিবোৰে উপকাৰো কৰিব নোৱাৰে আৰু ক্ষতিও কৰিব নোৱাৰে। আল্লাহৰ ইবাদতত অংশী হ'ব পৰা কোনো নাই। নিশ্চয় আল্লাহে জানে, তেওঁৰ মাজত কি কি প্ৰতাপ আৰু পৰিপূৰ্ণতাৰ বৈশিষ্ট্য আছে, যিবোৰ তোমালোকে নাজানা। সেই কাৰণেই তোমালোকে তেওঁৰ লগত অংশী স্থাপন কৰাৰ সাহস কৰা, আৰু তোমালোকৰ মূৰ্তিবোৰক তেওঁৰ সমকক্ষ বুলি দাবী কৰা।
التفاسير العربية:
ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا عَبْدًا مَّمْلُوْكًا لَّا یَقْدِرُ عَلٰی شَیْءٍ وَّمَنْ رَّزَقْنٰهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ یُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَّجَهْرًا ؕ— هَلْ یَسْتَوٗنَ ؕ— اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ؕ— بَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
আল্লাহে মুশ্বৰিকসকলৰ দাবী খণ্ডন কৰিবলৈ এটা উদাহৰণ দাঙি ধৰিছে। ধৰি লোৱা, এজন পৰাধীন দাস আছে, যাৰ হাতত কোনো অধিকাৰ নাই। ব্যয় কৰিবলৈও তাৰ হাতত একো নাই। আনহাতে এজন স্বাধীন ব্যক্তি আছে, যাক আমি প্ৰচুৰ পৰিমাণে বৈধ সম্পদ প্ৰদান কৰিছো, সি নিজ ইচ্ছা মতে ব্যয় কৰিব পাৰে। প্ৰকাশ্য, অপ্ৰকাশ্য যি ধৰণে ইচ্ছা কৰে ব্যয় কৰে। এই দুয়োজন ব্যক্তি তুলনামূলকভাৱে কেতিয়াও সমান হ'ব নোৱাৰে। তেন্তে তোমালোকে আল্লাহক, যাৰ হাতত নিজ ইচ্ছা মতে ব্যয় কৰাৰ ক্ষমতা আছে, সেই মূৰ্তিবোৰৰ লগত কিয় তুলনা কৰা যিবোৰ স্বয়ং বিৱশ? সকলো প্ৰকাৰ প্ৰশংসা একমাত্ৰ আল্লাহৰ বাবে, কেৱল তেৱেঁই প্ৰশংসাৰ অধিকাৰী। কিন্তু অধিকাংশ মুশ্বৰিকে এই সত্য সম্পৰ্কে অৱগত নহয় যে, একমাত্ৰ আল্লাহেই ইবাদতৰ হকদাৰ, আৰু কেৱল তেওঁৰেই ইবাদত কৰা উচিত।
التفاسير العربية:
وَضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا رَّجُلَیْنِ اَحَدُهُمَاۤ اَبْكَمُ لَا یَقْدِرُ عَلٰی شَیْءٍ وَّهُوَ كَلٌّ عَلٰی مَوْلٰىهُ ۙ— اَیْنَمَا یُوَجِّهْهُّ لَا یَاْتِ بِخَیْرٍ ؕ— هَلْ یَسْتَوِیْ هُوَ ۙ— وَمَنْ یَّاْمُرُ بِالْعَدْلِ ۙ— وَهُوَ عَلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟۠
সিহঁতৰ দাবী খণ্ডন কৰিবলৈ আল্লাহে আৰু এটা উদাহৰণ দাঙি ধৰিছেঃ দুজন ব্যক্তি আছে। তাৰে এজন হৈছে বোবা, কথা ক’ব নোৱাৰে, শুনিবও নোৱাৰে আৰু বুজিবও নোৱাৰে। এনেকুৱা বিৱশ যিয়ে নিজৰো উপকাৰ কৰিব নোৱাৰে আৰু আনৰো উপকাৰ সাধিব নোৱাৰে। সি নিজৰ অভিভাৱকৰ ওপৰত এটা ডাঙৰ বোজাস্বৰূপ। তাক য’তেই প্ৰেৰণ কৰা নহওঁক কিয়, সি কেতিয়াও কল্যাণ কঢ়িয়াই আনিব নোৱাৰে। (এতিয়া কোৱা) এনেকুৱা এজন ব্যক্তি, সেই ব্যক্তিৰ দৰে হ’ব পাৰে নেকি, যিয়ে ভালদৰে শুনিব পাৰে, ভালদৰে কথা ক’ব পাৰে, আনকি আনকো উপকাৰ কৰিব পাৰে, মানুহক ন্যায়ৰ আদেশ দিয়ে, নিজেও সঠিক পথত পৰিচালিত, যি পথত কোনো ধৰণৰ সন্দেহ নাই আৰু বক্ৰতাও নাই? হে মুশ্বৰিকসকল! তোমালোকে আল্লাহক (যিজন প্ৰতাপ আৰু সকলো প্ৰকাৰ পৰিপূৰ্ণ গুণাৱলীৰ অধিকাৰী সত্ত্বাক) কেনেকৈ সেইবোৰ মূৰ্তিৰ লগত তুলনা কৰা, যিবোৰে একোৱে শুনিব নোৱাৰে আৰু কথাও ক’ব নোৱাৰে, আনকি উপকাৰো কৰিব নোৱাৰে আৰু বিপদ-আপদো দূৰ কৰিব নোৱাৰে?
التفاسير العربية:
وَلِلّٰهِ غَیْبُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَمَاۤ اَمْرُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ গোপন তথ্যৰ জ্ঞান কেৱল আল্লাহৰ ওচৰত আছে। এই জ্ঞান কেৱল তেওঁৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট, তেওঁৰ কোনো সৃষ্টিয়েই এই বিষয়ে অৱগত নহয়। কিয়ামত সংঘটিত হোৱাৰ সঠিক সময়ৰ জ্ঞান কেৱল আল্লাহৰ ওচৰত। ই ইমান ক্ষীপ্ৰতাৰে সংঘটিত হ'ব যিমান সময় পলক বন্ধ কৰোঁতে আৰু খোলোতে লাগে। বৰং ইয়াতকৈও নিকটৱৰ্তী। নিশ্চয় আল্লাহ সকলো বিষয়তে ক্ষমতাৱান। তেওঁক কোনেও পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে। তেওঁ যেতিয়া কোনো বস্তুক অস্তিত্ব প্ৰদান কৰিব বিচাৰে তেতিয়া কেৱল কয়ঃ “হ” তৎক্ষণাত সেইটো হৈ যায়।
التفاسير العربية:
وَاللّٰهُ اَخْرَجَكُمْ مِّنْ بُطُوْنِ اُمَّهٰتِكُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ شَیْـًٔا ۙ— وَّجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْاَبْصَارَ وَالْاَفْـِٕدَةَ ۙ— لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟
হে মানৱজাতি! আল্লাহে তোমালোকক তোমালোকৰ মাতৃ গৰ্ভৰ পৰা, গৰ্ভৰ সময় শেষ হোৱাৰ পিছত শিশুৰূপে ভূমিষ্ট কৰাইছে, তোমালোকে একোৱে জনা নাছিলা। তোমালোকক কাণ দিছে, যাতে শুনিব পাৰা; চকু দিছে, যাতে দেখিব পাৰা; আৰু হৃদয় দিছে, যাতে বুজিব পাৰা। এইবোৰ দিয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে, যাতে তোমালোকে উক্ত নিয়ামতবোৰৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰা।
التفاسير العربية:
اَلَمْ یَرَوْا اِلَی الطَّیْرِ مُسَخَّرٰتٍ فِیْ جَوِّ السَّمَآءِ ؕ— مَا یُمْسِكُهُنَّ اِلَّا اللّٰهُ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟
মুশ্বৰিকসকলে চৰাই-চিৰকটিক দেখা নাপায় নেকি যে, আল্লাহে সেইবোৰক পাখি প্ৰদান কৰি আৰু বায়ুৰ ভৰ হ্ৰাস কৰি তথা পাখি প্ৰসাৰ কৰা আৰু গুটাই লোৱাৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰি কেনেকৈ উৰি ফুৰাৰ যোগ্য বনাইছে? শূন্যত সেইবোৰক কেৱল ক্ষমতাৱান আল্লাহেই ধৰি ৰাখে। নিশ্চয় এই উৰাৰ প্ৰশিক্ষণ আৰু মাটিত পৰি যোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ মাজত সেইসকল লোকৰ বাবে প্ৰমাণ আছে, যিসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰে। কাৰণ তেওঁলোকেই এইবোৰ শিক্ষা আৰু প্ৰমাণৰ দ্বাৰা উপকৃত হয়।
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• لله تعالى الحكمة البالغة في قسمة الأرزاق بين العباد، إذ جعل منهم الغني والفقير والمتوسط؛ ليتكامل الكون، ويتعايش الناس، ويخدم بعضهم بعضًا.
আল্লাহে অতি উৎকৃষ্ট হিকমত সহকাৰে বান্দাসকলৰ মাজত জীৱিকা বন্টন কৰিছে। কাৰণ তেওঁ কিছুমানক ধনী বনাইছে আৰু কিছুমানক দৰিদ্ৰ বনাইছে, লগতে কিছুমানক বনাইছে মধ্যম বৰ্গীয়। যাতে মানুহে পৰস্পৰে মিলি পৃথিৱীক পৰিপূৰ্ণ কৰে, ইজনে সিজনৰ লগত মিলাপ্ৰীতিৰে জীৱন-যাপন কৰে, লগতে ইজনে সিজনৰ সেৱা আগবঢ়ায়।
• دَلَّ المثلان في الآيات على ضلالة المشركين وبطلان عبادة الأصنام؛ لأن شأن الإله المعبود أن يكون مالكًا قادرًا على التصرف في الأشياء، وعلى نفع غيره ممن يعبدونه، وعلى الأمر بالخير والعدل.
আয়াতত উল্লেখিত দুয়োটা উদাহৰণ মুশ্বৰিকসকলৰ পথভ্ৰষ্টতা আৰু মূৰ্তি পূজা বাতিল হোৱাৰ প্ৰমাণ। কিয়নো সত্য উপাস্যৰ পৰিচয় হৈছে, মালিক হোৱা উচিত, সকলো ক্ষেত্ৰতে ইচ্ছানুযায়ী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ ক্ষমতাৱান হোৱা উচিত। নিজৰ উপাসনাকাৰী সকলক উপকাৰ কৰাৰ সামৰ্থ থকা উচিত, লগতে কল্যাণ আৰু ন্যায়ৰ আদেশ দিয়া উচিত।
• من نعمه تعالى ومن مظاهر قدرته خلق الناس من بطون أمهاتهم لا علم لهم بشيء، ثم تزويدهم بوسائل المعرفة والعلم، وهي السمع والأبصار والأفئدة، فبها يعلمون ويدركون.
আল্লাহৰ এটা অন্যতম নিয়ামত আৰু তেওঁৰ ক্ষমতাৰ এটা প্ৰতীক এই যে, তেওঁ মানুহক সিহঁতৰ মাতৃগৰ্ভৰ পৰা জ্ঞানশূন্য কৰি ভূমিষ্ঠ কৰিছে। তেৱেঁই সিহঁতক জ্ঞান অৰ্জন কৰাৰ মাধ্যম যেনেঃ চকু, কাণ আৰু অন্তৰ আদি প্ৰদান কৰিছে। যিবোৰৰ দ্বাৰা সিহঁতে জ্ঞান অৰ্জন কৰে।
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
صادرة عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.